Voetbalblessures

Voorwerk

1. Inleiding

Samenvatting

Hoofdstuk 1 geeft inleidende informatie over voetbal en voetbalblessures. Het toont een overzicht van de meest voorkomende blessures bij voetballers. Verder beschrijft het hoofdstuk hoe het boek is opgebouwd.

Koos van Nugteren

2. Surmenage

Samenvatting

Voetbal is een sport waarbij het lichaam fors wordt belast. Bij hoge belasting van het lichaam kunnen twee dingen gebeuren: het lichaam past zich aan en wordt sterker, of er ontstaan blessures omdat de belastbaarheid van het lichaam te laag is. Dit hoofdstuk gaat dieper in op deze materie. Besproken worden spierpijn, peespijn en botpijn door surmenage (overbelasting).

Koos van Nugteren

3. Contusies: contusie van de m. quadriceps

Samenvatting

Contusies (kneuzingen) zijn de meest voorkomende blessures bij voetbal. Zij treden meestal op door vallen of door een trap van de tegenstander. Lang niet altijd belemmert een contusie de voetballer bij zijn sportbeoefening. Als er echter een contusie optreedt van het bewegingsapparaat zoals spier, pees of bot, kunnen er problemen ontstaan. De casus en de bespreking van dit hoofdstuk behandelen vooral de spiercontusie en de complicaties die daarbij kunnen optreden. Daarna wordt ook de botcontusie (bone bruise) besproken.

Koos van Nugteren

4. Myositis ossificans

Samenvatting

Een van de complicaties van een spiercontusie is de myositis ossificans: botvorming in een gekneusde spier. Het hoofdstuk bespreekt een kenmerkende casus, de oorzaken, diagnostiek en behandeling van deze hardnekkige blessure.

Koos van Nugteren

5. Spierscheuren

Samenvatting

Een 50-jarige man besluit te gaan zaalvoetballen. Hij heeft echter al jaren niet meer gevoetbald. Dit heeft echter consequenties voor de belastbaarheid van de musculatuur. Als de belastbaarheid overschreden wordt, kan een deel van een spier ruptureren. Deze casus beschrijft een ruptuur van de m. quadriceps. Het hoofdstuk beschrijft de casus, de symptomen, het onderzoek, de gradaties en de huidige inzichten met betrekking tot de beste behandeling van een spierscheur. De laatste paragraaf beschrijft een oefenprogramma dat kan worden toegepast na een quadricepsruptuur.

Koos van Nugteren

6. Hamstringblessure

Samenvatting

Bij het sprinten naar de bal voelde een 56-jarige voetballer een hevige pijnscheut aan de achterkant van zijn bovenbeen. Er blijkt sprake te zijn van een acute spierscheur in de hamstrings. Onder voetballers is de hamstringblessure berucht. Dat komt doordat het letsel traag geneest en vaak recidiveert. Het hoofdstuk beschrijft een karakteristieke casus, de oorzaken, risicofactoren, prognose, therapie en diverse oefeningen die gebruikt kunnen worden om deze veelvoorkomende blessure te behandelen en recidivering te voorkomen.

Patty Joldersma

7. Ruptuur van de m. adductor longus

Samenvatting

Tijdens een voetbalwedstrijd voelt een 32-jarige man plotseling een pijnscheut aan de binnenzijde van zijn bovenbeen. De locatie van de pijn suggereert een adductorenprobleem. In dit geval is sprake van een ruptuur van de m. adductor longus. Het hoofdstuk beschrijft de casus, de oorzaken, de meest voorkomende locaties van spierscheuren in de adductorenregio en de behandeling. Het hoofdstuk wordt afgesloten met een oefenprogramma.

Koos van Nugteren

8. Adductor gerelateerde liespijn door tendinose

Samenvatting

Geleidelijk ontstond bij een 29-jarige voetbalster pijn aan de binnenzijde van het bovenbeen. Als de klachten na een half jaar nog steeds niet over zijn, bezoekt zij een fysiotherapeut. Het verhaal en de locatie van de pijn wijzen op een liesblessure. Men moet zich echter realiseren dat pijn in de lies talrijke oorzaken kan hebben. Het hoofdstuk beschrijft de patiëntencasus, de oorzaken van adductorgerelateerde liespijn en de behandeling ervan. Ook wordt een concreet oefenprogramma beschreven.

