Top

Gepubliceerd in:

2023 | OriginalPaper | Hoofdstuk

6. Zelfmanagementondersteuning bij bipolaire stoornis

Auteurs : Dr. Ada ter Maten-Speksnijder, Prof. Dr. Peter Goossens

Gepubliceerd in: Verpleegkundige ondersteuning bij zelfmanagement en eigen regie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

Dit hoofdstuk begint met het bespreken van de betekenis van een bipolaire stoornis in het leven van mensen met deze aandoening en hun naasten en de kerntaak van verpleegkundigen in de geestelijke gezondheidszorg. Na een korte verkenning van het ziektebeeld, de prevalentie en de behandelsetting van de bipolaire stoornis, bespreken we de zelfmanagementopgaven waarvoor patiënten met een bipolaire stoornis en hun naasten zich gesteld zien, aan de hand van wetenschappelijke bronnen en patiëntervaringen. Daarna werken we de verpleegkundige interventies voor het ondersteunen bij zelfmanagementopgaven uit met behulp van casuïstiek.

vorige hoofdstuk Zelfmanagementondersteuning bij diabetes mellitus

volgende hoofdstuk Zelfmanagementondersteuning bij borstkanker

Alleen toegankelijk voor geautoriseerde gebruikers

APA (American Psychiatric Association). (2014). Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen (DSM-5). Boom uitgevers.

Beentjes, T. A., Goossens, P. J., & Jongerden, I. P. (2016). Nurses’ experience of maintaining their therapeutic relationship with outpatients with Bipolar Disorder and their caregivers during different stages of a manic episode: A qualitative study. Perspectives in Psychiatric Care, 52, 131–138. https://doi.org/10.1111/ppc.12109CrossRefPubMed

Beentjes, T., Van Gaal, B., Van Achterberg, T., & Goossens, P. (2020). Self-management support needs from the perspectives of persons with severe mental illness: A systematic review and thematic synthesis of qualitative research. Journal of the American Psychiatric Nurses Association, 26(5), 464–482. https://doi.org/10.1177/1078390319877953CrossRefPubMed

Beroepscompetentieprofiel Ervaringsdeskundigheid. (2022). Geraadpleegd op http://www.movisie.nl/sites/movisie.nl/files/2022-12/Beroepscompetentieprofiel-Ervaringsdeskundigheid.pdf

Brody, H. (1987). Stories of sickness. Yale University Press.

Charmaz, K. (1983). Loss of self: A fundamental form of suffering in the chronically ill. Sociology of Health & Illness, 5(2), 168–195. https://doi.org/10.1111/1467-9566.ep10491512CrossRef

Daggenvoorde, T. H., Goossens, P. J., & Gamel, C. J. (2013). Regained control: A phenomenological study of the use of a relapse prevention plan by patients with a bipolar disorder. Perspectives in Psychiatric Care, 49(4), 235–242. https://doi.org/10.1111/ppc.12009CrossRefPubMed

Delmas, K., Proudfoot, J., Parker, G., & Manicavasagar, V. (2011). Recoding past experiences: A qualitative study of how patients and family members adjust to the diagnosis of bipolar disorder. The Journal of Nervous and Mental Disease, 199(2), 136–139. https://doi.org/10.1097/nmd.0b013e3182083175CrossRefPubMed

Goossens, P. J. J., Beentjes, T. A. A., De Leeuw, J. A. M., & Van Achterberg, T. (2008). The nursing of outpatients with a bipolar disorder: What nurses actually do. Archives of Psychiatric Nursing, 22(1), 3–11. https://doi.org/10.1016/j.apnu.2007.05.004CrossRefPubMed

Goossens, P. J. J., Beentjes, T. A. A., & Daemen, P. (2009). Het signaleringsplan als instrument voor zelfmanagement bij bipolaire stoornissen. Psychopraxis, 11(1), 18–24.CrossRef

Goossens, P. J. J., Kupka, R. W., Beentjes, T. A. A., & Van Achterberg, T. (2010). Recognising prodromes of manic depressive recurrence in outpatients with bipolar disorder: A cross-sectional study. International Journal of Nursing Studies, 47(10), 1201–1207. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2010.01.010CrossRefPubMed

Goossens, P., Geerling, B., & Van Bendegem, M. (2016). De bipolaire stoornis: de Life Chart Methode (hoofdstuk 8). In B. K. Van Meijel. (2016). GGz-verpleegkunde in de Praktijk. De Tijdstroom, pag. 111–124.

