Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top

2013 | Boek

Janine Delfau (21) hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

Multipele sclerose in beeld

Redacteur: Dr. G.J.D. Hengstman

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
insite
ZOEKEN

Over dit boek

Multipele sclerose (MS) is de meest voorkomende neurologisch aandoening op de jongvolwassen leeftijd leidend tot blijvende invaliditeit. In het afgelopen decennium zijn de mogelijkheden om MS te behandelen sterk toegenomen. Met de toename van de behandelmogelijkheden worden ook de afwegingen die gemaakt moeten worden ten aanzien van bijvoorbeeld het starten van medicatie, het monitoren van de bijwerkingen en het veranderen of stoppen van de medicatie complexer. MS in beeld is geschreven door medisch professionals,betrokken bij de geneeskundige zorg van patiënten met MS. In de 25 patiëntbeschrijvingen worden diverse aspecten besproken: van diagnose tot multidisciplinaire netwerken, van eenvoudige behandelingen tot complexe bijwerkingen. MS in beeld geeft een illustratie van de praktische problemen en dilemma's van de dagelijkse MS-zorg. Het eerste deel van het boek bevat de patiëntpresentaties en de vragen. De antwoorden en de verdere uitwerking hiervan zijn in het tweede deel terug te vinden.

Inhoudsopgave

Voorwerk

Casuïstiek

Voorwerk
Casus 1. Janine Delfau (21)
Abstract
Janine Delfau is een 21-jarige studente commerciële economie. Ze heeft sinds vorige week last van zwakte en afgenomen vaardigheid van de linkerarm en het linkerbeen. Dit is in twee dagen geleidelijk toegenomen en nadien stabiel gebleven.
J.J.J. van Eijk
Casus 2. Joris Kamphof (29)
Abstract
Joris Kamphof is een 29-jarige advocaat. Hij heeft sinds drie weken last van verminderde sturing over zijn rechterarm, is sinds twee weken ook wankel ter been en spreekt aan het einde van de dag onduidelijker. Hij is niet ziek en heeft nooit eerder neurologische verschijnselen bemerkt, noch heeft hij last van siccaklachten. Wel is hij de laatste vijf maanden moe en heeft hij geregeld pijnlijke knieën, enkels en polsen, en heeft hij een tijdje geleden rode huiduitslag gehad. Hij heeft een blanco medische voorgeschiedenis.
J.J.J. van Eijk
Casus 3. Monique Holmer-Boonstra (45)
Abstract
Monique Holmer-Boonstra is een 45-jarige moeder van drie kinderen. Monique werkt als verkoopster in een kledingwinkel maar zit sinds een jaar in de ziektewet vanwege klachten van hoofdpijn, moeheid en duizeligheid. Daarnaast zijn er recidiverende periodes met een gevoel van zwakte in de linkerarm. Er zijn momenten dat ze geen klachten ervaart, maar het grootste deel van het afgelopen jaar heeft ze wel een van bovengenoemde klachten gehad.
J.J.J. van Eijk
Casus 4. Emine Gucet (36)
Abstract
Emine Gucet, een 36-jarige in Nederland geboren vrouw van Turkse afkomst, meldt zich op uw spreekuur met een in enkele dagen toenemend doof gevoel in beide benen, links meer dan rechts, opklimmend tot navelniveau. Het lopen op zich gaat nog wel, maar lange afstanden heeft ze niet meer gelopen sinds haar campingvakantie drie maanden geleden op Ameland.
L.G.F. Sinnige
Casus 5. Sanne Janssens (42)
Abstract
Sanne Janssens, een 42-jarige vrouw met blanco medische voorgeschiedenis, heeft sinds twee jaar toenemend tintelingen in de voeten, langzaam optrekkend naar de liezen. Tevens heeft zij sinds een jaar gevoelsstoornissen in de handen en het gevoel minder controle over haar linkerhand te hebben. Er is geen duidelijk krachtsverlies. Lopen gaat zonder problemen en de mictie verloopt normaal.
E.L.J. Hoogervorst
Casus 6. Jurgen Klaassen (33)
Abstract
Jurgen Klaassen is 33 jaar als hij zich voor het eerst bij een neuroloog meldt met klachten die het afgelopen halfjaar geleidelijk zijn ontstaan. Hij geeft aan meer moeite te hebben met lopen, met name met het houden van de balans. Daarnaast heeft hij een versterkte aandrang voor de mictie, zijn erecties minder geworden en merkt hij dat het kortetermijngeheugen minder goed functioneert, waardoor het functioneren op zijn werk steeds lastiger wordt.
