Dit jaar viel onder andere Niek Hendrix de eer ten deel om In het Paleis op de Dam uit handen van koning Willem-Alexander de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst te ontvangen. De kunstenaar werd onder meer onderscheiden voor een opmerkelijk schilderij van een gebit.
Niek Hendrix
Anasthesia I
De prijs, ingesteld door Willem III, wordt al sinds 1871 jaarlijks uitgereikt door het Nederlands staatshoofd. Van de 302 kunstenaars die werk hadden ingezonden, vielen 3 vrouwelijke en 1 manlijke kunstenaar in de prijzen.
Niek Hendrix ontving de prijs – een geldbedrag van 6500 euro, bedoeld om startende, jonge, kunstenaars op weg te helpen – voor zijn schilderij ‘Anesthesia I’, een ‘portret’ dat hij maakte van een afdruk van een gebit.
Lef
Een van de aanbevelingen van de jury betrof het ‘lef’ van de kunstenaars om buiten de gebaande paden te treden.
Dat geldt inderdaad voor het hyperrealistische, levensgrote schilderij dat Hendrix maakte van een gipsen afgietsel van een gebit, een ongebruikelijk onderwerp voor ‘een portret’.
Het zeer gedetailleerd geschilderd kunstwerk, uitgevoerd in olieverf en potlood, in zwart/wit/grijstinten, zou zich op de grens bevinden van schilder- en beeldhouwkunst.
Het uitvergrote gebit moet gezien worden als een kenmerkend onderdeel van een portret.
Een gebit als pars pro toto voor een portret ‘ten voeten uit’, daarmee wil Niek Hendrix naar eigen zeggen de toeschouwer laten nadenken over de manier waarop naar beelden en de wereld gekeken wordt.
Koningskronen
Zo bezien hebben tandarts en tandtechnicus in deze een streepje voor, want voor hen sorteert dit schilderij niet het bevreemdende effect dat Hendrix beoogt. Zij worden immers elke dag met unieke gebitten en/of gipsen afdrukken ervan geconfronteerd.
Zo’n uitvergroot gebitsportret zou daarom in de oorspronkelijke habitat van een tandtechnisch laboratorium of een tandartspraktijk niet misstaan.
Niet vanuit het idee van bevreemding, maar juist als een beeld van herkenning.
Hoe dan ook, lef kan Hendrix zeker niet ontzegd worden toen hij, na de prijsuitreiking op het Paleis op de Dam, aan de koning vroeg of deze een soortgelijk portret van zijn tanden zou willen hebben. Koningkronen komen echter vooralsnog niet in aanmerking, omdat het staatshoofd zeer ‘kies’ antwoordde dat hij daar toch nog even over wilde nadenken.
Winnaars Koninklijke prijs voor vrije schilderkunst 2017 >>
De “Royal Award for Painting” – is tot 5 november 2017 te zien in het Koninklijk Paleis op de Dam.
Bron: NPO 1, Journaal, Volkskrant