Skip to main content
Top

2019 | OriginalPaper | Hoofdstuk

2. Wat is arbeid, wat is gezondheid?

Auteurs : Yvonne Heerkens, Marcel Balm, Chris Kuiper

Gepubliceerd in: Handboek arbeid & gezondheid

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

In dit hoofdstuk staan de volgende kernpunten centraal:
  • Arbeid is doelgericht betekenisvolle diensten leveren voor een passende beloning.
  • Arbeid is een belangrijke factor voor gezondheidsbeleving (arbeid als medicijn of als ziekmaker).
  • Duurzaam werk stelt werkenden in staat om zich te ontwikkelen, te presteren en gezond, gemotiveerd aan het werk te zijn.
  • Functioneren en eigen regie zijn centrale begrippen in het domein arbeid en gezondheid.
  • Een gezonde leefstijl levert een belangrijke bijdrage aan gezondheid.
Voetnoten
1
Deze alinea is op verzoek van de 1e auteur geschreven door Reinout Woittiez.
 
2
De MET-waarde ofwel het metabool equivalent geeft de hoeveelheid energie die een bepaalde fysieke inspanning kost ten opzichte van de hoeveelheid benodigde energie in rust. Eén MET komt overeen met de ruststofwisseling (basaalstofwisseling), de hoeveelheid energie die verbruikt wordt tijdens stilzitten. De MET-waarde wordt uitgedrukt in zuurstofverbruik per kg lichaamsgewicht per minuut. Eén MET is gelijk aan 3,5 ml zuurstof per kg lichaamsgewicht per minuut. De MET-waarde van lichamelijke activiteiten varieert van 0,9 MET (bij slaap) tot 18 MET (zware inspanning). Ontleend aan: https://​nl.​wikipedia.​org/​wiki/​MET-waarde; geraadpleegd d.d. 04/05/2018.
 
3
De BMI wordt berekend door het lichaamsgewicht in kilo’s te delen door het kwadraat van de lichaamslengte (lengte keer lengte, uitgedrukt in meters).
 
