Zakboek ziektebeelden Longziekten

Auteur: Karin Linden

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Over dit boek

Van astma tot en met tuberculose: met dit Zakboek Ziektebeelden heb je altijd alle essentiële informatie over de meest voorkomende longziekten binnen handbereik.De ontwikkelingen in de medische wetenschap en de verpleegkunde gaan erg snel. Het is als verpleegkundige of praktijkondersteuner dan ook onmogelijk om volledig op de hoogte blijven van alle ins en outs op jouw vakgebied. Maar het is wel noodzakelijk om bij te blijven binnen je eigen deelspecialisatie.De makers van het bekende Verpleegkundig Vademecum hebben daarom nu een reeks zakboeken ontwikkeld met een medisch én verpleegkundig deel: Zakboeken Ziektebeelden. Handzame boekjes met praktische informatie over de belangrijkste ziektebeelden in jouw werkveld. De zakboeken hebben een overzichtelijke medicatietabel en zijn goed leesbaar. Alle informatie is bovendien snel en gemakkelijk te vinden, omdat alle ziektebeelden volgens hetzelfde stramien zijn beschreven: ziektedefinitie, oorzaak, verschijnselen, diagnostiek, behandeling, complicaties en prognose.

Inhoudsopgave

Voorwerk

1 Asthma bronchiale

Samenvatting

Asthma bronchiale (astma) kenmerkt zich door het aan-valsgewijs optreden van kortademigheid in rust, met piepen en een bemoeilijkte (uit)ademing. De oorzaak is een vernauwing van de kleinste luchtpijptakjes (bronchioli) als een reactie op prikkels, zich vooral uitend in spasmen van de gladdespiercellen, maar daarnaast ook zwelling van het slijmvlies (onderdeel ontstekingsreactie) en extra productie van slijm. Er ontstaat bronchiale obstructie. Tussen de aanvallen in is men overwegend klachtenvrij; helemaal zonder ontstekingsreactie is het bronchusslijmvlies echter niet.

M. J. Zaagman-van Buuren, H. C. van Aalst

2 COPD (‘chronic obstructive pulmonary disease’)

Samenvatting

De verzamelterm ‘chronic obstructive pulmonary disease’ (copd) wordt gehanteerd voor chronische bronchitis en longemfyseem. Bij deze ziektebeelden zijn in de loop der jaren vooral de kleinere takken van de luchtwegen beschadigd geraakt, waarin ook het eigenlijke longweefsel (plaats van de gasuitwisseling) kan zijn meegenomen (emfyseem). In dat geval is beschadiging van de wanden van de longblaasjes ontstaan, hetgeen gepaard gaat met een toegenomen luchthoudendheid van de longdelen perifeer van de bronchioli (kleinste luchtpijptakjes).

copd komt meestal voor boven het 40e levensjaar.

M. J. Zaagman-van Buuren, N. Geleijns

3 Cystic fibrose

Samenvatting

Cystic fibrose (cf, mucoviscidose, pancreasfibrose, taaislijmziekte) is een ernstige aandoening, waarbij alle in het lichaam aanwezige klieren te taai slijm maken. Door dit taaie slijm verstoppen niet alleen de afvoerkanalen van deze klieren, maar hoopt het slijm zich ook elders op. Dit kan gebeuren in de luchtwegen, de darmen en de afvoerkanalen van lever, galblaas en alvleesklier. De gevolgen zijn ontstekingen in de longen, verstoppingen van de darmen of juist chronische diarree ten gevolge van malabsorptie. Uiteindelijk ontstaan beschadigingen van longen, lever en alvleesklier. Bij de mannelijke patiënt is er meestal sprake van steriliteit.

H. van den Berg, E. Erre

4 Longcarcinoom

Samenvatting

Longcarcinomen zijn kwaadaardige tumoren die kunnen ontstaan uit verschillende celtypen van longparenchym en bronchi. Evenals andere kwaadaardige tumoren groeien ze door weefsels heen zonder zich te houden aan anatomische grenzen; longcarcinomen kunnen uitzaaien naar andere delen van het lichaam.

