De relatie tussen teenfunctie en metatarsalgie werd tot op heden slecht begrepen. Onderzoekers hebben nu aangetoond dat bij senioren met metatarsalgie de teenfunctie verbetert en de metatarsalgie klachten afnemen na het doen van eenvoudige teenoefeningen. Dit duidt op een onderlinge relatie tussen de teenfunctie en metatarsalgie.
Oefenprogramma
41 metatarsalgie-patiënten (56 voeten) volgden thuis 8 weken lang 2 keer per dag 10 minuten lang een functioneel oefenprogramma voor de tenen onder begeleiding van een fysiotherapeut. De patiënten, met een gemiddelde leeftijd van 63,4 (± 10,6), zaten rechtop en legden een handdoek op de grond en plaatsten er hun voet op, een schouderbreedte uit elkaar. Daarna gebruikten ze hun tenen om de handdoek in elkaar te proppen, waarbij ze ervoor zorgden dat de rest van hun voet in contact bleef met de grond. Op elke voet werden drie sets van 15 scrunches uitgevoerd. Naast de handdoekoefening werden ook oefeningen gedaan waarbij de tenen werden gekromd (zoals het met de tenen vastgrijpen van knikkers) en werden gespreid.
Metingen
De teenfunctie werd voor aanvang van de 2 maanden en na afloop van het programma gemeten met een teengripmeter van het push-type die de teenfunctie gemakkelijk kan beoordelen. Bij dit apparaat wordt de kracht gemeten die wordt gebruikt om de tenen in de vloer te drukken.
Tevens werd de VAS-score voor en na de behandeling, AOFAS-score (American Orthopaedic Foot and Ankle Society), knikkeropname en single-leg standing time (SLST) geregistreerd en vergeleken in twee subgroepen om de impact van de ziekteduur op het behandelresultaat te evalueren.
Enkele van de resultaten
Na de behandeling verbeterde de plantairflexiesterkte van de teen (alle p <0,01); VAS-scores namen af (p <0,01); AOFAS-scores, knikkeropname en SLST verbeterden (alle p <0,01). Patiënten die> 1 jaar symptomatisch waren, hadden significant lagere veranderingen in VAS-scores (p <0,01). Multivariate analyse toonde aan dat patiënten met een langere ziekteduur en een grotere body mass index een significant lagere verbetering in VAS-scores hadden (respectievelijk p = 0,029 en p = 0,036). De door ICC beoordeelde apparaatconsistentie was uitstekend (0,89-0,97). De conclusie uit dit onderzoek is dat de teenoefeningen de teenfunctie verbeteren en de metatarsalgieklachten namen af. Daarmee wordt gesuggereerd dat teenfunctie en metatarsalgie nauw aan elkaar verbonden zijn.
Oefeningen beter dan inlegzolen?
In hun discussie geven de onderzoekers aan dat het gebruik van inlegzolen de standaardbehandeling voor metatarsalgie is. In eerder gepubliceerd onderzoek waarbij zolen als interventie werden gebruikt (1) verbeterde het effect van de zolen de VAS gemiddeld met 1 punt. In de huidige studie was de gemiddelde verbetering 2,7 punten, en het resulteerde in minder pijn dan inlegzolen. In eerdere studies werd de teengrijpkracht geëvalueerd tussen zittende en rechtopstaande posities. Ze ontdekten hierin geen verschil tussen de rechtopstaande en zittende houding. In de huidige studie blijkt de teengrijpkracht in zittende positie significant lager dan in rechtopstaande positie. De push-type teen-grip-sterktemeter meet in het huidige onderzoek de drukkracht van de tenen die op de grond wordt uitgeoefend, terwijl de pull-type meter die in het vorige onderzoek werd gebruikt de trekkracht van de tenen in proximale richting meet.
De huidige studie toonde ook aan dat de aangedane voet een significant zwakkere teengrijpkracht heeft in de zittende positie vergeleken met die in de niet-aangedane voet, maar er werd geen significant verschil waargenomen in de rechtopstaande positie.
(1). The effect of metatarsal padding on pain and functional ability in metatarsalgia. Scand J Surg. 2017;106(4):332–7. https://doi.org/10.1177/1457496916683090 Epub 2017 Mar
Wilt u alle uitkomsten uit dit onderzoek lezen?
Amaha, K., Arimoto, T. & Kitamura, N. Effect of toe exercises and toe grip strength on the treatment of primary metatarsalgia. J Orthop Surg Res 15, 580 (2020). https://doi.org/10.1186/s13018-020-02113-7