Wake-upcall

Extract

Het dossier van deze TvZ gaat over 'lichaam en geest'. Op de redactie hebben we nog overwogen of we geen flitsender titel konden bedenken, maar uiteindelijk kwamen we er toch op uit dat deze woorden eigenlijk precies uitdrukken waar het om gaat: bij de zorg en begeleiding van patiënten zijn voor verpleegkundigen zowel lichamelijke als geestelijke aspecten de invalshoek, want die zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden. Mensen met psychiatrische problemen leven vele jaren korter, niet in het minst doordat ze veel last hebben van bijwerkingen van medicatie en lichamelijke kwalen als het metabool syndroom. Ook gaan chronische lichamelijke aandoeningen vaak samen met depressiviteit en psychosociale problemen. Denk ook aan het post-intensivecaresyndroom, dat bestaat uit zowel lichamelijke, cognitieve als psychische problemen zoals angst, depressie en PTSS. Verpleegkundigen horen natuurlijk als uitgangspunt de 'hele mens' te hebben, waarin lichaam en geest verenigd zijn. Vroeger noemden we dat een holistische benadering. Zonder die als uitgangspunt genoemd te hebben konden studenten verpleegkunde geen voldoende krijgen voor hun opdracht. De kern van het verpleegkundig beroep is immers dat lichamelijke en psychosociale aspecten met elkaar worden verbonden. Het programma Bachelor 2020 tracht op te leiden tot generalistische verpleegkundigen, die in vele werksettings kunnen werken en zich zouden moeten richten op lichamelijke én geestelijke gezondheid. Tijdens de opleiding lukt dat nog aardig, maar daarna blijkt het voor verpleegkundigen moeilijk om beide aspecten integraal te blijven meenemen en hebben ze de neiging om zich in hun werk te focussen op het een of het ander. Door concentratie op een soort problematiek versmalt hun deskundigheid en verliezen ze hun brede signaleringsvermogen. Hopelijk werkt dit dossier als een wake-upcall om voortaan weer breder te kijken. Een bijdrage aan die verbreding wordt ook geleverd door de consultatieve psychiatrische dienst in ziekenhuizen, in een poging de kwaliteit van zorg voor patiënten met dubbelproblematiek te verbeteren en (opnieuw) de deskundigheid van verpleegkundigen te vergroten.

…