GGZ Nederland. (z.j.). Geraadpleegd op http://www.denederlandseggz.nl

GGZ Standaarden. (2016a). Generieke module Zelfmanagement. Geraadpleegd op https://www.ggzstandaarden.nl/generieke-modules/zelfmanagement/introductie

GGZ Standaarden. (2016b). Generieke module Naasten. Samenwerking en ondersteuning naasten van mensen met psychische problematiek. Geraadpleegd op https://www.ggzstandaarden.nl/generieke-modules/samenwerking-en-ondersteuning-naasten-van-mensen-met-psychische-problematiek/introductie

GGZ Standaarden. (2017). Generieke module Herstelondersteuning. Geraadpleegd op https://www.ggzstandaarden.nl/generieke-modules/herstelondersteuning/introductie

Hajda, M., Kamaradova, D., Latalova, K., Prasko, J., Ociskova, M., Mainerova, B., & Tichackova, A. (2015). Self-stigma, treatment adherence, and medication discontinuation in patients with bipolar disorders in remission–a cross sectional study. Activitas Nervosa Superior Rediviva, 57(1–2), 6–11. http://www.rediviva.sav.sk/57i1/6.pdf

Inder, M. L., Crowe, M. T., Moor, S., Luty, S. E., Carter, J. D., & Joyce, P. R. (2008). “I actually don’t know who I am”: The impact of Bipolar Disorder on the development of self. Psychiatry: Interpersonal and Biological Processes, 71(2), 123–133. https://doi.org/10.1521/psyc.2008.71.2.123

Hendriksen-Favier, A., Nijnens, K., Rooijen, S., & Van Bakel, M. (2012). Handreiking voor de implementatie van herstelondersteunende zorg in de ggz: Trimbos-instituut.

Janney, C. A., Bauer, M. S., & Kilbourne, A. M. (2014). Self-management and bipolar disorder: A clinician’s guide to the literature 2011–2014. Current Psychiatry Reports, 16(9), 1–15. https://doi.org/10.1007/s11920-014-0485-5CrossRef

Kang, H., & Stenfors-Hayes, T. (2016). Feeling well and having good numbers: Renal patients’ encounter with clinical uncertainties and the responsibility to “live well.” Qualitative Health Research, 26(12), 1591–1602. https://doi.org/10.1177/1049732315591484CrossRefPubMed

Kaite, C. P., Karanikola, M., Merkouris, A., & Papathanassoglou, E. D. (2015). An ongoing struggle with the self and illness: Α meta-synthesis of the studies of the lived experience of severe mental illness. Archives of Psychiatric Nursing, 29(6), 458–473.CrossRefPubMed

Kupka, R. W., & Hilligers, M. H. J. (2012). Stagering en profilering bij bipolaire stoornissen. Tijdschrift Voor Psychiatrie, 54(11), 949–956. https://doi.org/10.1016/j.apnu.2015.06.012CrossRefPubMed

Kupka, R. (2015). De waanzin van manie. Geraadpleegd op https://www.psychosenet.nl/waanzin-van-manie/

Kupka, R. W., Goossens, P., Van Bendegem, M., Daemen, P., Daggenvoorde, T., Daniels M., Dols, A., Van Duin, D., Hillgers, M., Hoogelander, A., Ter Kulve, E., Peetoom, T., Schulte, R., & Stevens. A. (2015). Multidisciplinaire richtlijn Bipolaire stoornissen (3^e ed.). De Tijdstroom.

Kroon, J. D., & Borgesius, E. (2003). De zorgbehoeftenlijst: Een vragenlijst voor het meten van zorg en rehabilitatiebehoeften bij mensen met ernstige psychische stoornissen. Trimbos-instituut.

Meleis, A. I., Sawyer, L. M., Im, E. O., Messias, D. K. H., & Schumacher, K. (2000). Experiencing transitions: An emerging middle-range theory. Advances in Nursing Science, 23(1), 12–28. https://doi.org/10.1097/00012272-200009000-00006CrossRefPubMed

Phelan, M., Slade, M., Thornicroft, G., Dunn, G., Holloway, F., Wykes, T., Strathdee, G., Loftus, L., McCrone, P., & Hayward, P. (1995). The Camberwell Assessment of Need: The validity and reliability of an instrument to assess the needs of people with severe mental illness. The British Journal of Psychiatry, 167(5), 589–595. https://doi.org/10.1192/bjp.167.5.589CrossRefPubMed

Potter, N. N. (2013). Narrative selves, relations of trust, and bipolar disorder. Philosophy, Psychiatry, & Psychology, 20(1), 5–65. https://muse.jhu.edu/article/511261/pdf

Proudfoot, J. G., Parker, G. B., Benoit, M., Manicavasagar, V., Smith, M., & Gayed, A. (2009). What happens after diagnosis? Understanding the experiences of patients with newly-diagnosed bipolar disorder. Health Expectations, 12(2), 120–129. https://doi.org/10.1111/j.1369-7625.2009.00541.xCrossRefPubMedPubMedCentral

Reynolds, T., Thornicroft, G., Abas, M., Woods, B., Hoe, J., Leese, & Orrell, M. (2000). Camberwell Assessment of Need for the Elderly (CANE). The British Journal of Psychiatry, 176(5), 444–452. https://doi.org/10.1192/bjp.176.5.444