H. van den Berg, K. Tibbe

5 Longembolie

Samenvatting

Een longembolie is het ziektebeeld dat ontstaat doordat een bloedstolsel ergens in het lichaam (vaak in de benen, zoals bij een trombosebeen) losraakt en met de bloedstroom wordt meegevoerd naar de bloedvaten van de long. Hier loopt het stolsel vast in een van de zich steeds verder vertakkende bloedvaten, waardoor de bloeddoorstroming van de long gedeeltelijk wordt afgesloten. Naast bloedstolsels kunnen ook andere stoffen, zoals vet of lucht, embolieën geven, maar dit valt buiten de context van dit katern.

M. J. Zaagman-van Buuren, J. M. van Zanten, F. F. Wittermans

6 Pneumonie

Samenvatting

Een pneumonie (longontsteking) is een ontsteking van het longweefsel (het weefsel waar de gasuitwisseling zich afspeelt). Veelal echter zijn de in de buurt gelegen kleinere en grotere luchtpijptakken mee ontstoken.Vaak is het zelfs zo dat de ontsteking dáár begint en het longweefsel vervolgens in het proces wordt meegenomen.

M. J. Zaagman-van Buuren, H. C. van Aalst

7 Pneumothorax (klaplong)

Abstract

Als zich lucht bevindt in de pleuraholte (= de ruimte tussen de longen en de borstwand) spreekt men van een pneumothorax (pneu = lucht).

M. Zaagman-van Buuren, S. Coenen-van der Linden

8 Sarcoïdose

Samenvatting

Sarcoïdose (ziekte van [Besnier-]Boeck[-Schaumann]) is een ziekte waarbij zich granulomen in organen/weefsels ontwikkelen. Deze granulomen bestaan uit mononucleaire ontstekingscellen: T-lymfocyten en macrofagen, met daarbij epitheelcellen en meerkernige reuscellen. Het geheel is doorweven en omgeven door bindweefsel, heeft een compacte structuur en ziet eruit als een korrel (korrel = granula).

Sarcoïdose wordt vooral bij jongeren tussen de 20 en 40 jaar gezien, iets meer bij vrouwen dan bij mannen. Het komt vaker voor bij het negroïde ras. Jaarlijks komen er in Nederland 2000 nieuwe patiënten bij.

M. J. Zaagman-van Buuren, J. M. Ophorst-van Eck

9 Tuberculose

Samenvatting

Tuberculose (tbc, tb, tering) is een ernstige infectieziekte, meestal beginnend in de longen. Daar kan zich na een infectie een klein ontstekingshaardje ontwikkelen (= primo-tuberculose). Het kan daar bij blijven, maar het is ook mogelijk dat vanuit dit haardje bacteriën worden versleept via lymfebanen naar de bloedbaan. Zo kunnen elders in het lichaam tuberculeuze ontstekingen ontstaan, maar ook de longen, vooral de zuurstofrijke longtoppen, kunnen opnieuw aangedaan worden. Bij verder doorzetten van de infectie kunnen zich cavernen ontwikkelen. Dat zijn holtes met een soort pus dat er wit-korrelig uitziet, de zogenoemde ‘kaas’ (lijkt op verse kaas). Als de cavernen doorbreken naar de luchtwegen en de inhoud ervan vervolgens wordt opgehoest, spreekt men van open en dus besmettelijke tuberculose.

M. J. Zaagman-van Buuren, N. Geleijns

10 Longemfyseem

Samenvatting

Bij longemfyseem bevindt zich te veel lucht in de longen en wel in het gedeelte dat zich perifeer (distaal) van de bronchioli (kleinste luchtpijptakjes) bevindt: het gebied van de longblaasjes. De wanden van de longblaasjes (alveoli: de plaats van de gasuitwisseling) zijn beschadigd; van het bindweefsel en elastine is veel verdwenen. Longblaasjes vertonen daardoor onderling verbindingen of zijn samengevloeid tot grote blazen. De longen zijn groter en slapper, de ‘rek is er uit’. De ziekte komt voor op oudere leeftijd, een enkele maal op jonge leeftijd.

M. J. Zaagman-van Buuren, L. van Eck

Nawerk

Titel: Zakboek ziektebeelden Longziekten
Auteur: Karin Linden
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN: 978-90-313-7544-8
Print ISBN: 978-90-313-6460-2
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-7544-8