G.J.D. Hengstman
Casus 7. Freek Hendriks (30)
Abstract
Freek Hendriks is een 30-jarige loodgieter en vader van twee kinderen. Hij heeft sinds een week geleidelijk toenemende klachten van verminderde visus van het linkeroog en retro-orbitale pijn. Hij heeft nooit eerder neurologische klachten gehad en een blanco medische voorgeschiedenis behoudens astma.
J.J.J. van Eijk
Casus 8. Bart Noorderman (35)
Abstract
De 35-jarige Bart Noorderman meldt zich op de polikliniek neurologie na verwijzing door de oogarts. Sinds een week heeft hij pijn achter het linkeroog en is het zicht links in enkele dagen sterk verminderd.
R.M.M. Hupperts
Casus 9. Marja Bastiaansen (50)
Abstract
De 50-jarige Marja Bastiaansen werd door haar huisarts verwezen naar de polikliniek neurologie in verband met hoofdpijn. De hoofdpijn is het merendeel van de dagen aanwezig gedurende het grootste deel van de dag. De pijn wordt als drukkend ervaren en bitemporaal en deels frontaal gelokaliseerd aangegeven.
R.M.M. Hupperts
Casus 10. Anja van de Pas (30)
Abstract
Anja van de Pas, een 30-jarige receptioniste, bezoekt uw spreekuur met de klacht van een toenemende doofheid in haar linker lichaamshelft. Ze heeft er nu enkele dagen last van.
L.G.F. Sinnige
Casus 11. Elsbeth Zwanenburg (45)
Abstract
Bij de 45-jarige Elsbeth Zwanenburg is acht jaar geleden MS gediagnosticeerd. De klachten begonnen een halfjaar voordien met halfzijdige gevoelsstoornissen links. Toen deze verschijnselen in remissie waren, enkele maanden later, kreeg ze loopstoornissen (ataxie) en moeheid. Hierop werd de diagnose relapsing-remitting MS gesteld.
R.M.M. Hupperts
Casus 12. Stefanie Steffens (28)
Abstract
Stefanie Steffens is een 28-jarige vrouw, moeder van twee gezonde zoontjes en werkzaam als lerares op een basisschool. Zij heeft sinds twee jaar relapsing- remitting MS (RRMS) en wordt sindsdien behandeld met interferonbèta. In de eerste vier maanden van de behandeling heeft ze één lichte relapse gehad met milde sensibele klachten rechtszijdig. Daarna heeft ze gedurende anderhalf jaar geen relapses gehad.
J.J.J. van Eijk
Casus 13. Barend Wijdeveld (41)
Abstract
De nu 41-jarige Barend Wijdeveld heeft sinds negen jaar relapsing-remitting MS (RRMS). Aanvankelijk werd hij behandeld met interferon. Vier jaar geleden maakte hij een switch naar glatirameer acetaat, nadat hij kort achter elkaar twee relapses had doorgemaakt.
R.M.M. Hupperts
Casus 14. Pieter van Schaijk (34)
Abstract
Pieter van Schaijk is 34 jaar en sinds vijf jaar bij u bekend met multipele sclerose. Hij gebruikt al enige tijd interferon-bèta met redelijk effect. Een halfjaar geleden kreeg hij echter weer een relapse in de vorm van dubbelbeelden waarvoor behandeling met methylprednisolon noodzakelijk was. Hij komt nu vervroegd op controle omdat hij sinds een week een stuk slechter is gaan lopen.
L.G.F. Sinnige
Casus 15. Susanne Merckelbach (34)
Abstract
Susanne Merckelbach is 34 jaar en heeft sinds tien jaar MS. Nadat ze meerdere MS-relapses had doorgemaakt, gebruikte ze tot volle tevredenheid interferon-bèta. Drie jaar geleden namen de relapses echter toe en klaagde ze over moeheid. Hierop werd besloten interferon-bèta te staken en te starten met glatirameer acetaat. Even leek het beter te gaan, maar opnieuw traden er twee relapses op binnen anderhalf jaar.
L.G.F. Sinnige
Casus 16. Jan van Keeken (45)
Abstract
Jan van Keeken is 45 jaar. Twaalf jaar geleden is bij hem de diagnose relapsing-remitting MS gesteld. Jan werd in eerste instantie behandeld met interferon-bèta-1a. Hij bleef echter frequent relapses houden, waarna de therapie werd gewijzigd naar interferon-bèta. Een jaar na deze medicatieverandering trad er wederom een relapse op. Daarnaast toonde MRIonderzoek, na toediening van intraveneus gadolinium, zowel toename van de wittestoflaesies als een asymptomatische aankleurende laesie. Hierop werd de interferontherapie gestaakt en werd gestart met natalizumab.
