In een kleinschalig onderzoek onder 23 kinderen in de leeftijd van 1 tot 12 jaar is gekeken naar welke factoren invloed hebben op hun schoenkeuze en welke woordkeus bij de leeftijd past om dit te omschrijven. Over het algemeen stellen de kinderen comfort gelijk aan zachtheid. De invloeden op de keuze van schoenen waren echter multidimensionaal, waaronder esthetiek, psychosociaal, geïdentificeerde comfort, praktische aspecten en voorspellende problemen; allemaal in wisselwerking met de leeftijd van het kind.
Het begrijpen van het schoenkeuzeproces bij kinderen is belangrijk om een geschikte schoen te kunnen bieden. Eerst moet begrepen worden wat invloed heeft op de schoenkeuze van kinderen en welke woordkeus past bij de leeftijd om dit te omschrijven. Aan dit kwalitatieve onderzoek deden 23 kinderen mee, waarvan 13 meisjes en 10 jongens. De leeftijdsgroepen varieerde van 1-3 jaar (n=2), 4-6 jaar (n=10) en 7-12 jaar (n=11). Er kwamen 5 thema's naar boven die van belang bleken te zijn: schoenuiterlijk, psychosociale factoren, comfort, praktische aspecten en voorspellende problemen.
Uiterlijk
Over het uiterlijk van de schoen werd vaak het eerst iets gezegd. In de twee jongste leeftijdsgroepen was dit vaak met een korte omschrijving, zoals ‘Goed’, ‘Glimmend’, ‘Leuk’ of ‘Urggh’’, zonder uitleg. Meer complexe omschrijvingen begonnen vanaf 8 jaar, met conflicten tussen aantrekkelijkheid, comfort, pasvorm, praktische problemen of sociale acceptatie. Over de vorm van de schoen kwamen vaak opmerkingen en kinderen beoordeelden de esthetiek van de schoen in de overtuiging dat het oncomfortabel zou zijn op basis van eerdere ervaringen. Ouders zijn zich bewust van de balans tussen esthetiek, pasvorm en comfort.
Psychosociaal
Het schoeisel beïnvloedt het beeld van hoe een kind zichzelf ziet. Deelnemers gaven aan dat ze tot een groep behoorden die gedefinieerd werd door vrouwelijk/mannelijk, casual/formeel, jong/oud, onafhankelijk/afhankelijk, sportief/niet-sportief en dit via schoenen tot uitdrukking wilden brengen. Voornamelijk het behoren tot een leeftijdsgroep speelt een grote rol. Bepaalde schoenen werden gezien als schoenen voor baby's of juist voor oma's. Schoenen konden ervoor zorgen dat een kind zichzelf kon uiten als onderdeel van een groep. Zo wilden sommige kinderen bij hun vrienden horen, met dezelfde schoenen. Andere wilden zich juist individueel uiten.
Comfort
Voor de kinderen was zowel zachtheid als ruimte (aansluiting) belangrijk. Voornamelijk niet te krap werd vaak genoemd. Jongere kinderen benoemden dit in termen als wrijven of strak zitten, terwijl boven de 8 jaar directer naar de breedte werd verwezen. Ook leken kinderen het lastig te vinden om onderscheid te maken tussen te breed en te slap. De oudere groep keek niet alleen naar zachtheid, maar ook naar flexibiliteit. Bovendien konden de oudere kinderen specifiekere locaties van comfort aangeven, zoals de hiel die hard voelt. Ook psychosociale aspecten van comfort speelde een rol, waarbij het belangrijk was dat met een schoen een bepaalde fysieke taak uitgevoerd kon worden (dansen/springen/rennen). Ouders hadden minder te zeggen over comfort, behalve dat ze bepaalde schoenstijlen (ballerina's) associeerden met oncomfortabel.
Praktische aspecten
De meeste kinderen leken de schoensluiting belangrijk te vinden, waarbij het bij de jongere kinderen ging over hun vermogen om de sluiting te gebruiken. Ouders waren het meest gefocust op de praktische aspecten, zoals duurzaamheid, of schoenen gepast zijn voor bepaalde situaties en onafhankelijkheid en autonomie van het kind.
Voorspellende problemen
De oudere kinderen gebruikte eerdere ervaringen om te voorspellen hoe de schoen zal voldoen aan hun behoeften, gebaseerd op bevindingen over schoenontwerp, bruikbaarheid en esthetiek. De vorm van de neus (te breed, te smal) van de schoen werd geïdentificeerd als een mogelijk probleem. Ook een verhoogd risico op glijden, wrijving en drukplekken werden voorspeld uit pasvorm of ontwerp. Jongere kinderen beoordeelden de schoen enkel op dat moment. De voorspellende problemen bij ouders lag bij comfort en duurzaamheid.
Wilt u het besproken artikel nalezen?
Price, C., Skidmore, S., Ratcliffe, J. and Williams, A. Children should be seen and also heard: an explorative qualitative study into the influences on children’s choice of footwear, their perception of comfort and the language they use to describe footwear experiences. Journal of Foot and Ankle Research 14(1) (2021) 1-10.