Het was een interessante opmerking in het tv-programma Erica op reis: “Olifanten wisselen maar liefst 6x van gebit en heel oude olifanten, die geen nieuw gebit meer aanmaken, sterven de hongerdood.” Het werd gebracht als een triest en uniek fenomeen, terwijl het de mens zonder tandheelkundige hulp niet veel anders zou vergaan. Daarbij: de mens wisselt slechts eenmaal van gebit en zou daardoor eigenlijk een nog veel groter risico lopen de hongerdood te sterven.
Een mens beschikt over een gebit dat mede door de tandarts goed onderhouden wordt, zodat hij op hoge leeftijd nog wel beschikt over eigen dentitie en als dat niet meer zo is (30 procent van de mensen boven de 65 jaar lijdt aan tandverlies), kan hij gebruik maken van tandheelkundige hulpmiddelen, zoals implantaten of partiële protheses.
Funeste gevolgen
De laatste tijd besteedt de tandheelkundige wereld, mede door de vergrijzing, veel aandacht aan duurzaamheid, ofwel behoud van eigen dentitie. Gelukkig worden ouderen in verpleeghuizen steeds vaker gecontroleerd en behandeld door tandartsen-geriatrie, maar de ouderen die zelfstandig blijven wonen, dreigen tussen wal en schip te vallen.
Ook voor 2014 propageert de overheid weer een zo lang mogelijke zelfstandigheid en wordt nog steeds drastisch bezuinigd op de daardoor toenemende (para)medische zorg, zodat die voor sommige ouderen te duur dreigt te worden. In ieder geval zal dit tot gevolg hebben dat ouderen steeds minder vaak de tandarts zullen bezoeken, terwijl zij tandheelkundige hulp juist vaker nodig zullen hebben. Minder zorg betekent minder hygiëne, met funeste gevolgen voor gebit, implantaten of partiële prothese. Bovendien lijkt een slechte (mond)gezondheid de kans op alzheimer te vergroten en kan dat zelfs pancreaskanker of hart- en vaatziekten tot gevolg hebben.
Resorptie
Behalve de zorg rond behoud van eigen dentitie, krijgen ouderen ook steeds vaker te maken met een slecht passende prothese door resorptie. Door minder frequent tandartsbezoek zullen er dus ook minder vaak aanpassingen van protheses plaatsvinden, zodat steeds meer ouderen 'die hinderlijke protheses' niet meer zullen dragen met onvermijdelijke eet- en gezondheidsproblemen tot gevolg.
Door foutief bezuinigen ontstaat zo juist een geweldige ziektekostenpost.
Vergrijzingsprobleem
Het fatale vergrijzingsprobleem van de olifant zonder gebit is zeker vergelijkbaar met de situatie van de edentaat, die zonder adequate tandheelkundige ondersteuning immers eveneens ernstig gehandicapt is. De edentaat zonder tandarts zal weliswaar geen hongerdood sterven, maar ondervoeding ligt op de loer en de fysieke en ook de emotionele impact van het ontberen van tandheelkundige hulp is zeer groot.
Auteur(s): Marijke Simons