Literatuur
go back to reference Antonovsky A. The salutogenic model as a theory to guide health promotion. Health Promot Int. 1996;11(1):11–8.CrossRef Antonovsky A. The salutogenic model as a theory to guide health promotion. Health Promot Int. 1996;11(1):11–8.CrossRef
go back to reference Arbobalans TNO. Kwaliteit van de arbeid, effecten en maatregelen in Nederland. Leiden: TNO; 2016. p. 2016. Arbobalans TNO. Kwaliteit van de arbeid, effecten en maatregelen in Nederland. Leiden: TNO; 2016. p. 2016.
go back to reference Arendt H. The human condition. Chicago & London: The University of Chicago Press; 1958. Arendt H. The human condition. Chicago & London: The University of Chicago Press; 1958.
go back to reference AWVN. Het bevorderen van eigenaarschap bij laagopgeleiden om te werken aan de eigen duurzame inzetbaarheid. Literatuuronderzoek duurzame inzetbaarheid. Den Haag: Algemene Werkgeversvereniging Nederland; 2016. AWVN. Het bevorderen van eigenaarschap bij laagopgeleiden om te werken aan de eigen duurzame inzetbaarheid. Literatuuronderzoek duurzame inzetbaarheid. Den Haag: Algemene Werkgeversvereniging Nederland; 2016.
go back to reference Bickenbach J, Cieza A, Rauch A, Stucki G. ICF core sets; manual for clinical practice. 1st ed. Gottingen: Hogrefe Publishing; 2012. Bickenbach J, Cieza A, Rauch A, Stucki G. ICF core sets; manual for clinical practice. 1st ed. Gottingen: Hogrefe Publishing; 2012.
go back to reference Braber C den. Capability approach. De capability approach in het sociaal werk in neoliberaal Europa. Maatwerk Vakblad voor Professionals in Sociaal Werk 2015;(5):10–3. Braber C den. Capability approach. De capability approach in het sociaal werk in neoliberaal Europa. Maatwerk Vakblad voor Professionals in Sociaal Werk 2015;(5):10–3.
go back to reference Burdorf A, Robroek SJW, Schuring M, Brouwer S, Holland BJ van, Koolhaas W, Abma FI, Detaille S, Heerkens YF, Klink JJL van der, Beek AJ van der, Boot CRL. Kennissynthese werk(en) is gezond. Een studie in opdracht van ZonMw. Den Haag: ZonMw; 2016. Burdorf A, Robroek SJW, Schuring M, Brouwer S, Holland BJ van, Koolhaas W, Abma FI, Detaille S, Heerkens YF, Klink JJL van der, Beek AJ van der, Boot CRL. Kennissynthese werk(en) is gezond. Een studie in opdracht van ZonMw. Den Haag: ZonMw; 2016.
go back to reference Edmondson AC. Teamwork on the fly. How to master the new art of teaming. Harvard Business Review. 2012; Reprint R1204D. Edmondson AC. Teamwork on the fly. How to master the new art of teaming. Harvard Business Review. 2012; Reprint R1204D.
go back to reference Godschalk JJ. Nederland als postindustriële samenleving: problemen werkgelegenheid, arbeid en moraal. Amersfoort: Academische uitgeverij; 1986. Godschalk JJ. Nederland als postindustriële samenleving: problemen werkgelegenheid, arbeid en moraal. Amersfoort: Academische uitgeverij; 1986.
go back to reference Have HAMJ ten, Meulen RHJ ter, Leeuwen E van. Medische ethiek. Houten/Diegem: Bohn Stafleu van Loghum; 1998. Have HAMJ ten, Meulen RHJ ter, Leeuwen E van. Medische ethiek. Houten/Diegem: Bohn Stafleu van Loghum; 1998.
go back to reference Horst A van der, Hoogstraten P, Meyer H, Serlie A, Wanrooy M, et al. Groot psychologisch modellenboek; 51 modellen voor ontplooiing van jezelf en anderen. Culemborg: Van Duuren Management; 2010. Horst A van der, Hoogstraten P, Meyer H, Serlie A, Wanrooy M, et al. Groot psychologisch modellenboek; 51 modellen voor ontplooiing van jezelf en anderen. Culemborg: Van Duuren Management; 2010.
go back to reference Houtman I, Kraan K, Bakhuys Roozenboom M, Bossche S van den. Trends in de arbeidsomstandighedn van werknemers in Nederland en Europa. Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken. 2017;33(4):404–28. Houtman I, Kraan K, Bakhuys Roozenboom M, Bossche S van den. Trends in de arbeidsomstandighedn van werknemers in Nederland en Europa. Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken. 2017;33(4):404–28.
