Van willen naar kunnen: succesvolle zelfzorg bij diabetes

Slechts een klein deel van de patiënten met diabetes slaagt erin om de leefstijl te veranderen en vol te houden. Pogingen om hen daarin te ondersteunen in de vorm van zelfzorginterventies hebben tot nu toe weinig of geen effect. Het probleem is dat de meeste interventies zich vooral richten op de kennis en motivatie (het willen), maar te weinig aandacht hebben voor de vraag of, en op welke manier mensen hun goede voornemens concreet vormgeven (het kunnen).

De studie Beyond good intentions10 evalueerde een door verpleegkundigen gegeven groepscursus ‘Geen woorden maar daden’ die patiënten stapsgewijs leert hun goede voornemens te vertalen in concreet gedrag dat ze langdurig vol kunnen houden. Naast vaardigheden zoals doelen stellen, plannen maken en evalueren, leren patiënten bovenal proactief te worden in hun zelfzorggedrag door vooraf na te denken over wat er allemaal voor nodig is om hun doelen te verwezenlijken. De interventie was zeer effectief en leidde tot significante verbeteringen in zelfzorggedrag, gewicht en bloeddruk die bleven bestaan tot minstens negen maanden na het einde van de cursus. De cursus wordt in vervolgonderzoek verder verfijnd, maar het is evident dat de elementen uit deze cursus zeer bruikbaar en effectief kunnen zijn in de alledaagse praktijk.