Top

Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie

Gepubliceerd in:

01-12-2013

Zicht op Evenwicht. Evaluatie van een landelijk geïmplementeerde cursus gericht op het verminderen van bezorgdheid om te vallen bij zelfstandig wonende ouderen

Auteurs: G. A. R. Zijlstra, M. F. M. T. Du Moulin, J. C. M. van Haastregt, M. de Jonge, G. I. J. M. Kempen, A. van der Poel

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie | Uitgave 6/2013

Samenvatting

Inleiding

In een gerandomiseerd onderzoek liet een cognitief gedragsmatige cursus, Zicht op Evenwicht, positieve effecten zien op bezorgdheid om te vallen en gerelateerd vermijdingsgedrag bij zelfstandig wonende ouderen. Het huidige onderzoek richt zich op de effecten en uitvoerbaarheid van deze cursus na (landelijke) implementatie in thuiszorgorganisaties.

Methode

In een pre-experimenteel onderzoek met een voormeting en nametingen na twee en vier maanden is Zicht op Evenwicht geëvalueerd bij 125 zelfstandig wonende ouderen. De effectmaten betroffen bezorgdheid om te vallen, gerelateerd vermijdingsgedrag, valincidenten, medische hulp na een valincident, gevoelens van angst, symptomen van depressie en eenzaamheid.

Resultaten

Met de Wilcoxon signed-rank test en de gepaarde t-test is een significante verbetering waargenomen tussen de voormeting en de laatste nameting voor bezorgdheid om te vallen, gerelateerd vermijdingsgedrag, aantal valincidenten, gevoelens van angst en symptomen van depressie. De andere uitkomsten verschilden in deze analyses niet significant.

Discussie

Ook na implementatie in de thuiszorgorganisaties lijkt de cursus Zicht op Evenwicht een positief effect te hebben bij zelfstandig wonende ouderen, op onder andere bezorgdheid om te vallen, gerelateerd vermijdingsgedrag en valincidenten. Gezien de overeenkomsten met de resultaten uit het gerandomiseerde onderzoek kan worden gesteld dat de cursus succesvol te implementeren is in thuiszorgorganisaties.

vorige artikel Kleinschalig wonen voor ouderen met dementie: de invloed op bewoners, mantelzorgers en medewerkers

volgende artikel Slapeloosheid, depressie en denken over zelfdoding: een riskante driehoeksverhouding

Rubenstein LZ. Falls in older people: epidemiology, risk factors and strategies for prevention. Age Ageing. 2006 Sep;35 Suppl 2:ii37-ii41.

Kannus P, Palvanen M, Niemi S, Parkkari J, Natri A, Vuori I, et al. Increasing number and incidence of fall-induced severe head injuries in older adults: nationwide statistics in Finland in 1970–1995 and prediction for the future. Am J Epidemiol. 1999 Jan 15;149(2):143–50.

Tinetti ME, Williams CS. Falls, injuries due to falls, and the risk of admission to a nursing home. N Engl J Med. 1997 Oct 30;337(18):1279–84.

Hartholt KA, van Beeck EF, Polinder S, van der Velde N, van Lieshout EM, Panneman MJ, et al. Societal consequences of falls in the older population: injuries, healthcare costs, and long-term reduced quality of life. J Trauma. 2011 Sep;71(3):748–53.

Gillespie LD, Robertson MC, Gillespie WJ, Sherrington C, Gates S, Clemson LM, et al. Interventions for preventing falls in older people living in the community. Cochrane database of systematic reviews. 2012;9:CD007146.PubMed

Cumming RG, Salkeld G, Thomas M, Szonyi G. Prospective study of the impact of fear of falling on activities of daily living, SF-36 scores, and nursing home admission. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2000;55(5):M299-305.PubMedCrossRef

Zijlstra GA, van Haastregt JC, van Eijk JT, van Rossum E, Stalenhoef PA, Kempen GI. Prevalence and correlates of fear of falling, and associated avoidance of activity in the general population of community-living older people. Age Ageing. 2007;36:304–9.PubMedCrossRef

Wilson MM, Miller DK, Andresen EM, Malmstrom TK, Miller JP, Wolinsky FD. Fear of falling and related activity restriction among middle-aged African Americans. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2005;60(3):355–60.PubMedCrossRef

Delbaere K, Crombez G, Vanderstraeten G, Willems T, Cambier D. Fear-related avoidance of activities, falls and physical frailty. A prospective community-based cohort study. Age Ageing. 2004;33(4):368–73.PubMedCrossRef

10.