E.L.J. Hoogervorst
Casus 17. Jannie van Nuenen (52)
Abstract
Jannie van Nuenen (52) gebruikt sinds drie jaar natalizumab. Ze is met deze medicatie gestart, nadat ze in de jaren daarvoor voor haar multipele sclerose behandeld was geweest met glatirameer acetaat (had weinig effect op de ziekte, exacerbaties gingen in dezelfde frequentie door) en interferon-bèta wat gestaakt werd in verband met een zich ontwikkelende depressie.
G.J.D. Hengstman
Casus 18. Toos van der Vlugt (43)
Abstract
De 43-jarige Toos van der Vlugt heeft sinds elf jaar relapsing-remitting MS (RRMS). In eerste instantie werd zij behandeld met interferon-bèta. De laatste jaren gebruikt ze glatirameer acetaat vanwege persisterende bijwerkingen onder interferonbehandeling. De afgelopen twee jaar heeft ze twee relapses doorgemaakt, te weten een gangataxie en zwakte van het rechterbeen.
R.M.M. Hupperts
Casus 19. Trees Thijssen (37)
Abstract
De 37-jarige Trees Thijssen kreeg begin 1999 voor het eerst last van visusstoornissen, in de vorm van diplopie. Vervolgens ging zij steeds meer waggelend lopen en ontwikkelde zij een hemiparese rechts met urine-incontinentie en blindheid aan beide ogen. Zij werd opgenomen in het ziekenhuis.
E.L.J. Hoogervorst
Casus 20. Pieter van den Dongen (52)
Abstract
Pieter van den Dongen is 52 jaar. Elf jaar geleden werd bij hem de diagnose relapsing-remitting MS gesteld op basis van een neuritis optica links en later rechts met bij VEP-onderzoek verlengde geleidingstijden. Tevens had hij destijds sensibiliteitsstoornissen van de linkerhand. MRI-hersenen toonde periventriculaire wittestofafwijkingen en afwijkingen in het corpus callosum. In de liquor werden unieke oligoklonale banden gezien.
E.L.J. Hoogervorst
Casus 21. Kim Verhoef (31)
Abstract
Kim Verhoef, een vrouw van 31 jaar, kreeg twee jaar geleden subacute progressieve paresthesieën aan de voeten optrekkend tot de beide knieën. Zij had daarbij het gevoel niet goed op de grond te staan en was onevenwichtig tijdens het lopen. Daarnaast had zij veel hinder van vermoeidheid en kon daardoor niet langer dan drie uur per dag werken als accountmanager bij een bankfiliaal.
E.L.J. Hoogervorst
Casus 22. Daniëlle Meuleman (24)
Abstract
Daniëlle Meuleman, een 24-jarige vrouw, is sinds zes maanden bekend met relapsing-remitting MS. Ze komt bij u op controle. Het gaat eigenlijk wel goed, maar ze heeft last van licht urineverlies bij drukverhogende momenten en ook moet ze zich naar het toilet haasten zodra ze aandrang voelt, anders gebeuren er ongelukken. Daniëlle vraagt of dat ook te maken heeft met MS.
L.G.F. Sinnige
Casus 23. Leonart van de Berg (53)
Abstract
Leonart van de Berg is 53 jaar en al twintig jaar bekend met multipele sclerose. In de eerste jaren werd de ziekte gekenmerkt door frequente relapses met telkens slechts een gedeeltelijk herstel. De behandeling in deze fase bestond uit het geven van methylprednisolon.
G.J.D. Hengstman
Casus 24. Jan van Weerde (56)
Abstract
Jan van Weerde is 56 jaar. Vanaf zijn 34ste is hij bekend met primair progressieve multipele sclerose. In de loop der jaren is zijn mobiliteit verminderd en sinds ruim vijf jaar is hij volledig rolstoelgebonden. Na zijn verhuizing vanuit de Randstad naar Noord-Brabant vanwege de kinderen, nu tien jaar geleden, is hij niet meer bij een neuroloog of revalidatiearts geweest. De reden hiervoor is dat de bezoeken aan de neuroloog hem in het verleden veel tijd en energie kostten en voor zijn gevoel weinig tot niets opleverden.
G.J.D. Hengstman
Casus 25. Esther van der Molen (33)
Abstract
Esther van der Molen is 33 jaar en ze weet sinds iets minder dan een jaar dat ze MS heeft. Terugkijkend heeft ze al enkele jaren last van onbegrepen vermoeidheidsklachten en problemen in het uitvoeren van haar werkzaamheden als directiesecretaresse. Met name de momenten dat ze veel dingen tegelijk moest doen, verliepen steeds moeizamer.
G.J.D. Hengstman