go back to reference Huber M, Knottnerus JA, Green L, Horst H van der, Jadad AJ, Kromhout D, Elonard B, Lorig K, Loureiro MI, Meer JWM van der, Schnabel P, Smith R, Weel C van, Smid H. How should we define health? BMJ 2011;343(4163):235–7. Huber M, Knottnerus JA, Green L, Horst H van der, Jadad AJ, Kromhout D, Elonard B, Lorig K, Loureiro MI, Meer JWM van der, Schnabel P, Smith R, Weel C van, Smid H. How should we define health? BMJ 2011;343(4163):235–7.
go back to reference ILO. Workplace stress: a collective challenge. Int Labour Organ. 2016, 978-92-2-130642-9. ILO. Workplace stress: a collective challenge. Int Labour Organ. 2016, 978-92-2-130642-9.
go back to reference Jansen E, Braber C den, Tirions M. Kwaliteit van leven en de grondslagen van de capability benadering. Hoofdstuk 3. In: Tirions M, Blok W, Braber C den, redactie. De capability benadering in het sociaal domein. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2018. Jansen E, Braber C den, Tirions M. Kwaliteit van leven en de grondslagen van de capability benadering. Hoofdstuk 3. In: Tirions M, Blok W, Braber C den, redactie. De capability benadering in het sociaal domein. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2018.
go back to reference Jonsson H, Persson D. Towards an experiential model of occupational balance: an alternative perspective on flow theory analysis. J Occup Sci. 2006;13(1):62–73.CrossRef Jonsson H, Persson D. Towards an experiential model of occupational balance: an alternative perspective on flow theory analysis. J Occup Sci. 2006;13(1):62–73.CrossRef
go back to reference Kemper HCG, Ooijendijki WTM, Stiggelbout M. Consensus over de Nederlandse Norm Gezond Bewegen. TSG 2000;78:180–3. Kemper HCG, Ooijendijki WTM, Stiggelbout M. Consensus over de Nederlandse Norm Gezond Bewegen. TSG 2000;78:180–3.
go back to reference Klink J van der. Value at work. Sustainable employability as capability: a multidisciplinary perspective. Inaugural address. Tilburg: Tilburg University; 2015. Klink J van der. Value at work. Sustainable employability as capability: a multidisciplinary perspective. Inaugural address. Tilburg: Tilburg University; 2015.
go back to reference Kuiper C, Verhoef J, Verkerk K. Expertisecentrum arbeid en gezondheid. Interne publicatie. Hogeschool Rotterdam: Rotterdam; 2000. Kuiper C, Verhoef J, Verkerk K. Expertisecentrum arbeid en gezondheid. Interne publicatie. Hogeschool Rotterdam: Rotterdam; 2000.
go back to reference Lange AH de, Heijden BJIM van der. Een leven lang inzetbaar? 2e druk. Alphen a/d Rijn: Vakmedianet; 2016. Lange AH de, Heijden BJIM van der. Een leven lang inzetbaar? 2e druk. Alphen a/d Rijn: Vakmedianet; 2016.
go back to reference Lemmers L, Greeff J de. Gezondheidsbevordering en leefstijl. Een praktische inleiding. Amsterdam: Boom Uitgevers; 2018. Lemmers L, Greeff J de. Gezondheidsbevordering en leefstijl. Een praktische inleiding. Amsterdam: Boom Uitgevers; 2018.
go back to reference Ouweneel E, Schaufeli W, Blanc P de. Van preventie naar amplitie: interventies voor optimaal functioneren. Gedrag & Organisatie 2009;22(2):118–35. Ouweneel E, Schaufeli W, Blanc P de. Van preventie naar amplitie: interventies voor optimaal functioneren. Gedrag & Organisatie 2009;22(2):118–35.
go back to reference Poiesz T, Caris J, Lapré F. Gezondheid: een definitie? TSG 2016;94(7):252–5. Poiesz T, Caris J, Lapré F. Gezondheid: een definitie? TSG 2016;94(7):252–5.
go back to reference RIVM. ICF. Nederlandse vertaling van de international classification of functioning, disability and health, ICF. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu; 2002. RIVM. ICF. Nederlandse vertaling van de international classification of functioning, disability and health, ICF. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu; 2002.
go back to reference RIVM. Volksgezondheid toekomst verkenning 2018. Een gezond vooruitzicht. Synthese. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu; 2018. RIVM. Volksgezondheid toekomst verkenning 2018. Een gezond vooruitzicht. Synthese. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu; 2018.
