Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

01-06-2014

Verschillen in verzuim en verzuimbegeleiding in Nederland en Duitsland

Auteurs: I.J.G.M. Verwer, J.W. Groothoff, J. van der Velden, J.W.J. van der Gulden

Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen | Uitgave 6/2014

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Al enkele decennia kent Duitsland een lager ziekteverzuim dan Nederland, hoewel het verschil de laatste jaren kleiner wordt. Via een literatuurstudie is onderzocht in hoeverre het verschil in ziekteverzuim kan worden toegeschreven aan verschillen in de wijze waarop de medische beoordeling en begeleiding van verzuim in beide landen vorm krijgt. In Duitsland heeft de werkgever maar een beperkte financiële verantwoordelijkheid. De Krankenkasse draagt zorg voor zowel de behandelkosten als looncompensatie bij verzuim. Niet de bedrijfsarts, maar de Duitse huisarts, de Fallmanager van de Krankenkasse en de arts van de Medizinischer Dienst der Krankenversicherung hebben taken bij het bevorderen van werkhervatting. Aanvullende zorg, opname in een Rehabilationsklinik, omscholing of werkplekaanpassing is mogelijk op kosten van de Rentenversicherung. In Nederland wordt verzuim minder als individueel gezondheidsprobleem benaderd. Er is meer oog voor niet-medische factoren zoals een hoge werkdruk. Via financiële prikkels wordt de centrale verantwoordelijkheid van de werkgever bij arbeidsre-integratie benadrukt. De bedrijfsarts heeft hierbij een adviesrol. Vooral de vroege aandacht voor Rehabilitation en re-integratie onder regie van de Fallmanager of MDK-arts lijkt bij te dragen aan het lagere verzuimpercentage in Duitsland. Van invloed is ook dat Duitsland geen scheiding kent tussen behandeling en controle. De sleutelrol van de Krankenkasse bevordert een geïntegreerde aanpak van zorg en werkhervatting. Dit maakt voorzieningen mogelijk zoals een ‘Rundtischgespräch’ over de afstemming van behandeling en werkhervatting, waaraan ook behandelaars meedoen.
Literatuur
1.
go back to reference Adviescommissie Arbeidsongeschiktheid (Commissie Donner). Werk maken van arbeidsongeschiktheid. Den Haag: Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, 2001. Adviescommissie Arbeidsongeschiktheid (Commissie Donner). Werk maken van arbeidsongeschiktheid. Den Haag: Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, 2001.
2.
go back to reference Liedorp M. Twintig jaar ziekteverzuimen arbeidsongeschiktheidsbeleid. Proefschrift. Utrecht: Universiteit van Utrecht, 2002. Liedorp M. Twintig jaar ziekteverzuimen arbeidsongeschiktheidsbeleid. Proefschrift. Utrecht: Universiteit van Utrecht, 2002.
3.
go back to reference Uyl SE den. Succesvolle re-integratieprocessen. Een zoektocht naar factoren die succesvolle re-integratie van gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemers in de arbeidsorganisatie in Nederland, Duitsland en Zweden. Delft: Eburon, 2002. Uyl SE den. Succesvolle re-integratieprocessen. Een zoektocht naar factoren die succesvolle re-integratie van gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemers in de arbeidsorganisatie in Nederland, Duitsland en Zweden. Delft: Eburon, 2002.
4.
5.
go back to reference Jehoel-Gijsbers G (red). Beter aan het werk. Trendrapportage ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en werkhervatting. Den Haag: SCP, CBS, TNO Kwaliteit van leven, 2007. Jehoel-Gijsbers G (red). Beter aan het werk. Trendrapportage ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en werkhervatting. Den Haag: SCP, CBS, TNO Kwaliteit van leven, 2007.
6.
go back to reference Sonsbeek JM van, Gradus R. Estimating the effects of recent disability reforms in the Netherlands. Amsterdam: Tinbergen Institute, Faculty of Economics and Business Administration, VU University, 2011. Sonsbeek JM van, Gradus R. Estimating the effects of recent disability reforms in the Netherlands. Amsterdam: Tinbergen Institute, Faculty of Economics and Business Administration, VU University, 2011.
