Wanneer moet men denken aan kinkhoest en hoe diagnosticeert men die?

Kinkhoest wordt meestal veroorzaakt door een klein Gram-negatief staafje, Bordetella pertussis, en soms door B. parapertussis. B. pertussis bindt zich aan trilhaarepitheelcellen en produceert verschillende toxines. Deze toxines veroorzaken onder andere schade aan het trilhaarepitheel, productie van taai slijm en contractie van de luchtwegen. Het is een zeer besmettelijke ziekte waarvan het klinische beeld afhangt van de leeftijd en de immuunstatus van de patiënt. Niet-gevaccineerde kinderen vertonen klassieke kinkhoest die wordt ingedeeld in drie fase.

De eerste fase is de catarrale fase die 1-2 weken duurt en wordt gekenmerkt door verschijnselen van een virale luchtweginfectie met een loopneus, niezen, traanogen en een milde hoest. Deze hoest wordt later ernstiger en gaat over in de paroxysmale fase die 1-6 weken duurt. Hierbij treedt aanvalsgewijze, vaak nachtelijke hoest op, met de typisch gierende inspiratoire ademhaling (blafhoest), soms tot braken toe. De aanvallen nemen de eerste 2 weken in aantal toe, houden dan 2-3 weken een gelijke tred en nemen dan af in 1-2 weken. De paroxismale fase gaat geleidelijk over in de convalescente fase, waarbij de typische hoestaanvallen overgaan in een losse hoest die 2-3 weken duurt. Nieuwe luchtweginfecties kunnen weer hoestbuien uitlokken. Laboratoriumonderzoek toont soms een leukocytose aan die vooral uit een lymfocytose bestaat. Bij zuigelingen moet men letten op hypoglykemieën.