Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften Toetsvragen Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
Inloggen
Top
Neuropraxis
Gepubliceerd in:

10-05-2017 | Artikel

Weet je het nog?

Geheugenproblemen bij volwassenen met attention deficit hyperactivity disorder

Auteurs: Anselm B. M. Fuermaier, Francien M. Kok, Janneke Koerts, Lara Tucha, Oliver Tucha

Gepubliceerd in: Neuropraxis | Uitgave 3/2017

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

Verschillende studies hebben aangetoond dat volwassenen met attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) beperkingen hebben in verschillende aspecten van aandacht en executieve controle. Geheugenfuncties zijn tot nu toe echter zelden onderzocht bij volwassenen met ADHD. Dit is verrassend, gezien het feit dat het goed functioneren van verschillende aspecten van het geheugen afhankelijk is van een intacte executieve controle. Dit artikel presenteert een samenvatting van verschillende studies naar problemen met het geheugen bij volwassenen met ADHD en bespreekt de klinische implicaties. Daarbij worden de effecten van stimulerende medicatie op geheugenfuncties bij volwassenen met ADHD in kaart gebracht. Volwassenen met ADHD bleken aanzienlijke beperkingen te hebben in geheugenfuncties die gerelateerd zijn aan executieve controle, zoals het inprenten van nieuwe informatie, het discrimineren van bronnen van informatie en het prospectief geheugen. Volwassenen met ADHD die behandeld werden met stimulerende medicatie vertoonden betere geheugenfuncties dan patiënten die geen medicatie gebruikten, maar hadden nog steeds meer beperkingen op dit gebied dan gezonde controlepersonen. Deze studies bevestigen de aanwezigheid van geheugenbeperkingen bij volwassenen met ADHD en benadrukken de impact van deze beperkingen op het dagelijks functioneren. Farmacologische behandeling met stimulerende middelen lijkt een positieve invloed te hebben op het geheugen, maar kan het geheugen niet normaliseren. Aanvullende behandelingen, zoals cognitieve gedragstherapie, zijn daarom noodzakelijk.
vorige artikel Toestandregulatie, hersenlateralisatie en ADHD-symptomatologie bij volwassenen
volgende artikel 20 jaar Neuropraxis: Is het lichaam-geestprobleem al opgelost?
Literatuur
1.
Agarwal R, Goldenberg M, Perry R, IsHak WW. The quality of life of adults with attention deficit hyperactivity disorder: a systematic review. Innov Clin Neurosci. 2012;9(5–6):10–21.PubMedPubMedCentral
2.
Biederman J. Attention-deficit/hyperactivity disorder: a selective overview. Biol Psychiatry. 2005;57(11):1215–20.CrossRefPubMed
3.
Canu WH, Carlson CL. Rejection sensitivity and social outcomes of young adult men with ADHD. J Atten Disord. 2007;10(3):261–75.CrossRefPubMed
4.
Canu WH, Newman ML, Morrow TL, Pope DLW. Social appraisal of adult adhd stigma and influences of the beholder’s big five personality traits. J Atten Disord. 2008;11(6):700–10.CrossRefPubMed
5.
6.
Barkley RA. Behavioral inhibition, sustained attention, and executive functions: constructing a unifying theory of ADHD. Psychol Bull. 1997;121(1):65–94.CrossRefPubMed
7.
Tannock R. Attention deficit hyperactivity disorder: advances in cognitive, neurobiological, and genetic research. J Child Psychol Psychiatry. 1998;39(1):65–99.CrossRefPubMed
8.
Castellanos FX, Sonuga-Barke EJS, Milham MP, Tannock R. Characterizing cognition in ADHD: beyond executive dysfunction. Trends Cogn Sci. 2006;10(3):117–23.CrossRefPubMed
9.
Tucha O, Mecklinger L, Laufkötter R, Kaunzinger I, Paul GM, Klein HE, et al. Clustering and switching on verbal and figural fluency functions in adults with attention deficit hyperactivity disorder. Cogn Neuropsychol. 2005;10(3):231–48.CrossRef
10.
Tucha L, Tucha O, Laufkoetter R, Walitza S, Klein HE, Lange KW. Neuropsychological assessment of attention in adults with different subtypes of attention-deficit/hyperactivity disorder. J Neural Transm. 2008;115(2):269–78.CrossRefPubMed
11.
Tucha L, Tucha O, Walitza S, Sontag TA, Laufkoetter R, Linder M, et al. Vigilance and sustained attention in children and adults with ADHD. J Atten Disord. 2009;12(5):410–21.CrossRefPubMed
