'Is Nederlands gebit in verval?' zo luidde de kop van een artikel in de bijlage van de Volkskrant van 12 december jl. Het betrof uitgebreide tandheelkundige behandelingen bij kinderen die onder narcose uitgevoerd worden. Dit omdat kindergebitten er soms zo slecht aan toe zijn dat er soms wel zes kiezen tegelijk uit moeten. Het artikel omtrent het in verval geraakte kindergebit leidde tot een felle reacties uit zowel in de tandheelkundige als de anesthesiologische hoek.
Springer/Fotolia
Zorgvermijders
De week na publicatie van bovengenoemd artikel reageert Jaap Veerkamp (voormalig opleider kindertandheelkunde en president European Academy Paediatric Dentistry) als eerste met het bericht 'Zo is het kindergebit in verval geraakt'.
Veerkamp: 'Tandarts Riem signaleert een zorgachterstand bij het kindergebit. Dit herstelt hij met een vriendelijk woord, een beetje sedatie,of, als het niet anders kan, narcose. Hij is geregistreerd kindertandarts. En wat krijgt hij te horen? Verwijten over perverse prikkels, omdat preventie onvoldoende vergoed zou worden en dus een lage prioriteit heeft onder tandartsen. Beide beweringen zijn trouwens aantoonbaar onjuist. Preventie kent een uitstekende vergoeding en geen restauratie zonder passend vervolg bij Riem en zijn collega´s. En wat doen de universiteiten die de specialistenopleiding kindertandheelkunde op een laag pitje hebben gezet? Die zeggen dat boren niet hoeft en pleiten voor een beetje vijlen en fluorideren, zonder oog te hebben voor de zorgachterstand die het gevolg is.'
Volgens Veerkamp wordt daardoor de verantwoordelijkheid meer bij de ouders en minder bij de tandarts gelegd, Met als gevolg dat de geregistreerde kindertandartsen steeds meer kinderen verwezen krijgen als er al niets meer aan die kiezen te doen valt.
Veerkamp eindigt zijn betoog met ´Peuters en kleuters moeten behandeld worden door tandartsen die dat kunnen, niet door zorgvermijders.´
'Uiterst onfatsoenlijk'
Daarop volgt een ingezonden brief van prof. dr. R.C.W. Burgersdijk (emeritus hoogleraar Kindertandheelkunde, Radboud Universiteit Nijmegen), met als titel: ´Jammer van al die onnodig slechte kindergebitten´.
Burgersdijk heeft weliswaar begrip voor de reactie van Veerkamp, betreffende de vijftig jaar oude behandelmethode door kinderartsen, die een volledige reparatie van het kindergebit inhoudt, maar dat de resultaten daarvan teleurstellen komt volgens Burgersdijk vooral omdat de narcosebehandeling in populariteit is toegenomen. Die vindt namelijk momenteel niet, zoals in het verleden, alleen in ziekenhuizen en in Centra voor Bijzondere Tandheelkunde plaats, maar ook in steeds meer particuliere kinderpraktijken. Dat vereist grote investeringen die terugverdiend moeten worden, hetgeen de vraag opwerpt hoe zich dit verdraagt met eventuele belangenverstrengeling over de indicatie van de aangeboden zorg, aldus Burgersdijk.
Daarom pleit hij voor het uitsluitend toepassen van narcosebehandeling in Centra voor Bijzondere Tandheelkunde. Bovendien, stelt hij, ´moet uiterst voorzichtig worden omgegaan met het gebruik van narcose bij zeer jonge kinderen, gezien de vergrote kans op leer- en gedragsproblemen later, door de narcose´.
Burgersdijk verwijst bovendien naar een artikel in NTvT (maart 2015) over behandeling van cariës bij kinderen, waarin gepleit wordt voor de preventieve benadering, inclusief het beslijpen van cariës en waarin afstand genomen wordt van de behandelwijze zoals Veerkamp voorstaat, vanwege de teleurstellende gezondheidswinst die dit voor de doelgroep zou opleveren. Burgersdijk refereert ook aan de actie ´Gewoon Gaaf´ waarin de preventieve/niet-restauratieve aanpaak bepleit wordt. Hij besluit zijn brief met: ´Het is trouwens uiterst onfatsoenlijk van de auteur om de tandartsen en mondhygiënisten die deze zorg leveren te betitelen als ´zorgvermijders´en te suggereren dat zij waarschijnlijk geen kinderen (restauratief) kunnen behandelen.´
Flagrante onjuistheden
'Kinderen krijgen hier prima tandheelkundige zorg', met dit bericht reageert anesthesioloog Catherine de Jong op haar beurt in de Volkskrant van 1 januari jl. Volgens haar bevat de reactie van Burgersdijk ´flagrante onjuistheden´.
´Burgersdijk weet donders goed dat kindertandartsen die behandeling onder narcose aanbieden wel degelijk een ´stepped care´-model hanteren, waarbij preventieve benadering (en indien zinvol beslijpen) als eerste wordt geprobeerd.
Kindertandartsen behandelen alleen kinderen onder narcose als het echt niet anders kan. Het is mijns inziens tamelijk wreed om een kind adequate tandheelkundige behandeling (zo nodig onder narcose) te onthouden als deze behandeling verbetering van kwaliteit van leven oplevert voor het kind. Na de behandeling onder narcose volgt een intensief nazorgprogramma, waarbij preventie alle aandacht krijgt, zodat de kans op cariës in de toekomst wordt geminimaliseerd. De bewering van Burgersdijk dat het kindergebit na een restauratieve behandeling onder narcose pas echt in verval raakt, is dus volstrekte onzin´, aldus een verontwaardigde De Jong.
Verder stelt zij dat moderne anesthesiologie kinderen veilig een adequate narcose kan bieden. De door Burgersdijk genoemde leer- en gedragsproblemen bij kinderen die op jonge leeftijd narcose hebben gehad, betreffen volgens haar kinderen die meerdere grote operaties met ziekenhuisopnames hebben ondergaan en is niet van toepassing op kinderen die eenmalig een korte, lichte narcose voor tandheelkundige behandeling krijgen. De Jong betitelt Burgersdijk´s waarschuwing als 'onnodig angst zaaien'.
De Centra voor Bijzondere Tandheelkunde hanteren lange wachtlijsten en de behandelcapaciteit is er te klein, daarom hebben een groeiend aantal praktijken voor kindertandheelkunde nu een eigen afdeling anesthesiologie, die voldoet aan de eisen van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie. Dankzij deze praktijken krijgen kinderen tandheelkundige zorg op een niveau dat in alle westerse landen om ons heen inmiddels de norm is geworden´, aldus De Jong.
Nieuwe dimensie
Interessante briefwisseling. Het aloude dilemma van het kindergebit: preventie en beslijpen of restaureren, heeft een nieuwe dimensie gekregen nu behandeling onder narcose steeds vaker in ook in particuliere kindertandheelkundige praktijken uitgevoerd wordt. Consensus in deze zou voor de ouders van de kinderen meer duidelijkheid en voor de kinderen zelf minder pijn kunnen betekenen.
Bron: Volkskrant (Sir Edmund)
Gerelateerd
- Kindertandheelkunde 1, Dr. W.E. van Amerongen, Prof. dr. L.C. Martens, Dr. G. Stel, Dr. J.S.J. Veerkamp
- Kindertandheelkunde 2, Dr. W.E. van Amerongen, Prof. dr. L.C. Martens, Dr. G. Stel, Dr. J.S.J. Veerkamp