Nog altijd wordt ten onrechte gedacht dat de vorm van het hymen (maagdenvlies) bij jonge meisjes uitsluitsel geeft over seksueel misbruik. Dat zei kinderarts Ingrid van Dijk van het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht vrijdag 17 juni op het Mednet Congres �Seksualiteit en intimiteit in de medische praktijk�.
Tijdens de workshop over seksueel misbruik bij kinderen besprak Van Dijk het lichamelijk onderzoek bij het kind dat wordt uitgevoerd na verdenking op seksueel misbruik. Dat is weliswaar belangrijk, maar het geeft vaak geen uitsluitsel. Zo hoeven afwijkingen van het hymen geen aanwijzingen voor seksueel misbruik te zijn. In de praktijk is er veel variatie in het hymen. Bij het ene meisje is dit bijvoorbeeld gekarteld, bij het andere kunnen er bobbels of uitstulpingen aan zitten. De vorm kan ook nog zelf veranderen. Daardoor is het voor de arts moeilijk om te bepalen of de veranderingen veroorzaakt zijn door seksueel misbruik.
Van Dijk hield de aanwezige artsen voor terughoudend te werk te gaan bij lichamelijk onderzoek en de nodige voorzorgen in acht te nemen. “Draag bijvoorbeeld altijd handschoenen als u de geslachtsorganen onderzoekt”, zei ze. “Dat wordt soms vergeten en daardoor kan het onderzoek confronterend zijn.”
Over het algemeen kan worden gesteld dat seksueel misbruik niet eenvoudig is af te leiden uit lichamelijke bevindingen. “De enige diagnostische uitkomsten die altijd bevestigend zijn, zijn zwangerschap of de aanwezigheid van sperma bij het slachtoffer”, aldus Van Dijk. “Bij alle andere diagnostiek blijft het bij vermoedens. Vooral bij het jongere kind is seksueel misbruik moeilijk vast te stellen. Slechts bij 12,5 procent wordt het vermoeden bevestigd.”
Auteur(s): Adri van Beelen