Top

Gepubliceerd in:

01-02-2004 | Artikelen

Volwassenen met coeliakie: meer dan alleen vlokatrofie

Auteurs: C. J. J. Mulder, M. Hadithi, M. G. Goerres, P. J. Wahab, J. W. R. Meijer

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Kindergeneeskunde | Uitgave 1/2004

Samenvatting

Coeliakie komt veel meer voor dan over het algemeen werd aangenomen en screeningsstudies doen vermoeden dat slechts 10% van alle patiënten in Nederland als zodanig herkend wordt. Screening of laagdrempelige afname van dunnedarmbiopten bij patiënten behorend tot een risicogroep lijkt aangewezen. De presentatie is vooral bij volwassenen vaak mild. Dunnedarmbiopten zijn de hoeksteen van de diagnose en moeten nauwgezet beoordeeld worden. Serologische tests zijn hoog sensitief bij totale vlokatrofie, maar beduidend minder betrouwbaar bij mildere afwijkingen. Immunogenetisch onderzoek zal in de toekomst waarschijnlijk een belangrijke rol gaan spelen in de diagnostiek. De behandeling is helder maar belastend: een levenslang te volgen glutenvrij dieet. Het klinisch en histologisch herstel is meestal snel, maar een aanzienlijk deel van de volwassenen herstelt traag en/of onvolledig. Refractaire coeliakie is een zeldzame, maar bedreigende complicatie van coeliakie bij volwassenen, die onderverdeeld kan worden in twee typen, respectievelijk met en zonder aberrante T-cellen in het oppervlakte-epitheel. Type I lijkt goed behandelbaar met prednison/azathioprine, maar voor type II, waarbij maligne ontaarding tot intestinaal lymfoom frequent wordt gezien, is vooralsnog geen effectieve therapie voorhanden.

vorige artikel Coeliakie en kanker

Meeuwisse GW. Diagnostic criteria in coeliac disease. Acta Paediatr Scand 1970;59:461-3.CrossRef

Visakorpi JK. Definition of coeliac disease in children. In: Hekkens WTJM, Pena AS, eds. Coeliac disease. Proc Second International Coeliac Symposium, Noordwijkerhout. Leiden: Stenfert Kroese; 1974. p. 10-6.

Walker-Smith JA, Guandalini S, Schmitz J, et al. Revised criteria for diagnosis of coeliac disease. Arch Dis Child 1990;65:909-11.CrossRef

Report of a Working Group of the United European Gastroenterology Week. When is a coeliac a coeliac? Eur J Gastroenterol Hepatol 2001;13:1123-8.

Marsh MN. Gluten, major histocompatibility complex, and the small intestine. A molecular and immunologic approach to the spectrum of gluten sensitivity (celiac sprue). Gastroenterology 1992;102:330-54.PubMed

Dickey W, McConnell JB. How many hospital visits does it take before celiac sprue is diagnosed? J Clin Gastroenterol 1996;23:21-3.CrossRefPubMed

Collin P, Hälström O, Maki M, et al. Atypical coeliac disease found with serologic screening. Scand J Gastroenterol 1990;25:245-50.PubMed

Diagnosis of coeliac disease [editorial]. Lancet 1991;337:590.

Rostami K, Kerckhaert J, Tiemessen R, et al. Sensitivity of anti-endomysium and antigliadin antibodies in untreated celiac disease: disappointing in clinical practice. Am J Gastroenterol 1999;94:888-94.CrossRefPubMed

Dickey W, Hughes DF, McMillan SA. Reliance on serum endomysial antibody testing underestimates the true prevalence of coeliac disease by one fifth. Scand J Gastroenterol 2000;35:181-3.CrossRefPubMed

Prasad S, Thomas P, Nicholas DS, et al. Adult endomysial antibody-negative coeliac disease and cigarette smoking. Eur J Gastroenterol Hepatol 2001;13:667-71.CrossRefPubMed

Dickey W. Low serum vitamin B12 is common in coeliac disease and is not due to autoimmune gastritis, Eur J Gastroenterol Hepatol 2002;14:425-7.CrossRefPubMed

