Crisis als katalysator

Extract

Het dossier van deze TvZ gaat over implementeren: een ingewikkeld proces dat betrekking heeft op toepassing van innovaties in de gezondheidszorg in het algemeen en de verpleegkundige praktijk in het bijzonder. We vinden het maar moeilijk en houden er eigenlijk niet van routines los te laten en een andere handelswijze in te voeren. De-implementatie, het stoppen van routines, is al even lastig. Soms weerhouden patiënten ons er overigens van handelingen te beëindigen, omdat die er al even aan gewend zijn als wij. Zelden blijkt een enkele implementatiemethode doeltreffend te zijn. Boven aan het lijstje van methoden staat meestal 'educatie', maar het effect ervan is teleurstellend. Kennis alleen is niet voldoende. Een sterke externe prikkel werkt beter. Covid-19 bijvoorbeeld. Sinds de coronacrisis is het aantal beeldbelcontacten en data-uitwisselingen tussen hulpverlener en patiënt (door omstandigheden gedwongen) sterk gegroeid. Er blijkt veel meer mogelijk te zijn dan van tevoren gedacht, zowel bij hulpverlener als patiënt. Met als gevolg dat Zorgverzekeraars Nederland en Patiëntenfederatie Nederland inmiddels van mening zijn dat een patiënt recht heeft op digitale zorg wanneer hij dat wil. En ook dat hij een keuze moet kunnen maken tussen een digitaal onderhoud en face-to-face-contact met zijn hulpverlener. Het scheelt de patiënt reistijd, de verpleegkundige kan de verzamelde data vooraf inzien, de mantelzorg hoeft geen vrij te nemen en de consulten zijn meer betekenisvol. Zelfs moeilijke gesprekken worden online niet uit de weg gegaan. Wat uitzonderlijk was en nog vele implementatiestrategieën zou hebben gevergd, wordt zomaar heel gewoon. Recht op digitale zorg geeft bovendien inhoud aan zelfmanagement en eigen regie van de patiënt. Dat hanteren we binnen de verpleging als belangrijk uitgangspunt, dus daar kunnen we niet op tegen zijn. Zorgverzekeraars hebben zoals gezegd ook het licht gezien, maar zonder passende financiering komt er alsnog weinig van de transformatie terecht. Zo heeft de coronacrisis toch nog innovatie opgeleverd! Wel met een beetje educatie, natuurlijk.

…