Top

Gepubliceerd in:

01-06-2007 | Artikelen

Terugvalmanagement bij verslaving

Auteurs: Iris Elsenaar, Hendrik Roozen, Gerlinde Hauptmann, Ben van de Wetering

Gepubliceerd in: Verslaving | Uitgave 2/2007

Abstract

Terugvalpreventie is een wijdverbreide interventie en omvat een set van cognitief-gedragstherapeutische interventies om verslavingsgedrag te beïnvloeden. Doel is terugval in gebruik te voorkomen, met abstinentie als resultaat. Verslaving wordt in toenemende mate beschouwd als een chronische hersenziekte die juist gekenmerkt wordt door recidive in de vorm van terugval in alcohol- en/of drugsgebruik, waarbij voor velen abstinentie niet haalbaar blijkt. In dit perspectief wordt de abstinentiedoelstelling uitgebreid met stabilisatie en reductie van het schadelijke gebruik van alcohol en/of drugs. Als alternatief voor terugvalpreventie wordt daarom de term ‘terugvalmanagement’ geïntroduceerd. Uitgangspunt is niet zozeer terugval te voorkomen, maar met terugval om te gaan in een perspectief van verbetering. Farmacologische interventies passen binnen de doelstelling van terugvalmanagement en kunnen worden ingezet om vermindering van alcohol en drugsgebruik te realiseren. Derhalve is terugvalmanagement een biopsychosociale benadering.

vorige artikel Module Nazorg

volgende artikel Een dwangmaatregel bij alcoholproblematiek

American Society of Addiction Medicine (2004). Internet: www.asam.org.

Bandura, A. (1977). Self-efficacy: towards a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191-215.

Bechara, A. (2004). The role of emotion in decision-making: Evidence from neurological patients with orbitofrontal damage. Brain and Cognition, 55, 30-40.

Boer, M.C. de, Schippers, G.M., & Staak, C.P. van der (1993). Alcohol and social anxiety in women and men: pharmacological and expectancy effects. Addictive Behaviors, 18, 117-126.

Boer, M.C. de, Schippers, G.M., & Staak, C.P. van der (1994). The effects of alcohol, expectancy, and alcohol beliefs on anxiety and self-disclosure in women: do beliefs moderate alcohol effects? Addictive Behaviors, 19, 509-520.

Brink, W. van den, & Ree, J.M. van (2003). Pharmacological treatments for heroin and cocaine addiction. European Europsychopharmacology, 13, 476-487.

Brink, W. van den, Hendriks, V.M., Blanken, P., Koeter, M.W., Zwieten, B.J. van, & Ree, J.M. van (2003). Medical prescription of heroin to treatment resistant heroin addicts: two randomised controlled trials. British Medical Journal, 327, 310-312.

Brown, S.A., Christiansen, B.A., & Goldman, M.S. (1985). The differential development of adolescent alcohol expectancies may predict adult alcoholism. Addictive Behaviors, 10, 299-306.

Carroll, K.M. (1996). Relapse Prevention as a Psychosocial Treatment Approach: A Review of Controlled Clinical Trials. Experimental and Clinical Psychopharmacology, 4, 46-54.

Carroll, K.M., Rounsaville, B.J., Nich, C., Gordon, L.T., Wirtz, P.W., & Gawin, F. (1994). One-year follow-up of psychotherapy and pharmacotherapy for cocaine dependence. Delayed emergence of psychotherapy effects. Archives of General Psychiatry, 51, 989-997.

Casselman, J. (1996). Met vallen en opstaan. Apeldoorn/Leuven: Garant.

Franken, I.H.A. (2003). Cognitive and neuropsychopharmacological processes in human drug craving(dissertatie). Amsterdam: Universiteit van Amsterdam.

Glind, G. van de, Eland, A., & Janssen, M. (2001). ADHD en verslaving: een literatuuronderzoek naar de samenhang tussen ADHD en verslavingsproblemen. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 56, 437-555.

Irvin, J.E., Bowers, C.A., Dunn, M.E., & Wang, M.C. (1999). Efficacy of relapse prevention: A meta-analytic review. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 67, 563-570.

Juliano, L.M., & Brandon, T.H. (2002). Effects of nicotine dose, instructional set, and outcome expectancies on the subjective effects of smoking in the presence of a stressor. Journal of Abnormal Psychology, 111, 88-97.

