Het verenigingsleven in de lage landen is gegroeid vanuit diverse religieuze en ideologisch geïnspireerde organisaties die de belangen van burgers wilden dienen en beschermen. In dat kader was de inzet van vrijwilligers heel belangrijk. Mensen die zich vrijwillig engageren in een of andere organisatie dragen verantwoordelijkheid maar worden ook geconfronteerd met verplichtingen. Echter het klassieke verenigingsleven is voor een aantal vrijwilligers wat minder aantrekkelijk geworden want onvoldoende aangepast aan de veranderende samenleving waarin er meer ruimte is voor initiatiefneming en autonomie. Zo krijgen onder meer burgerinitiatieven meer draagvlak als een vorm van vrijwillige inzet.