Gepubliceerd in:
2009 | OriginalPaper | Hoofdstuk
Bijsturen van cognities bij patië nten met fibromyalgie: het grensgebied tussen de fysiotherapie en de psychologie
Auteurs : Renske van Abbema, Paul van Wilgen, Jo Nijs
Gepubliceerd in: Jaarboek Fysiotherapie Kinesitherapie 2009
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Samenvatting
Cognities vormen de basis voor veel menselijk gedrag. In samenspel met emoties hebben cognities een grote rol in de uiting van (ziekte)-gedrag. Het verkrijgen van inzicht in cognities heeft meerwaarde voor de fysiotherapeut. Fysiotherapeuten hebben te maken met een groeiende groep patiïnten met chronische klachten. Het ziektegedrag van patiënten met chronische klachten blijkt niet altijd effectief te zijn, met als gevolg meer klachten ofuitval bij therapie. Het veranderen van dit gedrag speelt in de fysiotherapie een steeds grotere rol. Het is voor de fysiotherapeut van belang, meer te weten te komen over de cognities en emoties die aan het gedrag van een patient voorafgaan. De cognities betreffende een aandoening of klachten noemen we ziektepercepties. Deze ziektepercepties kunnen de mogelijke oorzaken van de aandoening betreffen maar ook de consequenties en de mate van controle die men denkt te hebben over de aandoening. Het zelfregulatiemodel van Leventhal biedt een mogelijkheid om de cognities en emoties van patiïnten in kaart te brengen. In het model wordt een relatie gelegd tussen de klacht, de gedachten, de emoties en het gedrag van de patiënt. Op basis van dit model is de Illness Perception Questionnaire ontwikkeld. Deze vragenlijst vormt een praktisch hulpmiddel om inzicht in de ziekteperceptie van patiïnten te krijgen. Vervolgens kunnen inefficiënte en onjuiste ziektepercepties met behulp van bijvoorbeeld educatie aangepast worden. Het veranderen van ziektepercepties kan een eerste voorwaarde zijn om tot een effectieve gedragsverandering te komen.