Samen Sterk Zonder Stigma. (z.j.). Over stigma. Geraadpleegd op https://www.samensterkzonderstigma.nl//over-stigma

Shattell, M. M., McAllister, S., Hogan, B., & Thomas, S. P. (2006). “She took the time to make sure she understood”: Mental health patients’ experiences of being understood. Archives of Psychiatric Nursing, 20(5), 234–241. https://doi.org/10.1016/j.apnu.2006.02.002CrossRefPubMed

Stegink, E. E., Van der Voort, T. Y. N., Van der Hooft, T., Kupka, R. W., Goossens, P. J., Beekman, A. T., & Van Meijel, B. (2015). The working alliance between patients with Bipolar Disorder and the nurse: Helpful and obstructive elements during a depressive episode from the patients’ perspective. Archives of Psychiatric Nursing, 29(5), 290–296. https://doi.org/10.1016/j.apnu.2015.05.005CrossRefPubMed

Stolk, P. J., & Hengeveld, M. W. (2012). Psychiatrie voor verpleegkundigen. ThiemeMeulenhoff.

Ten Have, M., Tuithof, M., Van Dorsselaer, S., Schouten, F., & De Graaf, R. (2023). Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study-3 (NEMESIS-3): Objectives, methods and baseline characteristics of the sample. International Journal of Methods in Psychiatric Research, 32(1), e1942. https://doi.org/10.1002/mpr.1942.

Ten Have, M., Tuithof, M., Van Dorsselaer, S., Schouten, F., Luik, A., & De Graaf, R. (in press). Prevalence and trends of common mental disorders from 2007-2009 to 2019-2022: results from the Netherlands Mental Health Survey and Incidence Studies (NEMESIS), including comparison of prevalence rates before vs. during the COVID-19 pandemic. World Psychiatry.

Van den Heuvel, S. C. G. H., Goossens, P. J. J., Terlouw, P. J. J., Van Achterberg, T., & Schoonhoven, L. (2015). Identifying and describing patients’ learning experiences towards self-management of bipolar disorders: A phenomenological study. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 22, 801–810. https://doi.org/10.1111/jpm.12243CrossRefPubMed

Van der Meer, M. (2012). PAAZ. House of Books.

Van der Stel, J. C. (2015). Functioneel herstel en zelfregulatie: Opgaven voor cliënten én psychiaters. Tijdschrift Voor Psychiatrie, 11, 815–822.

Van der Voort, T. Y., Van Meijel, B., Goossens, P. J., Hoogendoorn, A. W., Draisma, S., Beekman, A., & Kupka, R. W. (2015). Collaborative care for patients with bipolar disorder: Randomised controlled trial. The British Journal of Psychiatry, 206(5), 393–400. https://doi.org/10.1192/bjp.bp.114.152520CrossRefPubMed

Van Dijk-Besters. (2022, 28 oktober). Daniëlle heeft een bipolaire stoornis. Geraadpleegd van https://www.eo.nl/artikel/danielle-heeft-een-bipolaire-stoornis-ik-verloor-totaal-de-realiteit

Van Meijel, B. K. (2015). Kleurrijke perspectieven: Notities over de GGZ-verpleegkunde. Geraadpleegd op https://www.inholland.nl/onderzoek/publicaties/kleurrijke-perspectieven-notities-over-de-ggz-verpleegkunde-samenvatting-oratie

Vermeer, K. (2013). Meer uitgaan van voorkeuren en mogelijkheden van ggz-patiënt. Nederlands Tijdschrift Voor Evidence Based Practice, 2(11), 21–23.

Williams, A. M., & Irurita, V. F. (2004). Therapeutic and non-therapeutic interpersonal interactions: The patient’s perspective. Journal of Clinical Nursing, 13(7), 806–815. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2004.01020.xCrossRefPubMed

Wollaars, M., & Haitsma, M. (2018). Bouwstenen zelfmanagement en passende zorg-MIND. Geraadpleegd op https://wijzijnmind.nl/media/2942/download/Bouwstenen%20zelfmanagement%20en%20passende%20zorg-MIND.pdf

Zyto, S., Jabben, N., Schulte, P. F., Regeer, E. J., Goossens, P. J., & Kupka, R. W. (2020). A multi-center naturalistic study of a newly designed 12-sessions group psychoeducation program for patients with bipolar disorder and their caregivers. International Journal of Bipolar Disorders, 8(1), 26. https://doi.org/10.1186/s40345-020-00190-5

Titel: Zelfmanagementondersteuning bij bipolaire stoornis
Auteurs: Dr. Ada ter Maten-Speksnijder
Prof. Dr. Peter Goossens
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Verpleegkundige ondersteuning bij zelfmanagement en eigen regie
Print ISBN: 978-90-368-2918-2

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2919-9

Copyright: 2023
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-2919-9_6

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen