Zowel een hoger gewicht als een supinerend voettype verhoogt het risico op de, op één na, meest voorkomende sportblessure in Nederland: de enkelblessure. Dat is wat onderzoekers van de VU hebben geconcludeerd.
Andrei Nekrassov / Fotolia
Bijna 25% van alle sportgerelateerde blessures is een enkelblessure. Uit eerder onderzoek blijkt dat de kans groot is dat wanneer iemand zijn enkel verstuikt dit binnen een jaar opnieuw gebeurt. Tot nu toe was echter niet duidelijk wat het effect van een supinerend voettype is. In dit onderzoek is gekeken naar de relatie tussen het voettype en de enkelstabiliteit.
Een van de gevolgen van enkelverstuikingen is dat mensen een grotere kans hebben op het ontwikkelen van chronische enkelinstabiliteit, maar ook een risico hebben op het ontwikkelen van enkelartritis. Het doel van patiënten en chirurgen is om terugkerende enkelblessures en enkelartrose te voorkomen. Om dit te bewerkstelligen is het essentieel om voettype te correleren aan enkelinstabiliteit.
Single leg stance tests om stabiliteit te bepalen
In totaal deden er 43 deelnemers mee aan dit onderzoek. Alle deelnemers werden geworven bij lokale sportverenigingen, en sporten wekelijks twee tot vier keer. Tevens moesten de deelnemers een ‘inspannende’ sport uitoefenen. Hiervoor werd de handleiding van International Knee Documentation Committee (IKDC) gebruikt. Om de enkelstabiliteit te meten, hebben de deelnemers op blote voeten een single leg stance test uitgevoerd. Er werden in totaal 24 single leg stance tests uitgevoerd. Dit werd vier keer herhaald in drie verschillende condities: met open ogen op vaste grond, met gesloten ogen op vaste grond en ogen open op een balansplank, zowel bij het staan op de rechter- als op de linkervoet. Voor dit onderzoek werd een drukmeetplaat van 60 bij 50 cm (Kistler, type 9260AA, Zwitserland) gebruikt om de driedimensionale grondreactiekracht te meten.
Uitkomstwaarden zijn de Center of Pressure Velocity (COPV) en de Horizontal Ground Reaction Force (HGRF). Voettype is bepaald door middel van drukmetingen gedurende het gaan, op basis van de arch index (AI).
Geen verschil tussen man en vrouw
Er zijn geen significante verschillen gevonden tussen het voettype en het geslacht in relatie tot de enkelstabiliteit. Tevens ziet men ook geen significante verschillen bij mensen met een geproneerde voet. De resultaten waren anders bij mensen met een gesupineerd voettype.
Wanneer men een single leg stance test uitvoerde, werd er een toename van het COPV geconstateerd voor mensen met een gesupineerde voet ten opzichte van een neutrale voet. Dit gebeurde zowel bij geopende als gesloten ogen (0,03 × 10-2 1/s per kilogram voor open ogen, 0,22 x 10-2 1/s per kilogram voor gesloten ogen). Dit geeft aan dat mensen met een gesupineerde voet en een hoger lichaamsgewicht minder stabiel zijn tijdens een single leg positie. Minder stabiliteit wordt als risicofactor gezien voor het ontstaan van enkelblessures.
Adviseer de juiste sportschoenen!
Zie je dus patiënten met een hoog lichaamsgewicht en een gesupineerde enkelstand? Zorg er dan voor dat gesport wordt met een schoen die de enkel van stabiliteit voorziet.
Wilt u het artikel nalezen?
Beelen, Paul Erik et al. ‘The effect of foot type, body length and mass on postural stability.’ Gait & posture 81 (2020): 241-246