Skip to main content
Top

2016 | Boek | 3. editie

Fysica

voor beeldvorming en radiotherapie

Redacteuren: Jelle Scheurleer, Geert de Vries, Hans Welleweerd

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

insite
ZOEKEN

Over dit boek

Fysica voor beeldvorming en radiotherapie maakt deel uit van de serie Leerboeken voor radiologisch laboranten. Deze serie leerboeken was oorspronkelijk een gezamenlijk project van de Raad Beroepsopleiding Radiologisch Laboranten (BRL), de Vereniging van Opleidingsinstituten voor Radiologisch laboranten (VORL) en Elsevier gezondheidszorg. Thans is deze samenwerking uitgebreid met de MBRT-opleidingen binnen het Hoger Gezondheidszorg Onderwijs.
Fysica voor beeldvorming en radiotherapie is de geactualiseerde druk van Stralingsfysica. De stralingsfysica houdt zich bezig met de fysische aspecten van zowel straling als radioactiviteit. Straling is al lang niet meer het enige fysische medium dat wordt gebruikt voor medische beeldvorming. Al geruime tijd is echografie een veelgebruikte modaliteit en met name MRI heeft zich de afgelopen jaren in sterke mate ontwikkeld. Dit boek begint met een hoofdstuk over de bouw van de materie. Daarna komen elektriciteit en magnetisme en elektromagnetisme aan de orde. Vervolgens worden de processen die optreden bij de interactie tussen straling en materie, beschreven en het kwantificeren van de stralingsdosis (dosimetrie). Een inleiding op het verschijnsel radioactiviteit behandelt enige praktische toepassingen hiervan. Omdat MRI en echografie zich de laatste jaren sterk hebben ontwikkeld, zijn de hoofdstukken Elektriciteit en Magnetisme, Optica en Trillingen en geluid toegevoegd.
Fysica voor beeldvorming en radiotherapie is behalve voor radiodiagnostisch en radiotherapeutisch laboranten in opleiding en MBRT-studenten ook bij uitstek geschikt voor hen die reeds de (initiële) opleiding hebben afgesloten. De uitgave vormt eveneens een goede introductie voor radiologen, al dan niet in opleiding.

Inhoudsopgave

Voorwerk
1. Bouw van de materie
Samenvatting
In dit hoofdstuk wordt de bouw van het atoom behandeld. Om inzicht te geven in stralingsverschijnselen, kan volstaan worden met een eenvoudig model.
R. J. van Heeren
2. Elektriciteitsleer
Samenvatting
Je loopt door de gang op weg naar de lift. Je wilt omhoog en drukt op de knop. Pats, een schok! Dit is het gevolg van een ontlading van statische elektriciteit. Tijdens het lopen door de gang ontstaat er door de wrijving tussen de vloer en de rubberzolen van je schoenen een verplaatsing van elektrische lading. Langzaam raakt het lichaam elektrisch geladen. Bij het aanraken van de liftschakelaar vloeit de opgebouwde elektrische lading plotseling terug naar de aarde.
J. G. M. Kok
3. Elektromagnetische straling
Samenvatting
In de medische beeldvorming en in de radiotherapie wordt gebruikgemaakt van straling. In de radiodiagnostiek wordt met fotografische films of andere stralingsgevoelige materialen geregistreerd hoe een stralenbundel beïnvloed wordt door het te onderzoeken lichaamsdeel van de patiënt. Hieraan ontleent men informatie over de anatomie of het functioneren van de inwendige weefselstructuren.
W. J. F. Dries
4. Radioactiviteit
Samenvatting
Radioactiviteit is bekend sinds het einde van de negentiende eeuw. Een van de pioniers uit die tijd was A.H. Becquerel. Hij ontdekte dat de fosforescerende eigenschappen van uraniumzouten als oorzaak uitgezonden straling hadden. In het begin van deze twintigste eeuw was het vooral Marie Curie die door haar onderzoek het begrip van deze straling deed toenemen.
J. S. Scheurleer, J. Welleweerd
5. Wisselwerking van straling met materie
Samenvatting
In dit hoofdstuk wordt besproken wat er gebeurt als materie getroffen wordt door ioniserende straling.
W. F. M. Brouwer
6. Dosimetrie
Samenvatting
Het Griekse woord dosis betekent letterlijk hoeveelheid. Dosimetrie van ioniserende straling komt dus neer op het vaststellen van de hoeveelheid geabsorbeerde stralingsenergie per massa-eenheid in een object dat wordt blootgesteld aan ioniserende straling. Ten behoeve van de stralingsdosimetrie zijn verschillende grootheden gedefinieerd, waarbij de ICRU (International Commission on Radiation Units and Measurements) een belangrijke rol heeft gespeeld.
T. W. M. Grimbergen, W. de Vries, A. A. L. Aalbers
7. Optica
Samenvatting
Elke ochtend wordt het licht. Wanneer we een lamp aandoen ontstaat er licht. Maar wat is licht nu eigenlijk? Licht is het onderdeel van het elektromagnetische spectrum waar het oog gevoelig voor is. Elektromagnetische golven met een lange golflengte (honderden meters tot meters) zijn geschikt voor radioverbindingen.
J. G. M. Kok
8. Trillingen en geluid
Samenvatting
Als een blok wordt opgehangen aan een veer en in verticale beweging wordt gebracht, zal het op en neer blijven bewegen zoals in afbeelding 8.1. Als het blok niet beweegt, dan zal de veer met het blok zich in het midden bevinden (1). Indien het blok naar omlaag beweegt (2 en 3), zal de veer uitrekken en een kracht naar omhoog op het blok uitoefenen. Daardoor zal het blok afremmen en als de kracht groot genoeg is, naar boven gaan bewegen (4). Omdat het blok snelheid heeft op de hoogte waarop de veer in evenwicht is, zal het doorgaan met naar boven gaan (5 en 6) en ook daar zal het omkeren (7), waarna het omlaag beweegt en nogmaals door de middelste stand gaat (9). Indien er geen wrijving is zal het blok oneindig lang op en neer blijven bewegen.
G. de Vries
Nawerk
Meer informatie
Titel
Fysica
Redacteuren
Jelle Scheurleer
Geert de Vries
Hans Welleweerd
Copyright
2016
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN
978-90-368-1457-7
Print ISBN
978-90-368-1456-0
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-1457-7