Murphy SL, Williams CS, Gill TM. Characteristics associated with fear of falling and activity restriction in community-living older persons. J Am Geriatr Soc. 2002;50(3):516–20.PubMedCrossRef

11.

Andresen EM, Wolinsky FD, Miller JP, Wilson MM, Malmstrom TK, Miller DK. Cross-sectional and longitudinal risk factors for falls, fear of falling, and falls efficacy in a cohort of middle-aged African Americans. Gerontologist. 2006 Apr;46(2):249–57.

12.

Zijlstra GA. Managing concerns about falls. Fear of falling and avoidance of activity in older people. Maastricht: Maastricht University (http://arnop.unimaas.nl/show.cgi?fid=16638); 2007.

13.

Delbaere K, Close JC, Brodaty H, Sachdev P, Lord SR. Determinants of disparities between perceived and physiological risk of falling among elderly people: cohort study. BMJ. 2010;341:c4165.PubMed

14.

Tennstedt S, Howland J, Lachman M, Peterson E, Kasten L, Jette A. A randomized, controlled trial of a group intervention to reduce fear of falling and associated activity restriction in older adults. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci. 1998;53(6):P384-92.PubMedCrossRef

15.

Zijlstra GA, Van Haastregt JC, Ambergen T, Van Rossum E, Van Eijk JT, Tennstedt S, et al. Effects of a multicomponent cognitive behavioral group intervention on fear of falling and activity avoidance in community-dwelling older adults: results of a randomized controlled trial J Am Geriatr Soc. 2009;57(11):2020–8.PubMedCrossRef

16.

Zijlstra GA, Tennstedt SL, van Haastregt JC, van Eijk JT, Kempen GI. Reducing fear of falling and avoidance of activity in elderly persons: The development of a Dutch version of an American intervention. Patient Educ Couns. 2006 Aug;62(2):220–7.

17.

van Haastregt JC, Zijlstra GA, van Rossum E, van Eijk JT, de Witte LP, Kempen GI. Feasibility of a cognitive behavioural group intervention to reduce fear of falling and associated avoidance of activity in community-living older people: a process evaluation. BMC Health Serv Res. 2007;7:156.PubMedCrossRef

18.

Zijlstra GA, van Haastregt JC, van Eijk JT, Kempen GI. Evaluating an intervention to reduce fear of falling and associated activity restriction in elderly persons: design of a randomised controlled trial [ISRCTN43792817]. BMC Public Health. 2005;5(1):26.PubMedCrossRef

19.

Zijlstra GA, van Haastregt JC, Kempen GI. [“A matter of balance--Netherlands”: an effective intervention to reduce concerns about falls and related avoidance of activity in older people]. (‘Zicht op Evenwicht’: een effectieve interventie om bezorgdheid om te vallen en gerelateerd vermijdingsgedrag bij ouderen te verminderen.) Tijdschr Gerontol Geriatr. 2012 Sep;43(4):164–74.

20.

Zijlstra GA, van Haastregt JC, van Eijk JT, de Witte LP, Ambergen T, Kempen GI. Mediating effects of psychosocial factors on concerns about falling and daily activity in a multicomponent cognitive behavioral group intervention. Aging Ment Health. 2011 Jan;15(1):68–77.

21.

Kilbourne AM, Neumann MS, Pincus HA, Bauer MS, Stall R. Implementing evidence-based interventions in health care: application of the replicating effective programs framework. Implement Sci. 2007;2:42.PubMedCrossRef

22.

de Jonge MC, van der Poel A, van Haastregt JC, Du Moulin MF, Zijlstra GA, Voordouw I. [A Matter of Balance: strategy for implementation in Dutch homecare organizations]. (Zicht op Evenwicht. Landelijke implementatie van een cursus gericht op het verminderen van angst om te vallen bij zelfstandig wonende ouderen.)) Tijdschr Gerontol Geriatr. 2013 Feb;44(1):12–21.

23.

Zijlstra GA, van Haastregt JC, Du Moulin MF, de Jonge MC, van der Poel A, Kempen GI. Effects of the implementation of an evidence-based program to manage concerns about falls in older adults. The Gerontologist. 2013 Oct;53(5):839–49.

24.

Kempen GI, Yardley L, van Haastregt JC, Zijlstra GA, Beyer N, Hauer K, et al. The Short FES-I: a shortened version of the Falls Efficacy Scale-International to assess fear of falling. Age Ageing. 2008;37(1):45–50.PubMedCrossRef

25.

Kempen GI, Zijlstra GA, van Haastregt JC. [The assessment of fear of falling with the Falls Efficacy Scale-International (FES-I). Development and psychometric properties in Dutch elderly]. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2007 Aug;38(4):204–12.