7.
go back to reference Vrooman C. Een succesvolle gedaantewisseling? De hervormingen in de sociale zekerheid, 1985-2010. Tijdschr Arbeidsvraagstukken 2010;26:358–77. Vrooman C. Een succesvolle gedaantewisseling? De hervormingen in de sociale zekerheid, 1985-2010. Tijdschr Arbeidsvraagstukken 2010;26:358–77.
8.
go back to reference European Commission. Definitions of disability in Europe. A comparative analysis. Brussel: dg Employment and Social Affairs, 2002. European Commission. Definitions of disability in Europe. A comparative analysis. Brussel: dg Employment and Social Affairs, 2002.
9.
go back to reference Hemerijck A, Manow P. The experience of negotiated reforms in the Dutch and German welfare states. In: Ebbinghaus B, Manou P (eds). Comparing welfare capitalism, social policy and political economy in Europe, Japan and the USA. London: Routledge, 2001. Hemerijck A, Manow P. The experience of negotiated reforms in the Dutch and German welfare states. In: Ebbinghaus B, Manou P (eds). Comparing welfare capitalism, social policy and political economy in Europe, Japan and the USA. London: Routledge, 2001.
10.
go back to reference Waltz G, Ruig de L. Arbostelsels en -outcome in Europees perspectief. Quickscan naar arbostelsels in vier landen. Zoetermeer: Research voor Beleid, 2011. Waltz G, Ruig de L. Arbostelsels en -outcome in Europees perspectief. Quickscan naar arbostelsels in vier landen. Zoetermeer: Research voor Beleid, 2011.
11.
go back to reference Verwer IJGM, Groothoff JW, Velden J van der, Gulden JWJ van der. Sociale zekerheid bij ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid in Duitsland in historisch perspectief. Tijdschr Gezondheidswet 2013;91:340–6.CrossRef Verwer IJGM, Groothoff JW, Velden J van der, Gulden JWJ van der. Sociale zekerheid bij ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid in Duitsland in historisch perspectief. Tijdschr Gezondheidswet 2013;91:340–6.CrossRef
12.
go back to reference Verwer IJGM, Groothoff JW, Velden J van der, Gulden JWJ van der. Sociale zekerheid bij ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid in Nederland in historisch perspectief. Tijdschr Gezondheidswet 2014;93;26–32.CrossRef Verwer IJGM, Groothoff JW, Velden J van der, Gulden JWJ van der. Sociale zekerheid bij ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid in Nederland in historisch perspectief. Tijdschr Gezondheidswet 2014;93;26–32.CrossRef
13.
go back to reference Genabeek J van. Voortgang en veranderingen: de periode 1920 1966. In: Boer WEL de, Houwaart ES (red). Geschiktheid gewogen. Claimbeoordeling en arbeidsongeschiktheid in Nederland 1901 2005. Hoofddorp: TNO, 2006. Genabeek J van. Voortgang en veranderingen: de periode 1920 1966. In: Boer WEL de, Houwaart ES (red). Geschiktheid gewogen. Claimbeoordeling en arbeidsongeschiktheid in Nederland 1901 2005. Hoofddorp: TNO, 2006.
14.
go back to reference IKK Westfalen. Sozial Versicherungsgesetz 2005. Coesberg: IKK Westfalen, 2005. IKK Westfalen. Sozial Versicherungsgesetz 2005. Coesberg: IKK Westfalen, 2005.
15.
go back to reference Litsch M. Strukturen, Aufgaben und Leistungen sowie Finanzierung der Krankenversicherung. Lippe: AOK Münster Westfalen, 2004. Litsch M. Strukturen, Aufgaben und Leistungen sowie Finanzierung der Krankenversicherung. Lippe: AOK Münster Westfalen, 2004.
16.
go back to reference Rath R. Berufsgenossenschaftliche Akademie für Arbeitssicherheit und Verwaltung. Bad Hennef-Sieg: Bilanz und Perspective, 2005. Rath R. Berufsgenossenschaftliche Akademie für Arbeitssicherheit und Verwaltung. Bad Hennef-Sieg: Bilanz und Perspective, 2005.
17.
go back to reference Adlhoch U. Handlungsempfehlung zum Betrieblichen Eingliederungsmanagement. Münster: LWL Integrationsamt, 2005. Adlhoch U. Handlungsempfehlung zum Betrieblichen Eingliederungsmanagement. Münster: LWL Integrationsamt, 2005.
18.
go back to reference Pick P. Kurz und bündig. Die MDK Gemeinschaft. Essen: MDK, 2004. Pick P. Kurz und bündig. Die MDK Gemeinschaft. Essen: MDK, 2004.
19.
go back to reference Deutsche Rentenversicherung. Medical Rehabilitation in Germany Experiences and development. Frankfurt am Main: DRV, 2002 Deutsche Rentenversicherung. Medical Rehabilitation in Germany Experiences and development. Frankfurt am Main: DRV, 2002
20.
go back to reference Günther N. Rechtlichen Grundlagen von Arbeitsunfällen und Berufskrankheiten. Bochum: Ê KWL, 2005. Günther N. Rechtlichen Grundlagen von Arbeitsunfällen und Berufskrankheiten. Bochum: Ê KWL, 2005.
21.
go back to reference Kretschmer V. Betriebliches Gesundheidsmanagement und Krankheitsbedingte Fehlzeiten in der Bundesverwaltung. In: Badura B, Ducki A, Schröder H, Klose J, Meyer M (red). Fehlzeiten-Report 2012. Gesundheit in der flexiblen Arbeidswelt: Chanzen nutzen Risiken minimieren. Berlin, Heidelberg: Springer Verlag, 2012. Kretschmer V. Betriebliches Gesundheidsmanagement und Krankheitsbedingte Fehlzeiten in der Bundesverwaltung. In: Badura B, Ducki A, Schröder H, Klose J, Meyer M (red). Fehlzeiten-Report 2012. Gesundheit in der flexiblen Arbeidswelt: Chanzen nutzen Risiken minimieren. Berlin, Heidelberg: Springer Verlag, 2012.
22.
go back to reference Popken H. Fallmangement der AOK bei Arbeitsunfähigket. In Bandura B, Schellschmidt H, Vetter C (red). Fehlzeiten-Report 2006.Chronische Krankheiten. Betriebliche Strategien zur Gesundheitsförderung, Prävention und Wiedereingliederung Berlin, Heidelberg: Springer Verlag, 2007. Popken H. Fallmangement der AOK bei Arbeitsunfähigket. In Bandura B, Schellschmidt H, Vetter C (red). Fehlzeiten-Report 2006.Chronische Krankheiten. Betriebliche Strategien zur Gesundheitsförderung, Prävention und Wiedereingliederung Berlin, Heidelberg: Springer Verlag, 2007.
23.
go back to reference Wallmann P. Behinderung und Ausweis. Münster: LWL Integrationsamt Westfalen, 2005. Wallmann P. Behinderung und Ausweis. Münster: LWL Integrationsamt Westfalen, 2005.
24.
go back to reference Gestel. N van, Vossen E, Oomens S, Hollanders D. Toekomst van de sociale zekerheid. Over provisie, preventie en participatie. Den Haag: Boom Lemma uitgevers, 2013. Gestel. N van, Vossen E, Oomens S, Hollanders D. Toekomst van de sociale zekerheid. Over provisie, preventie en participatie. Den Haag: Boom Lemma uitgevers, 2013.
25.
go back to reference Reijenga FA, Veerman TJ, Berg N van den. Onderzoek evaluatie wet verbetering poortwachter. Leiden: bureau AStri, 2006. Reijenga FA, Veerman TJ, Berg N van den. Onderzoek evaluatie wet verbetering poortwachter. Leiden: bureau AStri, 2006.
26.
go back to reference Smitskam C. Uw Sociale Zekerheid. Een praktische uitleg. Amersfoort: SDU-uitgevers, 2009. Smitskam C. Uw Sociale Zekerheid. Een praktische uitleg. Amersfoort: SDU-uitgevers, 2009.