Koos van Nugteren

9. Partiële ruptuur van de kuitspieren (zweepslag)

Samenvatting

Een 45-jarige man besluit om ongetraind te gaan zaalvoetballen. Bij de tweede wedstrijd voelt hij als hij aanzet voor een sprint een pijnlijke tik tegen zijn kuit. Vervolgens kan hij niet meer verder spelen. Dit is het verhaal van een klassieke coup de fouet of zweepslag van de kuit. Een zweepslag is een partiële ruptuur van een kuitspier. Het hoofdstuk beschrijft de casus, de behandeling en een oefenprogramma.

Koos van Nugteren

10. Midportion achillespeestendinose

Samenvatting

Bij een 40-jarige voetballer ontstaat geleidelijk pijn in de achillespees. De pijn wordt vooral gevoeld aan het begin van een voetbalwedstrijd. Als de pijn erger wordt, raadpleegt hij een fysiotherapeut. Het geleidelijke ontstaan van de pijn en de locatie van de pijn wijzen op een achillespeestendinose. Het hoofdstuk behandelt de casus, de oorzaken, de therapie en twee oefenprogramma’s die worden toegepast ter behandeling van deze aandoening.

Koos van Nugteren, Patty Joldersma

11. Osteochondrosen en groeischijfletsels bij kinderen

Samenvatting

Een 16-jarige jongen voelt een hevige pijnscheut in de lies als hij een bal keihard in het doel probeert te trappen. Men zou hierbij kunnen denken aan een spierscheur. Echter bij tieners ontstaan heel andere blessures dan bij volwassenen, namelijk blessures van groeiend bot. Het is voor fysiotherapeuten en trainers uiterst belangrijk hier rekening mee te houden. Dit hoofdstuk behandelt groeischijfletsels bij kinderen van wie het skelet nog niet volledig verbeend is. Aan bod komen de meest kwetsbare locaties in het skelet, de behandeling bij overbelasting en het botletsel.

Koos van Nugteren

12. Avulsiefractuur van de tuber ischiadicum

Samenvatting

Een 16-jarige voetballer voelt al enkele weken pijn onderin zijn bil tijdens en na een voetbalwedstrijd. Het gaat helemaal mis als hij een bal op schouderhoogte probeert weg te trappen. Hij moet vanwege de pijn het veld verlaten. Een dergelijk beeld doet bij volwassenen denken aan een hamstringblessure ter plaatse van de origo van de hamstring. Op tienerleeftijd moet men echter eerder denken aan botletsel ter plaatse van de origo van de hamstrings. Dit hoofdstuk beschrijft de avulsie van de tuber ischiadicum en de behandeling ervan.

Koos van Nugteren

13. Apofysitiden en avulsiefracturen van de knie bij tieners

Samenvatting

Geleidelijk ontstaat pijn aan de voorzijde van de knie bij een 14-jarige voetballer. Als hij een tijdje rustig aan doet, wordt de pijn minder. Echter, wanneer hij weer voluit gaat voetballen, gaat het mis tijdens een duel met de tegenstander. Hij zakt door zijn knie. Deze casus betreft een overbelasting gevolgd door een avulsiefractuur van de tuberositas tibiae. Oorzaak: ziekte van Osgood Schlatter. Dit hoofdstuk beschrijft de casus en verschillende groeischijfproblemen aan de voorzijde van de knie. De diagnostiek en behandeling komen uitgebreid aan bod.

Irma Pelgrim, Koos van Nugteren

14. Epifysitis van de laterale malleolus

Samenvatting

Een 13-jarige jongen kreeg tijdens een voetbalwedstrijd een trap tegen zijn rechterbinnenenkel. De enkel verzwikte in inversierichting, wat hevige pijn veroorzaakte aan de laterale zijde. De jongen liep mankend van het veld af. Na enkele dagen rust nam de pijn nam vrij snel af en na een week begon de jongen weer met de voetbaltraining. Echter, de pijn kwam daardoor terug. De jongen bezocht daarop de huisarts. Deze constateerde drukpijn op de laterale malleolus. Aangezien dit volgens de Ottawa Ankle Rules (bijlage III) kan wijzen op een fractuur, liet zij voor de zekerheid een röntgenfoto maken. Deze toonde echter geen afwijkingen. De jongen werd vervolgens doorverwezen naar een fysiotherapeut. Dit hoofdstuk beschrijft de casus, de symptomatologie en de behandeling.

