Farmacotherapie ter behandeling van obesitas

Obesitas is een steeds groter wordend volksgezondheidsprobleem. Excessieve vetstapeling, met name in de buikholte, leidt tot een toegenomen incidentie van onder andere hart- en vaatziekten, diabetes mellitus type 2 en bepaalde kankervormen. De oorzaak is altijd gelegen in een structureel positieve energiebalans (grotere energie-inneming dan -verbruik). Behandeling van obesitas moet dan ook altijd en primair gericht zijn op het verkrijgen van een negatieve energiebalans, door het verstrekken van adequate voedings-, bewegings- en gedragsadviezen. Verder is het op lange termijn handhaven van een eenmaal bereikte gewichtsreductie van groot belang. Een gewichtsreductie van circa 10 procent van het oorspronkelijk gewicht geeft al een duidelijke reductie van het cardiovasculaire risico. Farmacotherapie kan bij gewichtsreductie en gewichtshandhaving uitsluitend een ondersteunende rol spelen. In Nederland zijn hiervoor twee preparaten beschikbaar: de lipaseremmer orlistat en de centraal werkende eetlustremmer sibutramine. Van beide middelen zijn de effectiviteit en veiligheid in vele grote trials uitgebreid onderzocht. Gebruik van deze middelen gedurende een jaar geeft gemiddeld 3 tot 4,5 kg meer gewichtsverlies dan bij een placebo, en voortgezet gebruik zorgt voor een significant betere gewichtshandhaving. De bijwerkingen zijn in het algemeen, en bij adequate begeleiding zeker, acceptabel. Helaas worden deze middelen gewoonlijk niet door de zorgverzekeraars vergoed en de vrij hoge prijs (80 euro per maand) is een belemmering voor het inzetten van deze middelen bij veel obese patiënten. De diëtist kan een belangrijke rol spelen bij het geven van adviezen aan patiënten en artsen ten aanzien van voor- en nadelen van farmacotherapie bij obesitas.