26.

Holbrook M, Skilbeck CE. An activities index for use with stroke patients. Age Ageing. 1983;12(2):166–70.PubMedCrossRef

27.

Bjelland I, Dahl AA, Haug TT, Neckelmann D. The validity of the Hospital Anxiety and Depression Scale. An updated literature review. J Psychosom Res. 2002;52(2):69–77.PubMedCrossRef

28.

Grol R, Grimshaw J. From best evidence to best practice: effective implementation of change in patients’ care. Lancet. 2003 Oct 11;362(9391):1225–30.

29.

Campbell AJ, Robertson MC. Implementation of multifactorial interventions for fall and fracture prevention. Age Ageing. 2006 Sep;35 Suppl 2:ii60-ii4.

30.

Fixsen D, Scott V, Blase K, Naoom S, Wagar L. When evidence is not enough: the challenge of implementing fall prevention strategies. J Safety Res. 2011 Dec;42(6):419–22.

31.

Healy TC, Peng C, Haynes MS, McMahon EM, Botler JL, Gross L. The feasibility and effectiveness of translating a Matter of Balance into a volunteer lay leader model. J Appl Gerontol. 2008;27:34–51.CrossRef

32.

Ory MG, Smith ML, Wade A, Mounce C, Wilson A, Parrish R. Implementing and disseminating an evidence-based program to prevent falls in older adults, Texas, 2007–2009. Prev Chronic Dis. 2010 Nov;7(6):A130.

33.

RIVM Centrum Gezond Leven. Brief 11 oktober 2010. Beoordeling bij beschrijving van Zicht op Evenwicht: http://www.loketgezondleven.nl/i-database/interventies/z/11031/.

34.

Zantinge EM, van der Wilk EA, van Wieren S, Schoemaker CG. Gezond ouder worden in Nederland. Bilthoven: RIVM 2011.

35.

Dorresteijn TA, Zijlstra GA, Van Eijs YJ, Vlaeyen JW, Kempen GI. Older people’s preferences regarding programme formats for managing concerns about falls. Age Ageing. 2012 Feb 23;41(4):474–81.

36.

Kempen G, Zijlstra G, Hendriks M, Goossens M, Van Eijk J, van Haastregt JC. Cost-Effectiveness of a Group Program Reducing Fear of Falling: Randomized Controlled Trial. Gerontologist. 2009 Oct;49:240.

37.

Van Haastregt JC, Zijlstra GA, Hendriks MR, Goossens ME, Van Eijk JT, Kempen GI. Cost-effectiveness of an intervention to reduce fear of falling. Int J Technol Assess Health Care. 2013;29(3):219–26.PubMedCrossRef

38.

Campbell M, Fitzpatrick R, Haines A, Kinmonth AL, Sandercock P, Spiegelhalter D, et al. Framework for design and evaluation of complex interventions to improve health. BMJ. 2000 Sep 16;321(7262):694–6.

39.

Glasgow RE, Vogt TM, Boles SM. Evaluating the public health impact of health promotion interventions: the RE-AIM framework. Am J Public Health. 1999 Sep;89(9):1322–7.

40.

Greenhalgh T, Robert G, Bate P, Macfarlane F, Kyriakidou O. Diffusion of innovations in health service organisations. A systematic literature review. London: Blackwell Publishing Ltd; 2005.CrossRef

41.

Grol R, Wensing M. Effective implementation: a model. In: Grol R, Wensing M, Eccles M, editors. Improving patient care: the implementation of change in clinical practice. London: Elsevier; 2005.

Titel: Zicht op Evenwicht. Evaluatie van een landelijk geïmplementeerde cursus gericht op het verminderen van bezorgdheid om te vallen bij zelfstandig wonende ouderen
Auteurs: G. A. R. Zijlstra
M. F. M. T. Du Moulin
J. C. M. van Haastregt
M. de Jonge
G. I. J. M. Kempen
A. van der Poel
Publicatiedatum: 01-12-2013
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie / Uitgave 6/2013
Print ISSN: 0167-9228
Elektronisch ISSN: 1875-6832
DOI: https://doi.org/10.1007/s12439-013-0045-1

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Inleiding

Methode

Resultaten

Discussie

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 6/2013

De weg naar een bandenloze zorg in Nederland

Kleinschalig wonen voor ouderen met dementie: de invloed op bewoners, mantelzorgers en medewerkers

Signalementen

Congresagenda

Innovaties in de zorg voor ouderen: van beschrijving en verklaring naar interventies en implementatie

Basiszorg in het verpleeghuis: longitudinale weergave van zorgproblemen gemeten door de Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen