Top

2021 | Boek

hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

Interpersoonlijke psychotherapie bij posttraumatische stressstoornis

Een nieuwe vorm van traumabehandeling

Auteur: John C. Markowitz

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Over dit boek

Dit boek biedt een nieuwe effectieve behandeling voor posttraumatische stressstoornissen (PTSS) door middel van Interpersoonlijke Psychotherapie.
In Interpersoonlijke psychotherapie bij posttraumatische stressstoornis leest u dat IPT een minder bedreigende maar net zo effectieve behandelmethode als PE (Prolonged Exposure) is. Daarbij heeft IPT een hogere respons en minder drop-out, vooral bij patiënten met een comorbide depressieve stoornis. Dat blijkt uit de gedetailleerde bespreking van de gerandomiseerde klinische trial waarin drie vormen van psychotherapie met elkaar werden vergeleken.
IPT is gebaseerd op de theorieën over hechting en interpersoonlijk functioneren. Deze therapievorm benadrukt dat mensen sociale dieren zijn en verbindt de gevoelens van de patiënt met hun interpersoonlijke context. IPT verbindt interpersoonlijke theorie met interventies die praktisch, pragmatisch en klinisch relevant zijn. Binnen IPT worden vier mogelijke centrale thema’s onderscheiden: rouw om een belangrijk verlies; een conflict met een belangrijke, andere persoon; een grote verandering in sociale rollen of een tekort in interpersoonlijke relaties.
Het boek bespreekt gangbare behandelingen voor PTSS, wat PTSS is en hoe de diagnose wordt gesteld. Vervolgens worden de basisprincipes van IPT toegelicht om verder te gaan met de toepassing van IPT voor patiënten met PTSS. In de hoofdstukken 4 tot en met 9 volgt de praktische uitwerking van de behandeling die 14 sessies in beslag neemt verdeeld over 3 fases, geïllustreerd met veel casuïstiek. Aan het eind van het boek wordt ingegaan op moeilijke situaties en bijzondere omstandigheden en is er een hoofdstuk praktische tips voor de therapeut.
Het boek richt zich voornamelijk op therapeuten op het gebied van IPT maar bevat ook interessante hoofdstukken voor onderzoekers.
Dr. Markowitz is expert op het gebied van psychotherapie, cognitieve therapie en medicatie. Hij is hoogleraar klinische psychiatrie aan Columbia University in New York en onderzoeker aan het New York State Psychiatric Institute.

Inhoudsopgave

Voorwerk

1. De hoofddiagnose

PTSS

Samenvatting

In dit hoofdstuk wordt eerst aandacht besteed aan de diagnose PTSS, de verschillende vormen van traumatisering en het stellen van de diagnose. Tevens zijn de classificatiecriteria van DSM-5 in dit hoofdstuk opgenomen en worden enkele instrumenten besproken waarmee PTSS kan worden vastgesteld. Daarnaast volgt achtergrondinformatie van het onderzoek naar IPT voor PTSS.

John C. Markowitz

2. IPT in het kort

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden de achtergrond en de basisprincipes van IPT besproken. Daarnaast wordt ingegaan op de therapeutische houding bij IPT en komen de verschillende fases van IPT aan bod: de beginfase, middenfase en eindfase.

John C. Markowitz

3. IPT bij PTSS

Samenvatting

In dit hoofdstuk wordt de toepassing van IPT bij PTSS besproken. Hierbij wordt duidelijk gemaakt dat er geen wezenlijk verschil bestaat met de toepassing van IPT bij depressie, alleen is er bij IPT bij PTSS meer aandacht voor de affectieve afstemming. Tot slot worden de hechtingstheorie en de Reflective Functioning Scale als meetinstrument voor hechting besproken.

John C. Markowitz

4. IPT bij PTSS – Beginfase

Samenvatting

In dit hoofdstuk wordt de beginfase van IPT besproken. In deze fase wordt de diagnose gesteld en besproken. Daarna wordt de behandelstructuur met de patiënt besproken en is er de eerste symptoomverlichting. Aan het einde van deze fase wordt een formulering opgesteld waarbij het probleemgebied gedefinieerd wordt: rouw, interpersoonlijk conflict of rolverandering. Als de patiënt heeft ingestemd met de formulering wordt deze fase afgesloten.

John C. Markowitz

5. IPT voor PTSS – middenfase

Samenvatting

In dit hoofdstuk wordt kort ingegaan op de behandelfocus bij de verschillende probleemgebieden rouw, interpersoonlijk conflict en rolverandering. Vervolgens wordt uitgebreid de structuur van de sessies besproken. Tot slot komen veelvoorkomende thema’s bij PTSS aan bod.

John C. Markowitz

6. IPT bij PTSS – rolverandering

Samenvatting

In dit hoofdstuk wordt aan de hand van drie casussen uitgebreid ingegaan op de behandeling van het probleemgebied rolverandering, omdat dit het meest voorkomende probleemgebied is bij patiënten met PTSS.

John C. Markowitz

7. IPT bij PTSS – Rouw

Samenvatting

In dit hoofdstuk wordt aan de hand van een casus ingegaan op het probleemgebied rouw. Ook hier wordt weer duidelijk hoe bij IPT het trauma maar kort wordt besproken, terwijl de focus ligt op de interpersoonlijke gevolgen ervan.

John C. Markowitz

8. IPT voor PTSS – Interpersoonlijke conflicten

Samenvatting

In dit hoofdstuk wordt aan de hand van twee casussen uitgebreid ingegaan op het probleemgebied interpersoonlijk conflict. Ook wordt besproken hoe er bij IPT geen exposure aan traumatische triggers plaatsvindt, maar hoe de patiënt deze exposure tijdens de therapie vaak uit zichzelf aangaat.

John C. Markowitz

9. IPT bij PTSS – eindfase en onderhoud

Samenvatting

In dit hoofdstuk wordt de eindfase van IPT besproken, waarin de therapieopbrengst bestendigd wordt. Hierbij ligt de nadruk op het feit dat het herstel de verdienste van de patiënt is en niet die van de therapeut. Daarnaast wordt er gekeken naar mogelijke problemen in de toekomst en het nut van eventueel minder intensieve onderhoudstherapie.

John C. Markowitz

10. Moeilijke situaties en bijzondere omstandigheden

Samenvatting

In dit hoofdstuk komen mogelijke gevaren en bijzondere omstandigheden aan bod, zoals het risico op suïcide en geweld. Daarnaast wordt ingegaan op comorbiditeit en hertraumatisering, en worden praktische problemen besproken, zoals misbruik door eerdere therapeuten en de wenselijkheid van telefonisch contact.

John C. Markowitz

11. Praktische zaken

Samenvatting

In dit hoofdstuk komen diverse praktische zaken aan bod: wat je wel en wat je niet moet doen als je IPT bij PTSS geeft.

John C. Markowitz

12. Opleiding in IPT bij PTSS

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden de opleidingsmogelijkheden voor IPT in verschillende landen besproken en wordt bekeken wanneer je als therapeut competent genoeg bent om IPT bij PTSS te geven.

John C. Markowitz

13. Is exposure nodig bij de behandeling van PTSS?

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden de resultaten besproken van diverse onderzoeken waarin IPT vergeleken werd met exposuretherapie en relaxatietherapie. Uit het onderzoek blijkt dat IPT een goed alternatief is voor prolonged exposure en zelfs beter werkt als er sprake is van comorbiditeit.

John C. Markowitz

14. Conclusie

Samenvatting

Deze handleiding was aanvankelijk geschreven voor de open trial van IPT bij PTSS die we in 2005 gepubliceerd hebben. Zij werd uitgebreid voor de grotere RCT die we in 2015 hebben gepubliceerd en is nu nog verder uitgebreid. De principes van de huidige versie zijn constant en congruent gebleven, vergeleken met andere IPT-handboeken die zich voornamelijk richten op depressie. Aangezien het onderzoek naar IPT nog jong en beperkt is, moet dit boek zeker niet als compleet of onfeilbaar worden beschouwd.

John C. Markowitz

Nawerk

Titel: Interpersoonlijke psychotherapie bij posttraumatische stressstoornis
Auteur: John C. Markowitz
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN: 978-90-368-2559-7
Print ISBN: 978-90-368-2558-0
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-2559-7