Top

Gepubliceerd in:

01-06-2001 | Artikelen

Foetale programmering: consequenties op volwassen leeftijd

Auteurs: drs. Karin Ruijtenbeek, J. G. R. De Mey, Carlos E. Blanco

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Kindergeneeskunde | Uitgave 3/2001

Samenvatting

Epidemiologische onderzoeken tonen een verband aan tussen niet-infectieuze ziekten op volwassen leeftijd en de kwaliteit van de groei voor en na de geboorte. Bij volwassenen is een omgekeerde relatie tussen laag geboortegewicht en systolische bloeddruk gevonden, maar ook de kans op andere cardiovasculaire aandoeningen blijkt verhoogd te zijn na prenatale groeiretardatie. De vraag welke factor tijdens de zwangerschap verantwoordelijk is voor de ‘foetale programmering’, hebben de onderzoeken vooralsnog niet kunnen beantwoorden. Om het mechanisme op te helderen, wordt in interventieonderzoek gebruikgemaakt van diermodellen als ratten, cavia's, lammeren en kippenembryo's. Dat het mogelijk is om bij deze dieren intra-uteriene groeiretardatie te induceren door de beschikbaarheid van nutriënten en/of zuurstof te verlagen, suggereert dat verschillende factoren bij het proces van foetale programmering betrokken zijn. Prenataal ingezette veranderingen in de expressie van groeifactoren, corticosteroïdenconcentraties, aantallen glomeruli, elasticiteit van bloedvaten en arteriële bezenuwing zouden, indien permanent van aard, kunnen leiden tot cardiovasculaire aandoeningen. Slechts wanneer meer bekend is over het mechanisme van foetale programmering, kan in de kliniek een strategie voor behandeling en preventie worden ontwikkeld.

volgende artikel Is de neonatale periode van cruciaal belang

Barker DJP. Fetal and infant origins of adult disease. London: bmj Pubblishing group, 1992.

Barker DJP. Mothers, babies, and disease in later life. London: bmj Publishing Group, 1994.

Barker DJP. Fetal origins of coronary heart disease. Br Med J 1995;311:171-4.

Barker DJP. Intrauterine programming of coronary heart disease and stroke. Acta Paediatr 1997; Suppl 423:178-82.

Law CM, Shiell AW. Is blood pressure inversely related to birth weight? The strength of evidence from a systematic review of the literature. J Hypertens 1996;14:935-41.CrossRefPubMed

Paneth N, Susser M. Early origin of coronary heart disease (the ‘Barker hypothesis’). Br Med J 1995;310:411-2.

Curhan GC, Willet WC, Rimm EB, et al. Birth weight and adult hypertension, diabetes mellitus, and obesity in us men. Circulation 1996;94:3246-50.PubMed

Stein CE, Fall CH, Kumaran K, et al. Fetal growth and coronary heart disease in South India. Lancet 1996;348:1269-73.CrossRefPubMed

Levitt NS, Steyn K, De Wet T, et al. An inverse relation between blood pressure and birth weight among 5 year old children from Soweto, South Africa. J Epidemiol Community Health 1999;53:246-8.CrossRef

Lucas A, Morley R. Does early nutrition in infants born before term program later blood pressure? Br Med J 1994;309:304-8.

Kramer MS, Joseph KS. Enigma of fetal/infant-origins hypothesis. Lancet 1996;348:1254-5.CrossRefPubMed

Langley SC, Jackson AA. Increased systolic blood pressure in adult rats induced by fetal exposure to maternal low protein diets. Clin Sci 1994;86:217-22.PubMed

Ozaki T, Nishina H, Hanson MA, et al. Dietary restriction in pregnant rats causes gender-related hypertension and vascular dysfunction in offspring. J Physiol 2001;530:141-52.CrossRefPubMed

Hoet JJ, Hanson MA. Intrauterine nutrition: its importance during critical periods for cardiovascular and endocrine development. J Physiol 1999;514:617-27.CrossRefPubMed

Godfrey KM, Barker DJP. Fetal nutrition and adult disease. Am J Nutr 2000;71:1344S-52S.

Woodall SM, Breier, BH, Johnston BM, et al. A model of intrauterine growth retardation caused by chronic maternal undernutrition in the rat: effects on the somatotrophic axis and postnatal growth. J Endocrinol 1996;150:231-42.CrossRefPubMed

Clark PM. Programming of the hypothalamic-pituitary-adrenal axis and the fetal origins of adult disease hypothesis. Eur J Pediatr 1998;157 Suppl:S7-S10.CrossRefPubMed

Phillips DIW, Walker BR, Reynolds RM, et al. Low birth weight predicts elevated plasma cortisol concentrations in adults from 3 populations. Hypertension 2000;35:1301-6.PubMed

Langley-Evans SC, Sherman RC, Welham SJ, et al. Intrauterine programming of hypertension: the role of the renin-angiotensin system. Biochem Soc Trans 1999;27:88-93.PubMed

Martyn CN, Greenwald SE. Impaired synthesis of elastine in walls of aorta and large conduit arteries during early development as an initiating event in pathogenesis of systemic hypertension. Lancet 1997;350:953-5.CrossRefPubMed

Cheung YF, Taylor MJO, Fisk NM. Fetal origins of reduced arterial distensibility in the donor twin in twin-twin transfusion syndrome. Lancet 2000;355:1157-8.CrossRefPubMed

Ruijtenbeek K, le Noble F, Janssen G, et al. Chronic hypoxia stimulates periarterial sympathetic nerve development in the chicken embryo. Circulation 2000;102:2892-7.PubMed

Fraser R, Cresswell J. What should obstetricians be doing about the Barker hypothesis? Br J Obstet Gynaecol 1997; 104:645-7.PubMed

Wit, JM. Implicaties van de Barker-hypothese voor de medicus practicus. Ned Tijdschr Geneeskd 2000;144:2491-5.PubMed

Titel: Foetale programmering: consequenties op volwassen leeftijd
Auteurs: drs. Karin Ruijtenbeek
J. G. R. De Mey
Carlos E. Blanco
Publicatiedatum: 01-06-2001
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Kindergeneeskunde / Uitgave 3/2001
Print ISSN: 0376-7442
Elektronisch ISSN: 1875-6840
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03061341

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 3/2001

Stressresponsiviteit bij kinderpsychiatrische patiënten met agressief gedrag

Puberteit en puberteitsstoornissen: biologische regulatie, psychologische ontwikkeling en behandeling

Is de neonatale periode van cruciaal belang

Moederlijke stress: effecten op de zwangerschap en het (ongeboren) kind

Pijn en stress bij pasgeborenen

Neonatale behandeling met corticosteroïden en consequenties op de lange termijn