In een Australisch onderzoek dat gezamenlijk door podotherapeuten en fysiotherapeuten werd uitgevoerd, werd beoordeeld of het haalbaar zou zijn om een onderzoek uit te voeren naar de effectiviteit van semi-orthopedische schoenen om de fysieke activiteit bij kinderen en adolescenten met het syndroom van Down te verhogen. Dit blijkt mogelijk te zijn, wel zijn er duidelijke aanbevelingen voor zo’n onderzoek.
Joachim Storch
Richtlijnen bevelen aan dat alle kinderen op zijn minst 60 minuten per dag een matige tot krachtige fysieke activiteit zouden moeten uitoefenen voor het behoud van een aantal gezondheidsfactoren zoals fysiek en psychisch welzijn en toename van zelfrespect. Kinderen met het syndroom van Down worden vaak minder actief gestimuleerd tot fysieke activiteiten en zijn minder actief dan hun leeftijdsgenoten zonder dit syndroom. Hiervoor zijn vele redenen, onder meer persoonlijke, sociale en fysieke redenen. Vaak is er sprake van comorbiditeit en daarbovenop komen voetproblemen, zoals voetpijn en voet- en teenstandafwijkingen waaronder hallux valgus pes planus komen. In een eerdere studie met 197 jongvolwassenen bleek bijna twee derde voetproblemen te hebben met voetpijn en dit had een negatieve impact op hun leven.
Opvallend in een ander onderzoek was dat een slechte schoenpasvorm erg vaak voorkwam. Bij dat onderzoek was 60 % van het schoeisel te smal en 54 % te lang. Dit had te maken met de voetvorm van kinderen met het syndroom van Down. Deze kinderen vaak een veel bredere voorvoet. Ouders lossen dit dan op door een grotere schoenmaat te kopen.
Methoden
Bij deze Australische pilotstudie werden 33 kinderen en adolescenten met het syndroom van Down willekeurig ingedeeld in twee groepen: de groep met semi-orthopedisch schoeisel (ClarksVR schoeisel) of een controlegroep.
Zes van de haalbaarheidsdomeinen uit Bowens raamwerk voor haalbaarheidsstudies werden bij aanvang en vervolgens na 6 en na 12 weken geëvalueerd; werving van deelnemers met het syndroom van Down, implementatie (co-interventies en therapietrouw), aanvaardbaarheid (ervaringen van deelnemers met het dragen van schoeisel), bruikbaarheid (ongewenste voorvallen), beperkte werkzaamheidstests (fysieke activiteit, invaliditeit geassocieerd met voet- en enkelproblemen, en gangparameters), en aanpassing (schoen-pasvorm).
De kinderen uit de semi-orthopedische schoenengroep kregen 2 paar schoenen, semi-orthopedische schoolschoenen en vrijetijdssportschoenen, of twee paar vrijetijdsschoenen als ze nog geen school bezochten. De kinderen hadden over het algemeen voorkeur voor het schoeisel met een klitte-band sluiting. De controlegroep bleef doorlopen op de schoenen die ze voor de start van dit onderzoek al hadden. Alle deelnemers moesten minimaal 10 uur en minimaal 4 dagen een accelerometer dragen om versnellingen te kunnen meten.
Resultaten
Het onderzoek liet zien dat er sprake was van toegenomen fysieke activiteiten bij de groep met de semi-orthopedische en vrijetijdssportschoenen. Na 6 weken was er een verschil van 20 minuten per dag betreffende de matige en de krachtige fysieke activiteiten met de controlegroep; dit in het voordeel van de onderzoeksgroep. Ze zetten meer stappen, brachten minder tijd in stilstand of zittend door en spendeerden meer tijd aan lichte activiteiten. Door de kleine onderzoeksgroep verwachtten de onderzoekers geen significante verschillen tussen de twee groepen.
Kanttekeningen
De rekrutering, het gebruik van co-interventies en de pasvorm van het schoeisel moeten verder worden overwogen. Zo was de afstand tot de testlocatie voor meerdere deelnemers te ver weg, kregen sommige deelnemers tijdens het onderzoek andere schoenen of begonnen een nieuwe sport.
Commercieel verkrijgbaar schoeisel kan mogelijk niet geschikt zijn voor kinderen en het voor het onderzoek gebruikte commercieel verkrijgbare schoeisel was mogelijk niet geschikt voor de adolescenten met het syndroom van Down door hun unieke voetvorm.
Conclusie
Het organiseren van een definitieve randomized trial om de effectiviteit van semi-orthopedische schoenen te onderzoeken op toename van fysieke activiteit bij kinderen met het syndroom van Down, is haalbaar. En op maat gemaakte schoenen zouden de fysieke activiteit bij kinderen en adolescenten met het syndroom van Down kunnen verbeteren.
Lees het volledige artikel voor alle details. (Dit is geen open access-artikel. Het artikel kan tegen betaling worden gelezen).
Nirmeen M. Hassan, Nora Shields, Karl B. Landorf, Andrew K. Buldt, Nicholas F. Taylor, Angela M. Evans, Cylie M. Williams, Hylton B. Menz & Shannon E. Munteanu, Efficacy of custom-fitted footwear to increase physical activity in children and adolescents with Down syndrome (ShoeFIT): randomised pilot study Disability and rehabilitation