8. Voedingsaspecten bij hartfalen

Bij de behandeling van hartfalen zijn naast medicamenteuze therapie ook diverse leefregels onderdeel van de behandeling. In de dieetbehandeling staan natrium- en vochtbeperking centraal, waarbij een dieetadvies op maat belangrijk is. De patiënt en zijn omgeving hebben na het stellen van de diagnose veel vragen. De praktische uitvoering van het dieet is complex en is ingrijpend voor het dagelijks leven van de patiënt. Daarnaast is er vaak sprake van comorbiditeit waarvoor verdere aanpassing van het dieet nodig is. Ongewenst gewichtsverlies komt veel voor; het tijdig onderkennen en behandelen hiervan is belangrijk. Het laatste stadium van hartfalen gaat vaak gepaard met cardiale cachexie. Cachexie wordt gekarakteriseerd door een progressief verlies van skeletspiermassa (met of zonder verlies van vetmassa). Een belangrijk onderdeel van de begeleiding van hartfalenpatiënten is voeding in de (pre)terminale fase. Het dieetadvies is gericht op het verbeteren van de kwaliteit van leven en het voorkomen of verlichten van lijden.

In dit hoofdstuk komen alle bovenstaande aspecten van voeding en begeleiding door de diëtist aan de orde.