go back to reference Robeyns I. Wellbeing, freedom and social justice. The capability approach re-examined. Cambridge, UK: Open Book Publishers; 2017. Robeyns I. Wellbeing, freedom and social justice. The capability approach re-examined. Cambridge, UK: Open Book Publishers; 2017.
go back to reference Schaufeli W. De psychologie van arbeid en gezondheid. Hoofdstuk 1. In: Schaufeli W, Bakker A, redactie. De psychologie van arbeid en gezondheid. 2e herziene druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2007. Schaufeli W. De psychologie van arbeid en gezondheid. Hoofdstuk 1. In: Schaufeli W, Bakker A, redactie. De psychologie van arbeid en gezondheid. 2e herziene druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2007.
go back to reference Schaufeli WB, Bakker AB. Job demands, job resources, and their relationship with burnout and engagement: a multi-sample study. J Organ Behav. 2004;25:293–315.CrossRef Schaufeli WB, Bakker AB. Job demands, job resources, and their relationship with burnout and engagement: a multi-sample study. J Organ Behav. 2004;25:293–315.CrossRef
go back to reference Schaufeli W, Bakker A, redactie. De psychologie van arbeid en gezondheid. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2013.CrossRef Schaufeli W, Bakker A, redactie. De psychologie van arbeid en gezondheid. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2013.CrossRef
go back to reference Schelvis RMC. Decreasing work stress in teachers. Dissertation Vrije Universiteit Amsterdam (VU). Amsterdam: Ipskamp Printing; 2017. Schelvis RMC. Decreasing work stress in teachers. Dissertation Vrije Universiteit Amsterdam (VU). Amsterdam: Ipskamp Printing; 2017.
go back to reference SER. Advies ‘Sociale zekerheid en Gezondheidszorg’. Den Haag: Sociaal-Economische Raad; 1998. SER. Advies ‘Sociale zekerheid en Gezondheidszorg’. Den Haag: Sociaal-Economische Raad; 1998.
go back to reference SER. Een kwestie van gezond verstand: breed preventiebeleid binnen arbeidsorganisaties. Den Haag: Sociaal Economische Raad; 2009. SER. Een kwestie van gezond verstand: breed preventiebeleid binnen arbeidsorganisaties. Den Haag: Sociaal Economische Raad; 2009.
go back to reference Staa A van. Zelfmanagement of toch positieve gezondheid? Een dissident geluid. Lezing tijdens de ZonMw invitational conference positieve gezondheid, positieve psychologie en zelfmanagement; d.d. 8 september 2016. Staa A van. Zelfmanagement of toch positieve gezondheid? Een dissident geluid. Lezing tijdens de ZonMw invitational conference positieve gezondheid, positieve psychologie en zelfmanagement; d.d. 8 september 2016.
go back to reference Stallinga HA. Salutogenese en ICF: nieuwe kaders voor gezondheidszorg. TVZ 2012;122(6):27–8. Stallinga HA. Salutogenese en ICF: nieuwe kaders voor gezondheidszorg. TVZ 2012;122(6):27–8.
go back to reference Stel J van der. Definitie ‘gezondheid’ aan herziening toe. Medisch Contact 2016;23:18–9. Stel J van der. Definitie ‘gezondheid’ aan herziening toe. Medisch Contact 2016;23:18–9.
go back to reference Strijk JE, Wendel-Vos GCW, Picavet HSJ, Hofstetter H, Hildebrandt VH. Wat is vitaliteit en hoe is het te meten? Kerndimensies van vitaliteit en de Nederlandse Vitaliteitsmeter. TSG 2015;93(1):33–40. Strijk JE, Wendel-Vos GCW, Picavet HSJ, Hofstetter H, Hildebrandt VH. Wat is vitaliteit en hoe is het te meten? Kerndimensies van vitaliteit en de Nederlandse Vitaliteitsmeter. TSG 2015;93(1):33–40.
go back to reference Tirions M, Braber C den. Menselijk welzijn en vrijheid. Hoofdstuk 2. In: Tirions M, Blok W, Braber C den, redactie. De capability benadering in het sociaal domein. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2018.CrossRef Tirions M, Braber C den. Menselijk welzijn en vrijheid. Hoofdstuk 2. In: Tirions M, Blok W, Braber C den, redactie. De capability benadering in het sociaal domein. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2018.CrossRef