Kallmen, H., Sjoberg, L., & Wennberg, P. (2003). The effect of coping skills training on alcohol consumption in heavy social drinking. Substance Use and Misuse, 38, 895-903.

Khantzian, E.J. (1985). The self-medication hypothesis of addictive disorders: focus on heroin and cocaine dependence. American Journal of Psychiatry, 142, 1259-1264.

Khantzian, E.J. (1997). The self-medication hypothesis of substance use disorders: a reconsideration and recent applications. Harvard Review of Psychiatry, 4, 231-244.

Marlatt, G.A., & Gordon, J.R. (1985). Relapse prevention. New York: Guilford Press.

Marlatt, G.A., & Witkiewitz, K. (2002). Harm reduction approaches to alcohol use: Health promotion, prevention, and treatment. Addictive Behaviors, 901, 1-20.

Marlatt, G.A. (1996). Harm reduction: come as you are. Addictive Behaviors, 21, 779-788.

Mueser, K.T., Drake, R.E., & Wallach, M.A. (1998). Dual diagnosis: a review of etiological theories. Addictive Behaviors, 23, 717-734.

Nestler, E.J. (2005). Is there a common molecular pathway for addiction? Nature Neuroscience, 8, 1445-1449.

Palfai, T., Davidson, D., & Swift, R. (1999). Influence of naltrexone on cue-elicited craving among hazardous drinkers: the moderational role of positive outcome expectancies. Experimental and Clinical Psychopharmacology, 7, 266-273.

Polivy, J., & Herman, C.P. (2002). If at first you don’t succeed. False hopes of self-change. American Psychologist, 57, 677-689.

Rawson, R.A., Huber, A., McCann, M., Shoptaw, S., Farabee, D., Reiber, C., & Ling, W. (2002). A comparison of contingency management and cognitive-behavioral approaches during methadone maintenance treatment for cocaine dependence. Archives of General Psychiatry, 59, 817-824.

Rawson, R.A., McCann, M.J., Flammino, F., Shoptaw, S., Miotto, K., Reiber, C., & Ling, W. (2006). A comparison of contingency management and cognitive-behavioral approaches for stimulant-dependent individuals. Addiction, 101, 267-274.

Roozen, H.G. (2006). De Community Reinforcement Approach (CRA): operante leerprincipes, sociale-systeembenadering en gedragsfarmacologie. Verslaving, 2, 3-18.

Schippers, G.M., Boer, M.C. de, Staak, C.P. van der, & Cox, W.M. (1997). Effects of alcohol and expectancy on self-disclosure and anxiety in male and female social drinkers. Addictive Behaviors, 22, 305-314.

Sobell, L.C., Ellingstad, T.P., & Sobell, M.B. (2000). Natural recovery from alcohol and drug problems: methodological review of the research with suggestions for future directions. Addiction, 95, 749-764.

Solomon, K.E., & Annis, H.M. (1990). Outcome and efficacy expectancy in the prediction of post-treatment drinking behavior. British Journal of Addiction, 85, 659-665.

Volkow, N.D., Fowler, J.S., & Wang, G.J. (2002a). Role of dopamine in drug reinforcement and addiction in humans: results from imaging studies. Behavioural Pharmacology, 13, 355-366.

Volkow, N.D., Fowler, J.S., Wang, G.J., & Goldstein, R.Z. (2002b). Role of dopamine, the frontal cortex and memory circuits in drug addiction: insight from imaging studies. Neurobiology of Learning and Memory, 78, 610-624.

Witkiewitz, K., & Marlatt, G.A. (2004). Relapse prevention for alcohol and drug problems. That was Zen, this is Tao. American Psychologist, 59, 224-235.

World Health Organisation (2001). The World Health Report 2001 mental health: new understanding, new hope. Geneva: World health Organization.

Titel: Terugvalmanagement bij verslaving
Auteurs: Iris Elsenaar
Hendrik Roozen
Gerlinde Hauptmann
Ben van de Wetering
Publicatiedatum: 01-06-2007
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Verslaving / Uitgave 2/2007
Print ISSN: 1574-1842
Elektronisch ISSN: 1875-7073
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03075407

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Abstract

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 2/2007

Een dwangmaatregel bij alcoholproblematiek

Veranderen en vernieuwen in de verslavingszorg (1): over blauwe en witte mensen

Filmbesprekingen

Module Nazorg

Farmacologie en toxicologie van MDMA, deel 1

Elektronische nieuwsbrieven