Brocchi E, Corazza GR, Galetti G, et al. Endoscopic demonstration of loss of duodenal folds in the diagnosis of celiac disease. N Engl J Med 1988;319:741-4.CrossRefPubMed

Wahab PJ, Crusius JB, Meijer JW, et al. Gluten challenge in borderline gluten-sensitive enteropathy. Am J Gastroenterol 2001;96:1464-9.CrossRefPubMed

Uil JJ, Elburg RM van, Overbeek FM van, et al. Follow-up of treated coeliac patients: sugar absorption test and intestinal biopsies compared. Eur J Gastroenterol Hepatol 1996;8: 219-23.CrossRefPubMed

Mustalahti K, Collin P, Sievänen H, et al. Osteopenia in patients with clinically silent coeliac disease warrants screening. Lancet 1999; 354:744-5.CrossRefPubMed

Parnell ND, Ciclitira PJ. Coeliac disease and its management [review article]. Aliment Pharmacol Ther 1999;13:1-13.CrossRefPubMed

Rostami K, Mulder CJJ, Werre JM, et al. High prevalence of coeliac disease in apparently healthy blood donors suggests a high prevalence of undiagnosed coeliac disease in the Dutch population. Scand J Gastroenterol 1999;34:276-9.CrossRefPubMed

Valentini RA, Andreani ML, Corazza GR, et al. IgA endomysium antibody: a valuable tool in the screening of coeliac disease, but not in its follow-up. Ital J Gastroenterol 1994;26:279-82.PubMed

Sategna-Guidetti C, Grosso SB, Bruno M, et al. Is human umbilical cord the most suitable substrate for the detection of endomysium antibodies in the screening and follow up of coeliac disease? Eur J Gastroenterol Hepatol 1997;9:657-60.PubMed

Grefte JM, Bouman JG, Grond J, et al. Slow and incomplete histological and functional recovery in adult gluten sensitive enteropathy. J Clin Pathol 1988;41:886-91.CrossRefPubMed

Wahab PJ. Coeliac disease, more than villous atrophy [proefschrift]. Nijmegen, 2002.

O'Mahony S, Howdle PD, Losowsky MS. Management of patients with non-responsive coeliac disease [review article]. Aliment Pharmacol Ther 1996;10:671-80.CrossRefPubMed

Dickey W, Hughes DF, McMillan SA. Disappearance of endomysial antibodies in treated coeliac disease does not indicate histological recovery. Am J Gastroenterol 2000;95:712-4.CrossRefPubMed

Mulder CJJ, Wahab PJ, Moshaver B, Meijer JW. Refractory coeliac disease: a window between coeliac disease and enteropathy associated T-cell lymphoma. Scand J Gastoenterol Suppl 2000;232:32-7.

Cellier C, Patey N, Mauvieux L, et al. Abnormal intestinal intraepithelial lymphocytes in refractory sprue. Gastroenterology 1998;114:471-81.CrossRefPubMed

Carbonnel F, Grollet-Bioul L, Brouet JC, et al. Are complicated forms of celiac disease cryptic T-cell lymphomans? Blood 1998:92:3879-86.PubMed

Kneepkens CMF, Von Blomberg-van der Flier BME. Diagnostiek van coeliakie anno 2004. Tijdschr Kindergkd 2004;72:17-22.

Meijer JWR, Wahab PJ, Mulder CJJ, Krieken JH van. Pathologie van dunnedarmmucosa bij glutenintensieve enteropathie. Tijdschr Kindergkd 2004;72:22-26.

Titel: Volwassenen met coeliakie: meer dan alleen vlokatrofie
Auteurs: C. J. J. Mulder
M. Hadithi
M. G. Goerres
P. J. Wahab
J. W. R. Meijer
Publicatiedatum: 01-02-2004
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Kindergeneeskunde / Uitgave 1/2004
Print ISSN: 0376-7442
Elektronisch ISSN: 1875-6840
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03061534

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 1/2004

Coeliakie en kanker

De immunologie van coeliakie

Coeliakie: een verborgen ziekte

Kinderen met coeliakie

Diagnostiek van coeliakie anno 2004

Erfelijke factoren bij coeliakie