go back to reference TNO. De kosten van ziekteverzuim voor werkgevers in Nederland. Leiden: TNO; 2014. TNO. De kosten van ziekteverzuim voor werkgevers in Nederland. Leiden: TNO; 2014.
go back to reference Triple i Human Capital. Energie op de werkvloer: Nederland anno 2013. Utrecht: Triple i Human Capital; 2013. Triple i Human Capital. Energie op de werkvloer: Nederland anno 2013. Utrecht: Triple i Human Capital; 2013.
go back to reference Valkenburg B. Hoofdbegrippen op het veld arbeid. In: Beukema L, Coenen H, Valkenburg B, redactie. Arbeid en modernisering: een inleiding in de sociaal wetenschappelijke bestudering van arbeid. Utrecht: Lemma; 1996. Valkenburg B. Hoofdbegrippen op het veld arbeid. In: Beukema L, Coenen H, Valkenburg B, redactie. Arbeid en modernisering: een inleiding in de sociaal wetenschappelijke bestudering van arbeid. Utrecht: Lemma; 1996.
go back to reference Verburgh HS. Filosofie van de gezondheidswetenschappen. Leiden: Martinus Nijhoff; 1989. Verburgh HS. Filosofie van de gezondheidswetenschappen. Leiden: Martinus Nijhoff; 1989.
go back to reference Vooijs M, Heid I van der, Leensen M, Hoving J, Wind H, Frings-Dresen M. Richtlijn chronisch zieken en werk. Amsterdam: Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, Academisch Medisch Centrum (AMC); 2016. Vooijs M, Heid I van der, Leensen M, Hoving J, Wind H, Frings-Dresen M. Richtlijn chronisch zieken en werk. Amsterdam: Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, Academisch Medisch Centrum (AMC); 2016.
go back to reference Vuuren T van, Lub M, Marcelissen F. Sturen op eigen regie van werknemers op gezondheid: een noodzakelijke paradox. Tijdschrift voor HRM. 2016;9:1–18. Vuuren T van, Lub M, Marcelissen F. Sturen op eigen regie van werknemers op gezondheid: een noodzakelijke paradox. Tijdschrift voor HRM. 2016;9:1–18.
go back to reference Vuuren T van, Marcelissen F. Sturen op eigen regie voor duurzame inzetbaarheid. Een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgevers én werknemers. TBV 2017;25(8):264–7. Vuuren T van, Marcelissen F. Sturen op eigen regie voor duurzame inzetbaarheid. Een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgevers én werknemers. TBV 2017;25(8):264–7.
go back to reference WHO. Minutes of the technical preparatory committee for the international health conference held in Paris from 18 March to 5 April 1946. Genève: World Health Organization; 1947. WHO. Minutes of the technical preparatory committee for the international health conference held in Paris from 18 March to 5 April 1946. Genève: World Health Organization; 1947.
go back to reference WHO. Ottawa charter for health promotion. WHO/HPR/HEP/95.1. Genève: World Health Organization; 1986. WHO. Ottawa charter for health promotion. WHO/HPR/HEP/95.1. Genève: World Health Organization; 1986.
go back to reference WHO. ICF. International classification of functioning, disability and health. Geneva: World Health Organization; 2001. WHO. ICF. International classification of functioning, disability and health. Geneva: World Health Organization; 2001.
go back to reference WHO. Managing for results. An introduction to WHO’s ways of working. Genève: World Health Organization; 2006. WHO. Managing for results. An introduction to WHO’s ways of working. Genève: World Health Organization; 2006.
go back to reference Wilcock AA. An occupational perspective of health. Thorofare: Slack Inc.; 1998. Wilcock AA. An occupational perspective of health. Thorofare: Slack Inc.; 1998.
go back to reference Wilcock AA. Occupation for health. Vol. 1: a journey from selfhelp to prescription. Londen: BAOT; 2001. Wilcock AA. Occupation for health. Vol. 1: a journey from selfhelp to prescription. Londen: BAOT; 2001.
go back to reference WVC. Gezondheid als uitgangspunt. Nota 2.000 in het kort. Den Haag: Staatsuitgeverij; 1986. WVC. Gezondheid als uitgangspunt. Nota 2.000 in het kort. Den Haag: Staatsuitgeverij; 1986.
Metagegevens
Titel
Wat is arbeid, wat is gezondheid?
Auteurs
Yvonne Heerkens
Marcel Balm
Chris Kuiper
Copyright
2019
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2241-1_2