12.
Boonstra AM, Oosterlaan J, Sergeant JA, Buitelaar JK. Executive functioning in adult ADHD: a meta-analytic review. Psychol Med. 2005;35(8):1097–108.CrossRefPubMed
13.
Boonstra AM, Kooij JJS, Oosterlaan J, Sergeant JA, Buitelaar JK. To act or not to act, that’s the problem: primarily inhibition difficulties in adult ADHD. Neuropsychology. 2010;24(2):209–21.CrossRefPubMed
14.
Dinn WM, Robbins NC, Harris CL. Adult attention-deficit-hyperactivity disorder: psychological test profiles in a clinical population. Brain Cogn. 2011;46:114–21.CrossRef
15.
Fuermaier ABM, Tucha L, Koerts J, Kaunzinger I, Aschenbrenner S, Weisbrod M, et al. Cognitive impairment in adult ADHD – perspective matters! Neuropsychology. 2015;29(1):45–58.CrossRefPubMed
16.
Lange KW, Hauser J, Lange KM, Makulska-Gertruda E, Takano T, Takeuchi Y, et al. Utility of cognitive neuropsychological assessment in attention-deficit/hyperactivity disorder. Atten Defic Hyper Disord. 2014;6(4):241–8.CrossRef
17.
Hervey AS, Epstein JN, Curry JF. Neuropsychology of adults with attention-deficit/hyperactivity disorder: a meta-analytic review. Neuropsychology. 2004;18(3:485–503.CrossRef
18.
Schoechlin C, Engel RR. Neuropsychological performance in adult attention-deficit hyperactivity disorder: meta-analysis of empirical data. Arch Clin Neuropsychol. 2005;20(6):727–44.CrossRefPubMed
19.
Fuermaier ABM, Tucha L, Koerts J, Aschenbrenner S, Weisbrod M, Lange KW, et al. Cognitive complaints of adults with attention deficit hyperactivity disorder. Clin Neuropsychol. 2014;28(7):1104–22.CrossRefPubMed
20.
Altgassen M, Kretschmer A, Kliegel M. Task dissociation in prospective memory performance in individuals with attention deficit hyperactivity disorder. J Atten Disord. 2014;18(7):617–24.CrossRefPubMed
21.
Muir-Broaddus JE, Rosenstein LD, Medina DE, Soderberg C. Neuropsychological test performance of children with ADHD relative to test norms and parent behavioral ratings. Arch Clin Neuropsychol. 2002;17(7):671–89.CrossRefPubMed
22.
Pollak Y, Kahana-Vax G, Hoofien D. Retrieval processes in adults with ADHD: a RAVLT study. Dev Neuropsychol. 2008;33(1):62–73.CrossRefPubMed
23.
Seidman LJ, Biederman J, Weber W, Hatch M, Faraone SV. Neuropsychological function in adults with attention-deficit hyperactivity disorder. Biol Psychiatry. 1998;44(4):260–8.CrossRefPubMed
24.
Fuermaier ABM, Tucha L, Koerts J, Aschenbrenner S, Weisbrod M, Lange KW, et al. Source discrimination in adults with attention deficit hyperactivity disorder. PLOS ONE. 2013;8(5):e65134.CrossRefPubMedPubMedCentral
25.
Kaplan BJ, Dewey D, Crawford SG, Fisher GC. Deficits in long-term memory are not characteristic of ADHD. J Clin Exp Neuropsychol. 1998;20(4):518–28.CrossRefPubMed
26.
Drag LL, Bieliauskas LA, Kaszniak AW, Bohnen NI, Glisky EL. Source memory and frontal functioning in Parkinson’s disease. J Int Neuropsychol Soc. 2009;15(3):399–406.CrossRefPubMedPubMedCentral
27.
Kliegel M, Martin M. Prospective memory research: why is it relevant? Int J Psychol. 2003;38(4):193–4.CrossRef
28.
Crovitz HF, Daniel WF. Measurements of everyday memory – toward the prevention of forgetting. Bull Psychon Soc. 1984;22(5):413–4.CrossRef
29.
Terry WS. Everyday forgetting – data from a diary study. Psychol Rep. 1988;62(1):299–303.CrossRef
30.
Schacter D, Kaszniak A, Kihlstrom J, Valdiserri M. The relation between source memory and aging. Psychol Aging. 1991;6(4):559–68.CrossRefPubMed
31.
32.
Glisky EL, Rubin SR, Davidson PSR. Source memory in older adults: an encoding or retrieval problem? J Exp Psychol Learn Mem Cogn. 2001;27(5):1131–46.CrossRefPubMed
33.
Wang B, Fu X. Gender differences in the effects of post-learning emotion on consolidation of item memory and source memory. Neurobiol Learn Mem. 2010;93(4):572–80.CrossRefPubMed
34.
Mayes AR, Meudell PR, MacDonald C. Disproportionate intentional spatial-memory impairments in amnesia. Neuropsychologia. 1991;29(8):771–84.CrossRefPubMed
35.
36.