27.
go back to reference Jong P de, Velema W. Nederland is niet ziek meer. Van WAOdebakel naar WIA-mirakel. Den Haag: Ape/AStri, 2010. Jong P de, Velema W. Nederland is niet ziek meer. Van WAOdebakel naar WIA-mirakel. Den Haag: Ape/AStri, 2010.
28.
go back to reference Willems JHBM. Privatisering van de ziektewet. Het medisch draagvlak wordt kleiner. De eerste privatiseringsbesluiten. Med Contact 1998;53:423–7. Willems JHBM. Privatisering van de ziektewet. Het medisch draagvlak wordt kleiner. De eerste privatiseringsbesluiten. Med Contact 1998;53:423–7.
29.
go back to reference Post M, Krol B, Groothoff JW. De Wet verbetering poortwachter: Hoe verloopt het re-integratieproces. Tijdschr Bedrijfs Verzekeringsgk 2006;14:109–14. Post M, Krol B, Groothoff JW. De Wet verbetering poortwachter: Hoe verloopt het re-integratieproces. Tijdschr Bedrijfs Verzekeringsgk 2006;14:109–14.
30.
go back to reference Zwart BCH de, Prins R, Gulden JWJ van der. Onderzoek naar de positie van de bedrijfsarts. Eindrapport. Leiden: AStri Beleidsonderzoek en -advies, 2011. Zwart BCH de, Prins R, Gulden JWJ van der. Onderzoek naar de positie van de bedrijfsarts. Eindrapport. Leiden: AStri Beleidsonderzoek en -advies, 2011.
31.
go back to reference Institut für Betriebliche Gesundheitsförderung. Gesundheitsbericht Rheinland 2010. Arbeitsunfähigkeitsdaten der AOKversicherten Beschäftigten im Rheinland. Bohn: Institut für Betriebliche Gesundheitsförderung, 2011. Institut für Betriebliche Gesundheitsförderung. Gesundheitsbericht Rheinland 2010. Arbeitsunfähigkeitsdaten der AOKversicherten Beschäftigten im Rheinland. Bohn: Institut für Betriebliche Gesundheitsförderung, 2011.
32.
go back to reference Rau R. Erholung als Indikator für gesundheitsförderlich gestaltete Arbeit. In Badura B, Ducki A, Schröder H, Klose J, Meyer M (red). Fehlzeiten-Report 2012. Gesundheit in der flexiblen Arbeidswelt: Chanzen nutzen Risiken minimieren. Berlin, Heidelberg: Springer Verlag, 2012. Rau R. Erholung als Indikator für gesundheitsförderlich gestaltete Arbeit. In Badura B, Ducki A, Schröder H, Klose J, Meyer M (red). Fehlzeiten-Report 2012. Gesundheit in der flexiblen Arbeidswelt: Chanzen nutzen Risiken minimieren. Berlin, Heidelberg: Springer Verlag, 2012.
33.
go back to reference Gebauer E. Grundlagen der medizinischen Begutachtung. Münster: Ê KWL/DRV, 2008. Gebauer E. Grundlagen der medizinischen Begutachtung. Münster: Ê KWL/DRV, 2008.
34.
go back to reference Brouwer S, Bültmann U, Schellekens J, Groothoff J, Klink van der J. Sociaal-medische beoordeling van het arbeidsvermogen vanuit participatiegerichte benadering. Tijdschr Bedrijfs Verzekeringsgk 2010;18:353–6.CrossRef Brouwer S, Bültmann U, Schellekens J, Groothoff J, Klink van der J. Sociaal-medische beoordeling van het arbeidsvermogen vanuit participatiegerichte benadering. Tijdschr Bedrijfs Verzekeringsgk 2010;18:353–6.CrossRef
35.
go back to reference UWV. Als werkgever en werknemer hulp nodig hebben bij de re-integratie. Een deskundigenoordeel van het UWV. Amsterdam: UWV, 2006. UWV. Als werkgever en werknemer hulp nodig hebben bij de re-integratie. Een deskundigenoordeel van het UWV. Amsterdam: UWV, 2006.
36.
go back to reference Smulders PGW. Balans van 30 jaar ziekteverzuimonderzoek. De resultaten van 318 studies samengevat. Leiden: NIPG/TNO, 1984. Smulders PGW. Balans van 30 jaar ziekteverzuimonderzoek. De resultaten van 318 studies samengevat. Leiden: NIPG/TNO, 1984.
