Het gebruik van datagedreven vervaardiging van naar maat gemaakt schoenen en inlegzolen maakt het mogelijk diabetisch schoeisel te optimaliseren voor de preventie van plantaire voetulcera. Dat blijkt uit een Nederlands onderzoek.
(Onderstaande insole drukmeting is illustratief en niet niet dezelfde als die gebruikt in het artikel).
Orpyx Medical Technologies
Voetulcera komen vaak voor als late complicatie bij personen met diabetes mellitus. Verhoogde plantaire druk tijdens het lopen speelt een cruciale rol bij de ontwikkeling en recidive van voetulcera en hun terugkeer. Dat is de reden dat de richtlijn van de International Working Group on the Diabetic Foot 2015 en de recentere Nederlandse en Australische richtlijnen van 2017 aanbevelen gebruik te maken van naar gemaakt schoeisel met een aangetoond piekdrukverlagend effect.
In een Nederlands onderzoek werd het effect beoordeeld van op maat gemaakte schoenen en inlegzolen op basis van datagedreven schoeiselconcepten op het verminderen van plantaire piekdrukken. Bij dit onderzoek werden bij vierentwintig diabetespatiënten met neuropathie en een hoog risico op voetulceratie de plantaire drukken in de schoen gemeten tijdens het lopen. Dit werd gedaan in diverse datagestuurde op maat gemaakte schoenen, een sportschoen en een kant-en-klare niet-therapeutische schoen. Hoewel de onderzoeksgroep niet groot is, zijn er veel verschillende variabelen onderzocht.
Methoden
Er werd gebruik gemaakt van zes schoeiselvarianten. Variërend van handgemaakte orthopedische schoenen tot een Asics gel Nimbus sportschoen en niet therapeutische schoenen. En de binnenzolen varieerden van met de hand vervaardigde binnenzolen tot CAD/CAM-zolen. Gestreefd werd naar het verkrijgen van een piekdruk onder de metatarsaal kopjes van minder dan 200kPa. Voor de drukmeting werden variaties toegepast als het gebruik van blauwdrukken en foambox, belast en onbelast meten, tot verschillende merken voetzooldrukmeetplaten, verschillende merken insole drukmeting en 2D- en 3D-scan apparatuur. Daarnaast werden in dit onderzoek nog vele variabelen met elkaar vergeleken zoals de soort loopzool onder de schoenen, de locatie van het buigpunt in de loopzool, de hoogte van de teensprong, de opbouw van de binnenzool, de shore- waarden van de binnenzoolmaterialen, de locatie van de metatarsaalbalk, de hoogte van de mediale ondersteuning en de hielkuip. Als laatste werd ook de patiënttevredenheid onderzocht op loopcomfort, pasvorm van het schoeisel, gewicht en uiterlijk.
Resultaten
De combinatie van een handgemaakte orthopedische schoen met een handgemaakte binnenzool (dus niet CAD/CAM-zool) leiden in dit onderzoek tot de laagste piekdrukken in vergelijking met de andere varianten.
Verder bleek dat alle door data aangestuurde schoeiselaanpassingen c.q. toevoegingen leiden tot vermindering van de piekdruk ter hoogte van de metatarsaal kopjes in vergelijking met de niet therapeutische schoen.
Verder onderzoek
Uit dit onderzoek kwam ook naar voren hoeveel de hoogte en de precieze locatie van de metatarsaalbalk bijdragen aan de gevonden verschillen in drukreductie in de voorvoet en dat dit in de toekomst nog gedetailleerder uitgezocht zal moeten worden.
Duidelijk werd dat er minder opties zijn om de hallux te ontlasten in vergelijking met mogelijkheden om de metatarsaalkopjes te ontlasten. Ook hiervoor is verder onderzoek nodig.
Een uitgebreide weergave van dit onderzoek en van deze resultaten, met behulp van overzichtelijke tabellen, kunt u teruglezen in het oorspronkelijke artikel.
Wilt U dit artikel nalezen?
Zwaferink J.B.J, Custers W., Paardekooper I., Berendsen H.A., Bus S.A. Optimizing footwear for the diabetic foot: Data-driven custom-made footwear concepts and their effect on pressure relief to prevent diabetic foot ulceration, Plosone, 2020
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0224010