Voeding bij diabetes mellitus

De laatste jaren zien we een toename van het aantal Hindostanen met diabetes mellitus op het dieetspreekuur. Uit onderzoek blijkt dat diabetes mellitus onder Hindostanen zes tot tien keer vaker voorkomt dan onder de gehele Nederlandse populatie. Mogelijke oorzaken zijn erfelijke factoren en genetische aanleg, verkeerde voedingsgewoonten, gebrek aan lichaamsbeweging en stress. Bij de behandeling van diabetes mellitus spelen deze factoren zeker een rol. Er zijn een aantal specifieke aandachtspunten bij de behandeling van diabetes mellitus type 2 bij Hindostanen. Bij de adviezen moet rekening gehouden worden met de sociaal-culturele achtergrond van Hindostanen en hun voedingsgewoonten. Positief in de Hindostaanse voedingsgewoonten is dat de voeding relatief veel onverzadigd vet bevat. Knelpunten daarentegen zijn een vaak onregelmatig voedingspatroon, warme maaltijden met veel rijst en de grote sociale waarde die eten heeft in de Hindostaanse cultuur. In dit hoofdstuk worden knelpunten in de dieetadvisering besproken en handvatten aangereikt om hierop in te spelen. Tevens worden hulpmiddelen besproken die in de dieetadvisering gebruikt kunnen worden.

Hindostanen gaan op een emotionele manier om met het hebben van diabetes mellitus. Er is veel begrip en geduld nodig om gedragsverandering bij Hindostanen te bewerkstelligen en te handhaven. Kennis van de diëtist over Hindostaanse voedingsgewoonten en cultuur is daarbij noodzakelijk.

Uit onderzoek blijkt een hogere prevalentie van diabetes mellitus type II bij Turken in Nederland dan onder de autochtone bevolking. Mogelijke oorzaken zijn: overgewicht, erfelijke factoren, omgevingsfactoren, gebrek aan lichaamsbeweging en stress. Ondanks dieetbegeleiding worden slechtere bloedglucosewaarden gevonden bij deze groep dan bij autochtonen. Bij de begeleiding dient rekening gehouden te worden met de sociaal-culturele achtergrond en de voedingsgewoonten. Knelpunten bij de begeleiding zijn een gebrek aan kennis over het eigen lichaam, de taal, een andere ziektebeleving, een vaak onregelmatig voedingspatroon, overgewicht en weinig lichaamsbeweging. Positief is dat de voeding minder verzadigde vetten en meer fruit (en groente) bevat. Het inzetten van Voorlichters Eigen Taal en Cultuur (VETC'er) en (professionele) tolken bij de advisering kan bijdragen aan een betere hulpverlening. Meer consulten, met een langere duur zullen ingepland moeten worden. Het is aan te raden om gebruik te maken van video en foldermateriaal in het Turks over diabetes. Verder is het ontwikkelen van (visueel) materiaal omtrent de voeding bij diabetes in het Turks gewenst. Voor hulpverleners is kennis over voedingsgewoonten, cultuur en de aanwezige hulpmiddelen noodzakelijk om de steeds groter wordende groep Turken met diabetes te begeleiden.

Kennis van de cultuur is een voorwaarde voor een succesvolle begeleidingen van Marokkaanse diabetespatiënten. Hier moeten zowel de patiënt als de hulpverlener zich voor inzetten.

De leefstijlveranderingen die naar Nederland geïmmigreerde Marokkanen ondergaan, hebben vaak een negatieve invloed op hun gezondheid.