Top

Gepubliceerd in:

07-01-2016 | Artikel

Waarom volwassenen met ADHD vaak te laat komen op afspraken – is het een beperking in de tijdwaarneming of het geheugen?

Auteurs: dr. Christian Mette, drs. Annika Zielke, dr. Yvonne Groen

Gepubliceerd in: Neuropraxis | Uitgave 1/2016

Samenvatting

Volwassenen met aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD) hebben vaak moeite met tijdmanagement en het nakomen van afspraken. Een belangrijke functie voor tijdmanagement is tijdwaarneming, die weer samenhangt met de werking van het kortetermijn- en het werkgeheugen. De onderliggende mechanismen van tijdmanagement bij volwassenen met ADHD zijn grotendeels onbekend.

In een recente studie van Mette en collega’s uit 2015 werden tijdwaarneming en geheugenfuncties getest bij volwassen patiënten met ADHD (n = 59) die wel of niet behandeld werden met stimulantia. De prestaties op een tijdreproductietaak en kortetermijn- en werkgeheugentaken werden vergeleken met die van gezonde controles zonder een ADHD-diagnose (n = 32).

Zoals verwacht lieten de resultaten een tekort zien in het kortetermijn- en het werkgeheugen bij volwassenen met ADHD vergeleken met de controles. In tegenstelling tot eerder onderzoek verschilden de groepen niet op de tijdreproductietaak. Ook werd er geen relatie gevonden tussen de geheugenprestaties en de prestaties op de tijdreproductietaak. Deze studie suggereert dat andere cognitieve tekorten dan de tijdwaarneming per se, zoals executieve disfuncties of het geheugen, relevanter zijn voor patiënten om zich aan afspraken te houden. Verder onderzoek is nodig om deze resultaten verder te valideren, bijvoorbeeld omdat er enkele beperkingen kleven aan de tijdreproductietaak.

vorige artikel Autorijden met ADHD

volgende artikel Whole body vibration als nieuwe behandeling voor cognitieve disfuncties bij ADHD?

Davidson MA. ADHD in adults: a review of the literature. J Atten Disord. 2008;11:628–41.CrossRefPubMed

Alderson RM, Kasper LJ, Hudec KL, Patros CH. Attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) and working memory in adults: a meta-analytic review. Neuropsychology. 2013;27:287–302.CrossRefPubMed

Barkley RA. Differential diagnosis of adults with ADHD: the role of executive function and self-regulation. J Clin Psychiatry. 2010;71:e17.CrossRefPubMed

Buhusi CV, Meck WH. What makes us tick? Functional and neural mechanisms of interval timing. Nat Rev Neurosci. 2005;6:755–65.CrossRefPubMed

Meck WH, Malapani C. Neuroimaging of interval timing. Brain Res Cogn Brain Res. 2004;21:133–7.CrossRefPubMed

Meck WH. Neuropsychology of timing and time perception. Brain Cogn. 2005;58:1–8.CrossRefPubMed

Church RM, Meck WH, Gibbon J. Application of scalar timing theory to individual trials. J Exp Psychol Anim Behav Process. 1994;20:135–55.CrossRefPubMed

Church RM. A tribute to John Gibbon. Behav Processes. 2002;57:261–74.CrossRefPubMed

Meck WH, Church RM, Matell MS. Hippocampus, time, and memory – a retrospective analysis. Behav Neurosci. 2013;127:642–54.PubMedCentralCrossRefPubMed

10.

Barkley RA, Murphy KR, Bush T. Time perception and reproduction in young adults with attention deficit hyperactivity disorder. Neuropsychology. 2001;15:351–60.CrossRefPubMed

11.

Toplak ME, Rucklidge JJ, Hetherington R, John SC, Tannock R. Time perception deficits in attention-deficit/hyperactivity disorder and comorbid reading difficulties in child and adolescent samples. J Child Psychol Psychiatry. 2003;44:888–903.CrossRefPubMed

12.

Mette C, Grabemann M, Zimmermann M, Strunz L, Scherbaum N, Wiltfang J, Kis B. No Clear Association between Impaired Short-Term or Working Memory Storage and Time Reproduction Capacity in Adult ADHD Patients. PLoS one. 2015;10:e0133714.PubMedCentralCrossRefPubMed

13.

Valko L, Schneider G, Doehnert M, Muller U, Brandeis D, Steinhausen HC, et al. Time processing in children and adults with ADHD. J Neural Transm. 2010;117:1213–28.CrossRefPubMed

14.

Baddeley A. Working memory: theories, models, and controversies. Annu Rev Psychol. 2012;63:1. doi:10.1146/annurev-psych-120710-100422. (PMID: 21961947).CrossRefPubMed

15.

Brown A, Biederman J, Valera E, Lomedico A, Aleardi M, Makris N, et al. Working memory network alterations and associated symptoms in adults with ADHD and Bipolar Disorder. J Psychiatr Res. 2012;46:476–83.PubMedCentralCrossRefPubMed

16.

Mette C, Zimmermann M, Grabemann M, Abdel-Hamid M, Uekermann J, Biskup CS, et al. The impact of acute tryptophan depletion on attentional performance in adult patients with ADHD. Acta Psychiatr Scand. 2013;128:124–32.CrossRefPubMed

17.

Wiegand I, Kilian B, Hennig-Fast K, Müller H, Töllner T, Finke K. EEG markers of reduced visual short-term memory capacity in adult attention deficit/hyperactivity disorder. J Vis. 2015;15(12):79. doi:10.1167/15.12.79. (PubMed PMID: 26325767).CrossRefPubMed

18.

Noreika V, Falter CM, Rubia K. Timing deficits in attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD): evidence from neurocognitive and neuroimaging studies. Neuropsychologia. 2013;51:235–66.CrossRefPubMed

19.

Mitchell JT, Zylowska L, Kollins SH. Mindfulness meditation training for attention-deficit/hyperactivity disorder in adulthood: current empirical support, treatment overview, and future directions. Cogn Behav Pract. 2015;22(2):172–91.PubMedCentralCrossRefPubMed

20.

Arns M, Heinrich H, Strehl U. Evaluation of neurofeedback in ADHD: the long and winding road. Biol Psychol. 2014;95:108–15. doi:10.1016/j.biopsycho.2013.11.013.CrossRefPubMed

Titel: Waarom volwassenen met ADHD vaak te laat komen op afspraken – is het een beperking in de tijdwaarneming of het geheugen?
Auteurs: dr. Christian Mette
drs. Annika Zielke
dr. Yvonne Groen
Publicatiedatum: 07-01-2016
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Neuropraxis / Uitgave 1/2016
Print ISSN: 1387-5817
Elektronisch ISSN: 1876-5785
DOI: https://doi.org/10.1007/s12474-015-0115-y

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 1/2016

Woorden vooraf

Inleiding bij het themanummer ADHD bij volwassenen

Whole body vibration als nieuwe behandeling voor cognitieve disfuncties bij ADHD?

Autorijden met ADHD

ADHD bij volwassenen: ontwikkelingen in Nederland en Europa

Is er een typisch neuropsychologisch profiel bij volwassenen met ADHD? Een ontwikkelingsperspectief