Antwoorden

Voorwerk
Casus 1. Janine Delfau (21)
G.J.D. Hengstman
Casus 2. Joris Kamphof (29)
G.J.D. Hengstman
Casus 3. Monique Holmer-Boonstra (45)
G.J.D. Hengstman
Casus 4. Emine Gucet (36)
G.J.D. Hengstman
Casus 5. Sanne Janssens (42)
G.J.D. Hengstman
Casus 6. Jurgen Klaassen (33)
G.J.D. Hengstman
Casus 7. Freek Hendriks (30)
G.J.D. Hengstman
Casus 8. Bart Noorderman (35)
G.J.D. Hengstman
Casus 9. Marja Bastiaansen (50)
G.J.D. Hengstman
Casus 10. Anja van de Pas (30)
G.J.D. Hengstman
Casus 11. Elsbeth Zwanenburg (45)
G.J.D. Hengstman
Casus 12. Stefanie Steffens (28)
G.J.D. Hengstman
Casus 13. Barend Wijdeveld (41)
G.J.D. Hengstman
Casus 14. Pieter van Schaijk (34)
G.J.D. Hengstman
Casus 15. Susanne Merckelbach (34)
G.J.D. Hengstman
Casus 16. Jan van Keeken (45)
G.J.D. Hengstman
Casus 17. Jannie van Nuenen (52)
G.J.D. Hengstman
Casus 18. Toos van der Vlugt (43)
G.J.D. Hengstman
Casus 1. 19 Trees Thijssen (37)
G.J.D. Hengstman
Casus 20. Pieter van den Dongen (52)
G.J.D. Hengstman
Casus 21. Kim Verhoef (31)
G.J.D. Hengstman
Casus 22. Daniëlle Meuleman (24)
G.J.D. Hengstman
Casus 23. Leonart van de Berg (53)
G.J.D. Hengstman
Casus 24. Jan van Weerde (56)
G.J.D. Hengstman
Casus 25. Esther van der Molen (33)
G.J.D. Hengstman
Nawerk
Meer informatie
Titel
Multipele sclerose in beeld
Redacteur
Dr. G.J.D. Hengstman
Copyright
2013
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN
978-90-313-9915-4
Print ISBN
978-90-313-9914-7
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-313-9915-4