Top

Gepubliceerd in:

01-11-2012

Vroeg seksueel debuut in Nederland: een longitudinale studie naar de rol van individuele kenmerken, opvoeding en leeftijdgenoten

Auteurs: Drs. Daphne van de Bongardt, Dr. Ellen Reitz, Prof. dr. Maja Deković

Gepubliceerd in: Kind en adolescent | Uitgave 4/2012

samenvatting

Vroeg seksueel debuut brengt potentiële risico’s met zich mee, zoals onveilige en ongewenste seksuele ervaringen. Deze longitudinale studie onderzocht de gezamenlijke en relatieve rol van biopsychosociale factoren in de timing van seksueel debuut. Nederlandse adolescenten (n = 366) vulden drie keer vragenlijsten in (interval: één jaar). Voor de ancova’s en logistische regressieanalyses (apart uitgevoerd voor jongens en meisjes) zijn twee groepen gemaakt: debuut <16 en debuut ≥16. In lijn met het biopsychosociale model werden significante effecten gevonden voor zowel individuele als sociale factoren. Wanneer deze factoren tegelijkertijd werden onderzocht, bleek dat, zowel voormeisjes als voor jongens, leeftijdgenoten de meest belangrijke voorspellers waren van vroeg seksueel debuut. De bevindingen belichten aandachtspunten voor preventie- en interventieprogramma’s voor adolescenten en ouders.

vorige artikel Eerste geslachtsgemeenschap op jonge leeftijd: hoe wordt dit beleefd en wat beïnvloedt deze beleving?

volgende artikel De rol van persoonlijkheid in de ontwikkeling van seksueel gedrag van adolescenten

Barnes, G. M., Hoffman, J. H., Welte, J. W., Farrell, M. P., & Dintcheff, B. A. (2007). Adolescents’ time use: Effects on substance use, delinquency and sexual activity. Journal of Youth and Adolescence, 36, 697–710.CrossRef

Brooks-Gunn, J., & Paikoff, R. (1997). Sexuality and developmental transitions during adolescence. In J. Schulenberg, & J. L. Maggs (red.), Health Risks and Developmental Transitions During Adolescence (pp. 190-219). New York: Cambridge University Press.

Clasen, D. R., & Brown, B. B. (1985). The multidimensionality of peer pressure in adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 14, 451–468.CrossRef

Coley, R. L., Votruba-Drzal, E., & Schindler, H. S. (2009). Fathers’ and mothers’ parenting predicting and responding to adolescent sexual risk behaviors. Child Development, 80, 808–827.PubMedCrossRef

Crawford, M., & Popp, D. (2003). Sexual double standards: A review and methodological critique of two decades of research. Sex Roles, 40, 13–26.

Crockett, L. J., Bingham, C. R., Chopak, J. S., & Vicary, J. R. (1996). Timing of first sexual intercourse: The role of social control, social learning, and problem behaviour. Journal of Youth and Adolescence, 25, 89–111.PubMedCrossRef

Davis, P., & Lay-Yee, R. (1999). Early sex and its behavioural consequences in New Zealand. The Journal of Sex Research, 36, 135–144.CrossRef

Deković, M., Groenendaal, J. H. A., & Gerrits, L. A. W. (1996). Opvoederkenmerken. In J. Rispens, J. M. A. Hermanns, & W. H. J. Meeus (Red.), Opvoeden in Nederland (pp. 70-95). Assen: Van Gorcum.

De Graaf, H., Kruijer, H., Van Acker, J., & Meijer, S. (2012). Seks onder je 25e. Seksuele gezondheid van jongeren in Nederland anno 2012. Conceptversie januari 2012. Utrecht: Rutgers WPF en SOA AIDS Nederland.

De Graaf, H., Meijer, S., Poelman, J., & Vanwesenbeeck, I. (2005). Seks onder je 25e. Seksuele gezondheid van jongeren in Nederland anno 2005. Utrecht: Uitgeverij Eburon.

De Graaf, H., Vanwesenbeeck, I., Meijer, S., Woertman, L., & Meeus, W. (2009). Sexual trajectories during adolescence: Relation to demographic characteristics and sexual risk. Archives of Sexual Behavior, 38, 276–282.PubMedCrossRef

De Graaf, H., Vanwesenbeeck, I., Woertman L., & Meeus, W. (2009). Opvoeding en seksuele ontwikkeling van adolescenten: Een literatuurstudie. Pedagogiek, 29, 10–31.

Dixon-Mueller, R. (2008). How young is ‘too young’? Comparative perspectives on adolescent sexual, marital, and reproductive transitions. Studies in Family Planning, 39, 247–262.PubMedCrossRef

Fasula, A. M., & Miller, K. S. (2006). African-American and Hispanic adolescents’ intentions to delay first intercourse: parental communication as a buffer for sexually active peers. Journal of Adolescent Health, 38, 193–200.PubMedCrossRef

Gerris, J. R. M., Vermulst, A. A., Van Boxtel, D. A. A. M., Janssens, J. M. A. M., Van Zutphen, R. A. H., & Felling, A. J. A. (1993). Parenting in Dutch families: A representative description of Dutch family life in terms of validated concepts representing characteristics of parents, children, the family as a system and parental sociocultural value orientations. Nijmegen: Universiteit Nijmegen, Institute of Family Studies.

Harter, S. (1988). Manual for the Self-Perception Profile for Adolescents. Denver: University of Denver.

Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1993). LISREL 8 user’s reference guide. Chicago: Scientific Software International.

Kandel, D., & Davies, M. (1982). Epidemiology of depressive mood in adolescents. Archives of General Psychiatry, 39, 1205–1212.PubMedCrossRef

Kreager, D. A., & Staff, J. (2009). The sexual double standard and adolescent peer acceptance. Social Psychology Quarterly, 72, 143–164.CrossRef

Lyons, H., Giordano, P. C., Manning, W. D., & Longmore, M. A. (2011). Identity, peer relations, and adolescent girls’ sexual behavior: An exploration of the contemporary double standard. Journal of Sex Research, 48, 437–449.PubMedCrossRef

Meschke, L. L., Zweig, J. M., Barber, B. L., & Eccles, J. S. (2000). Demographic, biological, psychological, and social predictors of the timing of first intercourse. Journal of Research on Adolescence, 10, 315–338.CrossRef

Pedersen, W., Samuelsen, S. O., & Wichstrøm, L. (2003). Intercourse debut age: Poor resources, problem behavior, or romantic appeal? A population-based longitudinal study. The Journal of Sex Research, 40, 333–345.CrossRef

Petersen, A. C., Crockett, L., Richards, M., & Boxer, A. (1988). A self-report measure of pubertal status: Reliability, validity, and initial norms. Journal of Youth and Adolescence, 17, 117–133.CrossRef

Raffaelli, M., & Crockett, L. J. (2003). Sexual risk taking in adolescence: The role of self-regulation and attraction to risk. Developmental Psychology, 39, 1036–1046.PubMedCrossRef

Raja, S. N.,McGee, R., & Stanton, W. R. (1992). Perceived attachments to parents and peers and psychological well-being in adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 21, 471–485.CrossRef

Rink, E., Tricker, R., & Harvey, S. M. (2007). Onset of sexual intercourse among female adolescents: The influence of perceptions, depression, and ecological factors. Journal of Adolescent Health, 42, 398–406.CrossRef

Roche, K. M., Mekos, D., Alexander, C. S., Astone-Nan, M., Bandeen-Roche, K., & Ensminger, M. E. (2005). Parenting influences on early sex initiation among adolescents: How neighborhood matters. Journal of Family Issues, 26, 32–54.CrossRef

Rudolph, K. D., & Conley, C. S. (2005). The socioemotional costs and benefits of social-evaluative concerns: Do girls care too much? Journal of Personality, 73, 115–138.PubMedCrossRef

Schalet, A. (2000). Raging hormones, regulated love: Adolescent sexuality and the constitution of the modern individual in the United States and the Netherlands. Body and Society, 6, 75–105.CrossRef

Siegel, D. M., Aten, M. J., & Roghmann, K. J. (1998). Self-reported honesty among middle and high school students responding to a sexual behavior questionnaire. Journal of adolescent health, 23, 20–28.PubMedCrossRef

Steinberg, L., Albert, D., Cauffman, E., Banich, M., Graham, S., & Woolard, J. (2008). Age differences in sensation seeking and impulsivity as indexed by behaviour and self-report: Evidence for a dual systems model. Developmental Psychology, 44, 1764–1778.PubMedCrossRef

Sumter, S. R., Bokhorst, C. L., Steinberg, L., & Westenberg, P. M. (2009). The developmental pattern of resistance to peer influence in adolescence: Will the teenager ever be able to resist? Journal of Adolescence, 32, 1009–1021.PubMedCrossRef

Udell, W., Sandfort, T., Reitz, E., Bos, H., & Deković, M. (2010). The relationship between early sexual debut and psychosocial outcomes: A longitudinal study of Dutch adolescents. Archives of Sexual Behavior, 39, 1133–1145.PubMedCrossRef

Wells, B. E., & Twenge, J. M. (2005). Changes in young people’s sexualbehavior and attitudes, 1943-1999: A cross-temporal meta-analysis. Review of general Psychology, 9, 249–261.CrossRef

Whitbeck, L. B., Yoder, K. A., Hoyt, D. R., & Conger, R. D. (1999). Early adolescent sexual activity: A developmental study. Journal of Marriage and Family, 61, 934–946.CrossRef

Zimmer-Gembeck, M. J., & Helfand, M. (2008). Ten years of longitudinal research on U.S. adolescent sexual behavior: Developmental correlates of sexual intercourse, and the importance of age, gender and ethnic background. Developmental Review, 28, 153–224.CrossRef

Titel: Vroeg seksueel debuut in Nederland: een longitudinale studie naar de rol van individuele kenmerken, opvoeding en leeftijdgenoten
Auteurs: Drs. Daphne van de Bongardt
Dr. Ellen Reitz
Prof. dr. Maja Deković
Publicatiedatum: 01-11-2012
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Kind en adolescent / Uitgave 4/2012
Print ISSN: 0167-2436
Elektronisch ISSN: 1876-5998
DOI: https://doi.org/10.1007/s12453-012-0026-0

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 4/2012

Andere cultuur, andere grens?

De effecten van aantrekkelijkheid en sociale status op de datingvoorkeur van heteroseksuele adolescenten

De beleving van liefde en seks

Inleiding op het themanummer

De rol van persoonlijkheid in de ontwikkeling van seksueel gedrag van adolescenten

Seksuele gezondheid in de (dag)klinische jeugd-ggz