Verzameldwang in de DSM-5

Extract

Verzameldwangers kennen we vooral van de televisie. In programma’s zoals 'Help, mijn man is klusser' of 'Mijn leven in puin' krijgen we een kijkje in hun keuken. Het zijn mensen die niet gauw terecht komen in de geestelijke gezondheidszorg. Ze vallen op doordat hun huizen vol staan met rommel en spullen, en soms ook hun tuin, garage, auto en andere opslagplaatsen. Ze verzamelen vaak buitensporig veel (gratis) spullen en ze hebben moeite om deze spullen op georganiseerde wijze thuis op te ruimen. De huizen van deze patiënten puilen in de loop van hun leven steeds verder uit, waarbij bruikbare spullen, kranten en administratie, kapotte spullen, en soms ook afval door elkaar opgestapeld in de gehele woning te vinden zijn. De leefruimten raken onbruikbaar, en desondanks slagen deze patiënten er niet in om spullen weg te gooien of weg te geven. Ook blijven ze maar spullen meenemen naar huis. Ze hechten zich aan hun spullen, voelen zich verantwoordelijk om niet te verspillen en/of zijn bang hun herinneringen te wissen als ze spullen wegdoen. Deze patiënten ervaren vooral veel spanning als anderen aan hun spullen komen of wanneer ze door hun omgeving worden gemaand hun huis op te ruimen. Uit schaamte nodigen ze mensen niet meer thuis uit, en raken ze beperkt in hun sociale activiteiten en soms ook werk¹. Gezinsleden raken door de jaren heen steeds geïrriteerder en wanhopig, vooral ook omdat verzameldwangers niet gemakkelijk voor rede vatbaar zijn en vaak beperkt tot weinig inzicht hebben in de ernst van hun verzamelwoede². Daarnaast is er sprake van veel co-morbiditeit. Bij ongeveer een derde van de verzameldwangers is ook sprake van een vorm van de obsessieve-compulsieve stoornis, sociale fobie of gegeneraliseerde angststoornis, en bij meer dan de helft van een depressieve stoornis³, ⁴. Andere problemen die vaak samengaan met verzameldwang zijn onder andere aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit⁵ en alcoholverslaving³. Bij schizofrenie wordt verzamelgedrag ook soms gesignaleerd, maar dat is fenomenologisch van een andere orde, aangezien het repetitief gedrag betreft in de context van wanen, en vervuiling van zichzelf en hun leefomgeving³. …