Martin M, Kliegel M, McDaniel MA. The involvement of executive functions in prospective memory performance of adults. Int J Psychol. 2003;38(4):195–206.CrossRef
37.
Ellis J. Prospective memory or the realization of delayed intentions: a conceptual framework for research. In: Brandimonte MA, Einstein GO, McDaniel MA (redactie). Prospective memory: theory and applications. Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates; 1996. pag. 1–22.
38.
Zogg JB, Woods SP, Sauceda JA, Wiebe JS, Simoni JM. The role of prospective memory in medication adherence: a review of an emerging literature. J Behav Med. 2011;35(1):47–62.CrossRefPubMedPubMedCentral
39.
Fuermaier ABM, Tucha L, Koerts J, Aschenbrenner S, Westermann C, Weisbrod M, et al. Complex prospective memory in adults with attention deficit hyperactivity disorder. PLOS ONE. 2013;8(3):e58338.CrossRefPubMedPubMedCentral
40.
Kliegel M, Ropeter A, Mackinlay R. Complex prospective memory in children with ADHD. Child Neuropsychol. 2006;12(6):407–19.CrossRefPubMed
41.
Zinke K, Altgassen M, Mackinlay RJ, Rizzo P, Drechsler R, Kliegel M. Time-based prospective memory performance and time-monitoring in children with ADHD. Child Neuropsychol. 2010;16(4):338–49.CrossRefPubMed
42.
Vidal-Estrada R, Bosch-Munso R, Nogueira-Morais M, Casas-Brugue M, Ramos-Quiroga JA. Psychological treatment of attention deficit hyperactivity disorder in adults: a systematic review. Actas Esp Psiquiatr. 2012;40(3):147–54.PubMed
43.
Wigal T, Swanson JM, Regino R, Lerner MA, Soliman I, Steinhoff K, et al. Stimulant medications for the treatment of ADHD: efficacy and limitations. Ment Retard Dev Disabil Res Rev. 1999;5(3):215–24.CrossRef
44.
Wigal SB. Efficacy and safety limitations of attention-deficit hyperactivity disorder pharmacotherapy in children and adults. CNS Drugs. 2009;23:13–21.CrossRef
45.
Aron A, Dowson J, Sahakian B, Robbins T. Methylphenidate improves response inhibition in adults with attention-deficit/hyperactivity disorder. Biol Psychiatry. 2003;54(12):1465–8.CrossRefPubMed
46.
Tucha O, Mecklinger L, Laufkoetter R, Klein HE, Walitza S, Lange KW. Methylphenidate-induced improvements of various measures of attention in adults with Attention Deficit Hyperactivity Disorder. J Neural Transm. 2006;113(10):1575–92.CrossRefPubMed
47.
Tucha L, Tucha O, Sontag TA, Stasik D, Laufkoetter R, Lange KW. Differential effects of methylphenidate on problem solving in adults with ADHD. J Atten Disord. 2011;15(2):161–73.CrossRefPubMed
48.
Coghill DR, Seth S, Pedroso S, Usala T, Currie J, Gagliano A. Effects of methylphenidate on cognitive functions in children and adolescents with attention-deicit/hyperactivity disorder: evidence from a systematic review and meta-analysis. Biol Psychiatry. 2013;76:603–15.CrossRefPubMed
49.
Turner D, Blackwell A, Dowson J, McLean A, Sahakian B. Neurocognitive effects of methylphenidate in adult attention-deficit/hyperactivity disorder. Psychopharmacology (Berl). 2005;178(2–3):286–95.CrossRef
50.
Fuermaier ABM, Tucha L, Koerts J, Koerts J, Weisbrod M, Lange KW, et al. Effects of methylphenidate on memory functions of adults with ADHD. Appl Neuropsychol Adult. 2016;24(3):199.CrossRefPubMed
51.
Solanto MV, Marks DJ, Mitchell KJ, Wasserstein J, Kofman MD. Development of a new psychosocial treatment for adult ADHD. J Atten Disord. 2008;11(6):728–36.CrossRefPubMed
52.
Solanto MV, Marks DJ, Wasserstein J, Mitchell K, Abikoff H, Alvir JMJ, et al. Efficacy of meta-cognitive therapy for adult ADHD. Am J Psychiatry. 2010;167(8):958–68.CrossRefPubMedPubMedCentral
53.
Rostain J, Ramsay J. A combined treatment approach for adults with ADHD; results of an open study of 43 patients. J Atten Disord. 2006;10:150–9.CrossRefPubMed
Metagegevens
Titel
Weet je het nog?
Geheugenproblemen bij volwassenen met attention deficit hyperactivity disorder
Auteurs
Anselm B. M. Fuermaier
Francien M. Kok
Janneke Koerts
Lara Tucha
Oliver Tucha
Publicatiedatum
10-05-2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Neuropraxis / Uitgave 3/2017
Print ISSN: 1387-5817
Elektronisch ISSN: 1876-5785
DOI
https://doi.org/10.1007/s12474-017-0153-8

Andere artikelen Uitgave 3/2017