Koos van Nugteren

15. Apofysitis calcanei (ziekte van Sever)

Samenvatting

Een 12-jarige voetballer krijgt steeds hielpijn tijdens voetbalwedstrijden. Als hij een tijdje rust neemt, verdwijnt de pijn weer. Echter, als na anderhalf jaar de pijn acuut erger wordt, raadpleegt hij een kinderfysiotherapeut. Hielpijn kan allerlei oorzaken hebben, zeker bij volwassenen. Bij kinderen is de meest voorkomende oorzaak een inflammatie van de calcaneusapofyse. De aandoening wordt ook wel de ziekte van Sever genoemd. Dit hoofdstuk beschrijft de casus, de symptomatologie en de behandeling.

Koos van Nugteren, Ingrid Vrenken

16. Ziekte van Köhler I

Samenvatting

Een 8-jarig meisje krijgt tijdens voetbalwedstrijden steeds last van haar voeten, links duidelijk meer dan rechts. De pijn bevindt zich aan de rugzijde van de voeten, vooral mediaal. Een dergelijk beeld is moeilijk met zekerheid te diagnosticeren. In dit geval was er sprake van een osteonecrose van het os naviculare, ook wel bekend als de ziekte van Köhler. Het is een van de vele kwetsbare plekken in het jeugdige skelet. Dit hoofdstuk beschrijft de casus, de symptomatologie en de therapie. Verder wordt enige achtergrondinformatie over de aandoening gegeven.

Ingrid Vrenken

17. Meniscusletsel

Samenvatting

Een 21-jarige voetballer voelt tijdens een duel met de tegenstander een felle pijnscheut in de knie. Dezelfde dag wordt de knie dik. Dit blijkt het beeld te zijn van een klassieke voetbalblessure: de voetbalknie of meniscuslaesie. Dit hoofdstuk beschrijft de casus, de functie van de menisci, de verschillende typen meniscuslaesie, de diagnostiek en de therapie. De laatste paragraaf beschrijft wanneer men conservatief en wanneer men operatief behandelt en er wordt een oefenprogramma beschreven.

Patty Joldersma, Koos van Nugteren

18. Voorstekruisbandletsel

Samenvatting

Een 19-jarige studente zakt tijdens een duel met de tegenstander door de knie, valt op de grond en moet vanwege de pijn het veld afgedragen worden. De knie wordt in korte tijd heel dik. Na enkele weken wordt de diagnose gesteld: er is sprake van een voorstekruisbandruptuur. Dit hoofdstuk beschrijft de casus, diagnostiek, de beste klinische tests, de anatomie, de conservatieve en operatieve behandeling en de prognose.

Patty Joldersma, Koos van Nugteren

19. Traumatische artritis van de linkerenkel

Samenvatting

Een 63-jarige man blesseert zijn enkel tijdens een eerste zaalvoetbalwedstrijd na de zomervakantie. De klachten zijn niet ernstig, maar het enkelgewricht lijkt fors overbelast. De enkel is licht gezwollen en warm. Deze korte casus beschrijft een inflammatie van het gewrichtskapsel van de enkel ofwel een traumatische artritis zonder dat er sprake is van een duidelijke enkelbandruptuur of kraakbeenletsel.

Koos van Nugteren

20. Laterale enkelbandruptuur (distorsie)

Samenvatting

Een 20-jarige voetbalster verzwikt haar enkel als zij onbedoeld bij het neerkomen van de voet de voet van de tegenstandster raakt. Door hevige pijn kan zij niet verder spelen. De enkel wordt dezelfde dag zeer dik. Dit verhaal is kenmerkend voor een laterale enkelbandruptuur. Dit hoofdstuk beschrijft de casus, het onderzoek en de diagnostiek, de anatomie, gradaties, klinische tests, de talrijke complicaties die kunnen optreden bij een enkeldistorsie en de behandeling, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen een licht letsel (verrekking) en een ruptuur.

Koos van Nugteren

21. Posterieur tibiotalair compressiesyndroom

Samenvatting

Een 24-jarige voetballer wordt in de rug aangevallen waardoor zijn rechtervoet naar plantairflexie ‘doorklapt’. Direct ontstaat pijn aan de posteromediale zijde van de enkel. Als er bij een plantairflexietrauma pijn aan de voorzijde van de enkel ontstaat, denkt men aan een bandletsel. Ontstaat echter pijn aan de achterzijde van de enkel dan moet men eerder denken aan compressie van posterieure structuren, een posterieur tibiotalair compressiesyndroom. Bij deze casus werd het os trigonum gecomprimeerd. Het hoofdstuk beschrijft de casus, diagnostiek, behandeling en verschillende anatomische varianten die zijn aan te treffen aan de posterieure zijde van de enkel.

Koos van Nugteren

Nawerk