37.
go back to reference Timm W. Umgang mit chronischen Erkankungen im BetriebBausteine für ein betriebliches Integrationsmanagement. In: Bandura B, Schellschmidt H, Vetter C (red). Fehlzeiten-Report 2006.Chronische Krankheiten. Betriebliche Strategien zur Gesundheitsförderung, Prävention und Wiedereingliederung Berlin, Heidelberg: Springer Verlag, 2007. Timm W. Umgang mit chronischen Erkankungen im BetriebBausteine für ein betriebliches Integrationsmanagement. In: Bandura B, Schellschmidt H, Vetter C (red). Fehlzeiten-Report 2006.Chronische Krankheiten. Betriebliche Strategien zur Gesundheitsförderung, Prävention und Wiedereingliederung Berlin, Heidelberg: Springer Verlag, 2007.
38.
go back to reference Himmel W, Sandholzer H, Kochen M. Sickness certification in general practice. Eur J Gen Pract 1995;1:161–6.CrossRef Himmel W, Sandholzer H, Kochen M. Sickness certification in general practice. Eur J Gen Pract 1995;1:161–6.CrossRef
39.
go back to reference Letrilliart L, Barrau A. Difficulties with the sickness certification process in general practice and possible solutions: A systematic review. Eur J Gen Pract 2012;18:219–28.PubMedCrossRef Letrilliart L, Barrau A. Difficulties with the sickness certification process in general practice and possible solutions: A systematic review. Eur J Gen Pract 2012;18:219–28.PubMedCrossRef
40.
go back to reference Wynne-Jones G, Mallen CD, Main CJ, Dunn KM. Sickness certificates and the GP: What really happens in practice? Fam Pract 2010;27:344–50.PubMedCrossRef Wynne-Jones G, Mallen CD, Main CJ, Dunn KM. Sickness certificates and the GP: What really happens in practice? Fam Pract 2010;27:344–50.PubMedCrossRef
41.
go back to reference Duncan DA. Are sickness certificates doing our patients harm? Austr Fam Phys 2009;38:61–3. Duncan DA. Are sickness certificates doing our patients harm? Austr Fam Phys 2009;38:61–3.
42.
go back to reference Knegt R, Westerveld M. Sickness and disability: going Dutch as a cure for ‘Dutch disease’. In: Knegt R (ed). The employment contract as an exclusionary device: an analysis on the basis of 25 years of developments in the Netherlands. Antwerpen: Intersentia, 2008. Knegt R, Westerveld M. Sickness and disability: going Dutch as a cure for ‘Dutch disease’. In: Knegt R (ed). The employment contract as an exclusionary device: an analysis on the basis of 25 years of developments in the Netherlands. Antwerpen: Intersentia, 2008.
43.
go back to reference Gestel N van, Beer P de, Meer, M van der. Het hervormingsmoeras van de verzorgingsstaat. Veranderingen in de organisatie van de sociale zekerheid. Amsterdam: Amsterdam University Press: 2009.CrossRef Gestel N van, Beer P de, Meer, M van der. Het hervormingsmoeras van de verzorgingsstaat. Veranderingen in de organisatie van de sociale zekerheid. Amsterdam: Amsterdam University Press: 2009.CrossRef
44.
go back to reference Bakker R. De samenwerking tussen huisarts en bedrijfsarts. (proefschrift). Groningen: Rijksuniversiteit Groningen, 2005. Bakker R. De samenwerking tussen huisarts en bedrijfsarts. (proefschrift). Groningen: Rijksuniversiteit Groningen, 2005.
Metagegevens
Titel
Verschillen in verzuim en verzuimbegeleiding in Nederland en Duitsland
Auteurs
I.J.G.M. Verwer
J.W. Groothoff
J. van der Velden
J.W.J. van der Gulden
Publicatiedatum
01-06-2014
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen / Uitgave 6/2014
Print ISSN: 1388-7491
Elektronisch ISSN: 1876-8776
DOI
https://doi.org/10.1007/s12508-014-0091-2