Diagnostiek van het bewegingsapparaat is een essentieel onderdeel van het fysiotherapeutisch handelen, stelt Jeroen Alessie, docent fysiotherapie bij Avans Hogeschool. ‘Zonder diagnose geen goede behandeling’, zegt hij. ‘Als opleiders besteden we dus veel aandacht aan het aanleren van goede diagnostische vaardigheden en aan het aangeven hoe groot de foutmarge erin kan zijn. Van steeds meer tests in de fysiotherapie komen klinimetrische gegevens beschikbaar over de diagnostische waarde ervan. We krijgen dus als beroepsgroep steeds beter zicht op de vraag hoe goed we kunnen diagnosticeren en hoe groot de waarde is van diagnosticeren op basis van een cluster van tests. Dit versterkt het klinisch redeneren, maar er blijft altijd een foutkans van 10 tot 15 procent. Dus als je onvoldoende progressie ziet op basis van de behandeling die je als fysiotherapeut inzet, moet je zeker terugredeneren om te achterhalen of er zwakke plekken in je diagnostisch proces kunnen zitten.’

Een zekere foutmarge is nooit te voorkomen, stelt Alessie. ‘We proberen alleen tests te gebruiken waarvoor bijvoorbeeld een hoge specificiteit en sensibiliteit geldt’, vertelt hij, ‘maar het is altijd mogelijk dat je een interpretatiefout maakt of met onverwachte patiëntindividuele variabelen geconfronteerd wordt. Daar moet je je bewust van zijn. Maar we doen het als fysiotherapeuten beslist goed. Ook echografie of andere beeldvormende technieken bieden lang geen honderd procent zekerheid.’

Fysiotherapeuten besteden steeds meer aandacht aan de diagnostiek, merkt Alessie. ‘Er is nog wel een informatieachterstand’, stelt hij, ‘maar vooral de laatste vijf jaar is enorm veel werk verzet om die weg te werken. Het punt is alleen dat wie al in de praktijk werkt alleen met de inmiddels beschikbare kennis in aanraking komt als hij zijn nascholingen volgt of zijn vakliteratuur heel goed bijhoudt. Anders wordt de informatieachterstand alleen maar groter.’

‘Mijn inschatting is dat de praktijken die tot ons directe werkveld behoren – die dus als stageadres fungeren voor onze studenten – hierin een aanzienlijke voorsprong hebben. Zij hebben sneller toegang tot nieuwe kennis’

De mate waarin fysiotherapeuten die kennis wel of niet op peil houden, is erg wisselend, stelt Alessie. ‘In onze eigen regio informeren we als hogeschool de fysiotherapeuten heel goed en bieden we ook nascholingen aan’, vertelt hij. ‘Andere hogescholen doen dit natuurlijk ook. De vraag is echter welke fysiotherapeuten we hiermee precies bereiken. Mijn inschatting is dat de praktijken die tot ons directe werkveld behoren – die dus als stageadres fungeren voor onze studenten – hierin een aanzienlijke voorsprong hebben. Zij hebben sneller toegang tot nieuwe kennis.’

In de opleiding krijgt het aspect diagnostiek in ieder geval steeds meer aandacht, zowel in de initiële opleiding als in de masteropleiding. ‘Hierin is in de afgelopen drie jaar echt een enorme slag gemaakt’, zegt Alessie. ‘We bieden studenten niet meer alleen informatie aan over de beschikbare tests. We stellen ze ook de vraag wat ze denken te kunnen concluderen uit de diagnostische oefeningen die ze doen. En we leren ze kritisch na te denken over de meerwaarde van de tests die voor hun werk beschikbaar zijn. In de nascholingen is het echter een ander verhaal. De nadruk ligt hierin veel meer op het verrichtingenniveau dan op de diagnostiek. De hogescholen spelen er – zeker voor hun directe werkveld – een rol in om dit te veranderen.’

Tip

Op zaterdag 13 december 2014 vindt in Utrecht het congres Evidence based diagnostiek van het bewegingsapparaat plaats. Tijdens dit congres wordt besproken wat de wetenschappelijke onderbouwing is van veelgebruikte diagnostische tests (anamnese en lichamelijk onderzoek) en wat dit betekent voor uw dagelijkse praktijk. Ga voor meer informatie naar Congres Evidence based diagnostiek van het bewegingsapparaat.

Deelname aan het symposium is GRATIS voor abonnees BSL Fysiotherapie Totaal. Heeft u nog geen abonnement? Ga dan snel naar BSL Fysiotherapeut Totaal en maak voor € 150,- per jaar gebruik van alle bij- en nascholingen en neem bovendien kosteloos deel aan het congres.
Zie ook de najaarsaanbieding met een Kobo Aura e-reader cadeau.

Accreditatie | 4 punten voor de registers algemeen, sport en manuele therapie

Verder lezen over diagnostiek:

• Op de pagina Themamaand Diagnostiek in de fysiotherapie vindt u alle (vak)informatie op het gebied van diagnostiek in de fysiotherapieDos Winkel: ‘De anamnese, daar draait het om’
• Evidence based diagnostiek van het bewegingsapparaat geeft een overzicht van de wetenschappelijke onderbouwing van de anamnese, het lichamelijke onderzoek, specifieke testen en beeldvormend onderzoek bij patiënten met klachten aan het bewegingsapparaat.
• Interview met Arianne Verhagen Onderzoek naar diagnostiek in de fysiotherapie gewenst

Meer artikelen over Algemeen.

Auteur(s): Frank van Wijck Beeld: Thinkstock