Top

2010 | hbo | Boek

hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

Aandacht voor astma en COPD

Auteur: B.P. Ponsioen

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Over dit boek

Steeds meer patiënten met astma- en COPD hebben contact met de praktijkondersteuner van de huisarts. Om eenduidige informatie en duidelijke adviezen over medicatie en behandeling te geven, is het voor de praktijkondersteuner daarom van belang de kennis van astma en COPD voortdurend up-to-date te houden. Aandacht voor astma en COPD levert hieraan een belangrijke bijdrage. Aan bod in Aandacht voor astma en COPD komen onder andere kwaliteit van de zorgverlening in de praktijk, het onderzoek van de patiënt, diagnostiek, medicamenteuze en niet-medicamenteuze behandeling en astma bij kinderen. Uitgangspunt bij deze complete handleiding zijn de drie NHG-standaarden Astma bij Kinderen, Astma bij Volwassenen en COPD. Verder baseert Aandacht voor astma en COPD zich op internationale richtlijnen; en worden de resultaten van wetenschappelijk onderzoek vertaald naar de praktijk van de zorg. De diverse casussen met uitwerkingen verhelderen hoe de richtlijnen voor goede astma- en COPD-zorg in de praktijk kunnen worden uitgevoerd. Aandacht voor astma en COPD is het tweede deel in de POH-reeks; een reeks primair bedoeld voor praktijkondersteuners, praktijkverpleegkundigen en praktijkondersteuners in opleiding, maar zal daarnaast zeker ook nuttig zijn voor huisartsen. Door aandacht te besteden aan een diversiteit aan praktische onderwerpen, krijgt de praktijkondersteuner handvatten geboden die ter ondersteuning zullen zijn bij de uitoefening van het dagelijks werk binnen de praktijk.

Inhoudsopgave

Voorwerk

1 Inleiding

Samenvatting

De hoofdstukindeling van dit boek is als volgt. Hoofdstuk 2 ‘Wat is astma en COPD?’ gaat, na een inleiding over astma, COPD en chronische luchtwegobstructie, over de anatomie en pathofysiologie bij astma en COPD. Tevens wordt ingegaan op de diagnostiek bij astma en COPD.

B.P. Ponsioen

2 Wat is astma en COPD?

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden astma en COPD nader omschreven en komen oorzaken en gevolgen ervan aan bod. Het is een theoretisch stuk waarin minder plaats is ingeruimd voor praktische aspecten bij de zorg voor patiënten met astma en COPD. Voor dat laatste is aandacht in de andere hoofdstukken.

B.P. Ponsioen

3 Praktijk- en patiëntenpopulatie

Samenvatting

Om de zorg voor patiënten met astma/COPD in de huisartspraktijk goed te laten verlopen, is een aantal zaken van belang. Als praktijkondersteuner is het goed om te weten hoe vaak astma en COPD voorkomen bij de patiëntengroep van de huisartspraktijk. Dit is tevens een gegeven dat genoteerd kan worden in een kwaliteitsplan (zie ook paragraaf 11.5).

B.P. Ponsioen

4 Het onderzoek van de patiënt

Samenvatting

Het onderzoek van de patiënt met astma of COPD bestaat uit lichamelijk en spirometrisch onderzoek, eventueel aangevuld met een X-thorax en allergietests. In dit hoofdstuk wordt vooral aandacht besteed aan het spirometrisch onderzoek, met in paragraaf 4.3 uitleg hierover en in paragraaf 4.4 het gebruik van spirometrie in de huisartspraktijk, waarbij wordt ingegaan op richtlijnen, doel, toereikendheid en valkuilen. In intermezzo 4.1 is een lijst met ‘spelregels’ bij spirometrie opgenomen.

B.P. Ponsioen

5 Medicamenteuze behandeling

Samenvatting

De medicamenteuze behandeling bij astma en COPD in de huisartspraktijk geschiedt vrijwel uitsluitend met inhalatiemedicatie. Het draait hoofdzakelijk om twee soorten: luchtwegverwijders en ontstekingsremmers. Bij astma worden ze in een andere volgorde gebruikt dan bij COPD.

B.P. Ponsioen

6 Niet-medicamenteuze behandeling

Samenvatting

De niet-medicamenteuze behandeling van patiënten met COPD en chronische luchtwegobstructie door andere oorzaken, zoals astma, omvat een aantal onderdelen. In paragraaf 6.1 wordt een aantal interventies besproken en deze worden verder uitgewerkt in de daaropvolgende subparagrafen.

B.P. Ponsioen

7 Astma bij kinderen

Samenvatting

Het aantal kinderen met astma in de gemiddelde huisartspraktijk is, vergeleken met het aantal volwassenen met astma en COPD, gering. Dat heeft tot gevolg dat de praktijkondersteuner astma/COPD meestal weinig ervaring heeft met kinderen met astma.

B.P. Ponsioen

8 Beleid bij exacerbaties

Samenvatting

Exacerbatie heeft verschillende betekenissen. Enerzijds kan het een toename in de ernst van een ziekte betekenen. In dit geval zou er dan sprake zijn van ernstig astma of ernstig COPD en daar moet een dokter of specialist aan te pas komen.

B.P. Ponsioen

9 Follow-up

Samenvatting

Adequate follow-up bij astma en COPD in de huisartspraktijk is niet haalbaar zonder ondersteuning door een in de materie ingevoerde doktersassistente of praktijkondersteuner. Een eerste vereiste voor de praktijkondersteuner om mee te werken aan de follow-up van astma en COPD, is het zelfstandig kunnen voeren van een ‘longspreekuur’.

B.P. Ponsioen

10 Kwaliteit van astma- en COPD-zorg

Samenvatting

Hoe bepaal je de kwaliteit van zorg? Een lastig punt, omdat de kwaliteit van zorg niet te meten is. Er zijn geen meetbare items die een bepaalde score opleveren, zoals bij andere aandoeningen als het HbA1c bij diabetes wel het geval is.

B.P. Ponsioen

11 Zorgverlening in de praktijk

Samenvatting

Een zelfstandig spreekuur van de praktijkondersteuner astma/COPD heeft invloed op de individuele patiënt en de organisatie van de huisartspraktijk. Aangezien de rol van de praktijkondersteuner in de huisartspraktijk nog volop in ontwikkeling is, is er nog regelmatig sprake van taakherschikking in de medische zorg.

B.P. Ponsioen

12 De zorgstandaard COPD: een DBC in ontwikkeling

Samenvatting

De zorgstandaard COPD is, in afwachting van een ‘volwassen’ DBC-COPD, een middel voor huisartsen en verzekeraars die aan de gang willen met integrale zorg voor patiënten met chronische luchtwegobstructie. De eerste DBC, die voor diabetes mellitus, is nu in gebruik.

B.P. Ponsioen

Nawerk

Titel: Aandacht voor astma en COPD
Auteur: B.P. Ponsioen
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN: 978-90-313-8650-5
Print ISBN: 978-90-313-5224-1
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-8650-5