Slikstoornissen bij volwassenen

Voorwerk

Introductie

Samenvatting

Veilige en gevarieerde voeding die in voldoende mate aanwezig is, is een voorwaarde voor een gezond bestaan. Tegelijk is eten en drinken onderdeel van veel sociale activiteiten, want als mensen elkaar ontmoeten wordt er graag iets gedronken en gegeten. Samen eten en drinken zijn belangrijke momenten van interactie, zowel in ons privéleven als bij zakelijke ontmoetingen.

Hanneke Kalf, Paul van Keeken

1 Kauwen, slikken en gezonde voeding

Samenvatting

Deze indeling komt overeen met de ICF-classificatie, die in hoofdstuk 1 is beschreven. Beide classificaties laten zien dat het innemen van voedsel en vocht gezien kan worden als een tweeledig proces: enerzijds het innemen en het geschikt maken om door te slikken en anderzijds het feitelijke doorslikken.

Hanneke Kalf, Heleen Dicke

2 Slikstoornissen en ziektegerelateerde ondervoeding

Samenvatting

Kauw- en slikstoornissen zijn geen aandoeningen of ziekten op zichzelf, maar zijn het gevolg van een ziekte of beschadiging. De oorzaken van kauwen slikstoornissen zijn grofweg in twee groepen te verdelen: neurologische oorzaken en niet-neurologische oorzaken.^(1-3)

Hanneke Kalf, Heleen Dicke

3 Diagnostiek van slikstoornissen en voedingsproblemen

Samenvatting

Het vaststellen en analyseren van slikstoornissen en voedingsproblemen is het werk van verschillende disciplines. Bij de intake van een patiënt in een ziekenhuis, verpleeghuis of polikliniek is de verpleegkundige meestal degene die het eerste met de patiënt te maken krijgt. In dit hoofdstuk komen daarom verschillende screeningen aan bod om vast te stellen of de diëtist of logopedist door een arts in consult zouden moeten worden gevraagd voor diagnostiek en behandeling. Deze screeningen kunnen onderdeel zijn van de verpleegkundige anamnese, maar kunnen ook apart worden gebruikt.

Heleen Dicke, Hanneke Kalf

4 Behandeling van kauw- en slikstoornissen

Samenvatting

De behandeling van kauw- en slikstoornissen is te verdelen in medische behandelingen en niet-medische behandelingen.

Hanneke Kalf, Paul van Keeken

5 Voeding bij kauw- en slikstoornissen

Samenvatting

Om gezond te blijven moeten patiënten met kauw- en slikstoornissen een voldoende inname van vocht en voeding kunnen bereiken en een goede voedingstoestand kunnen handhaven. Vooral bij ernstige slikstoornissen en ADL-afhankelijkheid verdient dat veel aandacht, ongeacht de etiologie en de setting. De oplossing in de vorm van een dieetbehandeling is afhankelijk van de aard en de ernst van de problemen en varieert van weglaten van hard en taai voedsel tot (tijdelijke) sondevoeding.

Heleen Dicke, Hanneke Kalf

6 Mondverzorging bij kauw- en slikstoornissen

Samenvatting

Mondverzorging behoort tot de algemeen dagelijkse zorg van de verpleegkundige. Toch wordt in verpleegkundige literatuur nauwelijks aandacht besteed aan mondverzorging bij dysfagiepatiënten. Goede mondverzorging verhoogt de kwaliteit van leven van de patiënt en kan voor de patiënt zelfs van levensbelang zijn. Juist bij patiënten met slikstoornissen vraagt de mondverzorging extra aandacht.

Berna Rood

7 Ethische en juridische aspecten

Samenvatting

Slikstoornissen kunnen gepaard gaan met ethische problemen.^(1-3) Waar de stoornis bijvoorbeeld veroorzaakt wordt door een neurologische ziekte, gaat dit dikwijls gepaard met vragen rond de kwaliteit van leven. Waar de neurologische aandoening ook cognitieve functies heeft aangetast, kan de vraag rijzen wat een patiënt eigenlijk zelf zou willen met zijn leven.

Carlo Leget

8 Interdisciplinaire samenwerking

Samenvatting

Volgens het uitgangspunt van dit boek zijn bij de behandeling van kauw- en slikstoornissen in het algemeen meerdere disciplines betrokken. Het behandelproces en de resultaten daarvan worden bepaald door de manier waarop beroepsbeoefenaars met elkaar samenwerken. De mogelijkheden om deze samenwerking vorm te geven worden beïnvloed door een veelheid van factoren, zoals beschikbare formatie, hulpmiddelen, deskundigheid, taakvolwassenheid, instellingsbeleid en visie op patiëntenzorg.

Paul van Keeken, Hanneke Kalf

Nawerk