Top

Gepubliceerd in:

01-08-2008 | Artikelen

Als veteranen schuld beleven als gevolg van de uitzendervaringen

Auteurs: Mevr. drs. N. Rietveld, drs. J. M. P. Weerts, prof. dr. A. H. M. van Iersel

Gepubliceerd in: Bijblijven | Uitgave 8/2008

Samenvatting

Jonge veteranen zijn ex-militairen die in het kader van een vredesmissie werden uitgezonden. Velen van hen zijn in dat verband geconfronteerd met machteloosheid en met morele dilemma’s. Na afloop van een missie kan de veteraan twijfels ontwikkelen over het (succesvolle) verloop van de missie, over de gevolgen van bepaalde beslissingen en zijn eigen rol daarin. Achteraf kan de veteraan het gevoel hebben dat hij tekort is geschoten. Hierbij kunnen emoties zoals schuld en schaamte een rol spelen. Deze gevoelens zijn extra ingrijpend wanneer de betrokkene getuige is geweest van het lijden van anderen in het volle besef dat hijzelf gespaard is gebleven en niets heeft kunnen doen om het geweld dat anderen werd aangedaan te stoppen of te voorkomen. Indien dergelijk besef onbesproken blijft en de betrokkene hier alleen en in stilte mee blijft worstelen, kan dit de verwerking van een ingrijpende gebeurtenis bemoeilijken of in de weg staan.

vorige artikel Onbegrepen lichamelijke klachten bij militairen na uitzendingen

volgende artikel Pijn aan het leven

Voor meer informatie over dit onderzoek: www.veteraneninstituut.nl, rubriek onderzoek. In het proefschrift wordt onder andere uitgebreid ingegaan op de in deze bijdrage besproken thema’s. In deze bijdrage worden enkele en nog voorlopige analyses en resultaten uit het empirisch onderzoek besproken.

Veteranen uit de volgende missies werden aangeschreven: UNTSO (Israël), MFO (Sinaï, Egypte), Golfoorlog (Irak), UNAVEM II en III (Angola), UNAMIC/UNTAC (Cambodja), UNPROFOR (voormalig Joegoslavië), IFOR en SFOR (voormalig Joegoslavië), Provide Care (Rwanda), UNAMIR/UNOMUR (Uganda/Rwanda), KFOR (Kosovo), UNMEE (Ethiopië/Eritrea), SFIR (Irak), Enduring Freedom en ISAF (Afghanistan).

Pauwels A. De VN en vredesoperaties. In: Wouters J, Ryngaert C, redactie. De Verenigde Naties. Een wereld van verschil? Leuven/Voorburg: Acco, 2005: p. 145-52.

Rietveld N, Iersel AHM van. Wanneer ik aan mijn uitzending terugdenk ... Vredesoperatie: ervaringen toen en beleving nu. Schriftelijke vragenlijst Deel 1. Een vragenlijstonderzoek naar schuld- en schaamtebeleving bij jonge veteranen. Universiteit van Tilburg: Wetenschapswinkel / Doorn: Veteraneninstituut, 2006.

Weisaeth L. The psychological challenge of peacekeeping operations. In: Britt ThW, Adler AB, editors. The psychology of the peacekeeper. Lessons from the field. Westport/Connecticut/London: Praeger, 2003: p. 207-22.

Iersel AHM van, Baarda ThA van. Militaire ethiek: morele dilemma’s van militairen in theorie en praktijk. Budel: Damon, 2002.

Tangney JP, Dearing RL. Shame and Guilt. New York/London: The Guilford Press, 2002.

Ausubel DP. Relationships between shame and guilt in the socializing process. Psychol Rev 1955;62:378-90.

Opp RE, Samson AY. Taxonomy of Guilt for Combat Veterans. Professional Psychology: Research and Practice 1989; 20(3):159-65.

Herman JL. Trauma en herstel. De gevolgen van geweld – van mishandeling thuis tot politiek geweld. Amsterdam: Wereldbibliotheek, 2002.

Lee DA, Scragg P, Turner S. The role of shame and guilt in traumatic events: A clinical model of shame-based and guilt-based PTSD. Br J Med Psychol 2001;74:451-66.

10.

Danieli Y. Families of survivors of the Nazi holocaust. Stress and Anxiety 1982;8:405-21. Zie ook: Niederland WG. Clinical observations on the ‘Survivor Syndrome’. Int J Psychoanal 1968;49:313-5.

11.

Lifton RJ. The Concept of the Survivor (p. 232-43) en The Survivor as Creator (p. 244-56). In: Lifton RJ. Future of immortality. New York: Basic Books, 1987.

12.

Lifton RJ. Home from the war. Learning from Vietnam Veterans. New York: Other Press, 1973.

13.

Hendin H, Pollinger-Haas AP. Suicide and Guilt as Manifestations of PTSD in Vietnam Combat Veterans. Am J Psychiatry 1991; 148(5):586-91.

14.

Henning KR, Frueh BC. Combat guilt and its relationship to PTSD symptoms. J Clin Psychol 1997;53: 801-8.

15.

Kubany ES. A cognitive model of guilt typology in combat-related PTSD. J Trauma Stress 1994;7(1):3-19.CrossRefPubMed

16.

Wong MR, Cook D. Shame and its contribution to PTSD. J Trauma Stress 1992;5(4):557-62. Zie ook: Lee DA, Scragg P, Turner S. The role of shame and guilt in traumatic events: A clinical model of shame-based and guilt-based PTSD. Br J Med Psychol 2001;74:451-66.

17.

Kubany ES, Abueg FR, Kilauano WL, Manke FP, Kaplan AS. Deployment and Validation of the Sources of Trauma-Related Guilt Survey, War-Zone Version (STRGS-WZ). J Trauma Stress 1997;10(2):235-58.

18.

Brom D, Kleber RJ. De Schokverwerkingslijst. Neth J Psychol 1985;40:164-8.

19.

Weiss DS, Marmar ChR. The impact of Event Scale-Revised. In: Wilson JP, Keane TM, editors. Assessing Psychological Trauma and PTSD. New York: The Guilford Press, 1997: p. 399-411.

Titel: Als veteranen schuld beleven als gevolg van de uitzendervaringen
Auteurs: Mevr. drs. N. Rietveld
drs. J. M. P. Weerts
prof. dr. A. H. M. van Iersel
Publicatiedatum: 01-08-2008
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Bijblijven / Uitgave 8/2008
Print ISSN: 0168-9428
Elektronisch ISSN: 1876-4916
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03076382

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 8/2008

Herkenning van uitzendinggerelateerde psychische klachten bij veteranen

Nederland en zijn veteranen: aantallen, achtergrond, onderzoek en beleid

Ten geleide

Liefde onder vuur

Training voor uitzending

Deelname aan vredesmissies: gezondheidsgevolgen en behoefte aan zorg bij veteranen en hun familie