Verplegen vanuit ambitie

Voorwerk

1. Verpleegkundigen & holistische zorg

Samenvatting

Hoewel de gebruikelijke werkwijze in de gezondheidszorg nog veelal is te vertrekken vanuit het beschikbare zorg- en behandelaanbod, is het de bedoeling dat we de patiënt als mens centraal stellen. De zorg zou moeten vertrekken vanuit een holistisch mensbeeld. De patiënt is meer dan het gezondheidsprobleem of de gezondheidsproblemen die hij heeft.

Barbara Sassen

2. Verpleegkundigen & relationeel verplegen

Samenvatting

Voor kwalitatief goede zorgverlening gaat het om relationeel zorg verlenen. Door de factor tijd en de focus op de fysieke en biologische aspecten komt patiëntgericht zorg verlenen echter vaak in het gedrang. Patiëntgericht zorg verlenen zou moeten gaan over het aangaan van een partnership met de patiënt, waarbij de patiënt wordt beschouwd als het middelpunt van de zorg. Een paternalistische houding is ongewenst: de zorgprofessional richt zich juist op gelijkwaardigheid en samenwerking, met als vertrekpunt de autonomie van de patiënt. Het uitbreiden van gezondheid en vroegtijdig herkennen van gezondheidsrisico’s dient een belangrijker element in de zorgverlening te worden en hier moet met preventie en gezondheidsbevordering op worden geanticipeerd. Voor patiëntgecentreerde zorg gaat het om het aangaan van een relatie met de patiënt, het bieden van geïndividualiseerde zorg en het respecteren van de tijd van de patiënt.

Barbara Sassen

3. Verpleegkundigen & de ziektebeleving van de patiënt

Samenvatting

De ziekte-ervaring heeft invloed op het leven van de patiënt. Ziekte kan gevoelens van vervreemding oproepen bij de patiënt, maar ziekte roept zeker altijd vragen op bij de patiënt. Dit kan betekenen dat de patiënt zal moeten gaan leren leven met hoe het is om mens te zijn met een gezondheidsprobleem. Voor het contact aangaan en het opbouwen van een relatie met de patiënt gaat het om het omgaan met de waardigheid van de patiënt en ook om het respectvol benaderen van de patiënt. De patiënt zou gedurende het gehele zorgbehandelproces moeten worden uitgenodigd om te participeren. Elke patiënt is competent om beslissingen te nemen met betrekking tot de eigen zorg: bied hem die mogelijkheid dan ook, waarbij keuzemogelijkheden moeten worden geboden. Kernelementen van patiëntgecentreerde zorg zijn het aangaan van een partnership met de patiënt, gecombineerd met goede communicatie en gezondheidsbevordering.

Barbara Sassen

4. Verpleegkundigen & geschiedenis van de patiënt

Samenvatting

Het is belangrijk een goed beeld te hebben van de persoonlijke leefsituatie van de patiënt en van zijn mogelijkheden om (weloverwogen) beslissingen te kunnen nemen over de zorg en behandeling. In hoeverre is een patiënt bij machte controle te hebben over de zorg? De persoonlijke leefsituatie en de unieke geschiedenis van de patiënt zijn daarbij essentiële facetten. Een patiënt wil gezien en gehoord worden, hij wil dat er naar hem wordt geluisterd en dat hij wordt erkend als persoon. Alleen dan kan er sprake zijn van goede zorg, van relationele persoonsgeoriënteerde zorg.

Barbara Sassen

5. Verpleegkundigen & ICF vanuit gezondheid

Samenvatting

Gezien vanuit de ICF (International Classification of Functioning, Disability and Health) zouden verpleegkundigen zich moeten richten op het optimaliseren van de gezondheidstoestand en het signaleren van gezondheidsrisico’s die kunnen leiden tot een verslechtering van de gezondheidstoestand. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) benadrukt het belang om gezondheid te bekijken in een bredere context. Zij staan een visie voor waarin de gezondheidsstatus wordt verbeterd door het uitbreiden van gezondheid. Concreet wordt daarbij gedoeld op het voorkomen van ziekten, het voorkomen van gezondheidsverschillen. Het accent moet liggen op gezondheidsbevordering, op (het uitbreiden van) gezondheid.

Barbara Sassen

6. Verpleegkundigen & gezondheidsopvattingen

Samenvatting

Elke patiënt heeft eigen gezondheidsopvattingen en deze komen niet altijd overeen met jouw eigen gezondheidsopvattingen. In de zorg en behandeling die jij iemand geeft, zouden jouw persoonlijke gezondheidsopvattingen dus niet een vanzelfsprekend uitgangspunt mogen zijn. Een van jouw taken zou moeten zijn om patiënten, indien nodig, zo ver te krijgen dat zij zich anders, gezonder gaan gedragen.

Barbara Sassen

7. Verpleegkundigen & algemene en geestelijke gezondheidszorg

Samenvatting

Als patiëntbehoeften het vertrekpunt zijn van zorg en behandeling, zou door zorgprofessionals in de gehele gezondheidszorg steeds zowel naar de lichamelijke als geestelijke patiëntbehoeften, patiëntproblemen en gezondheidsproblemen moeten worden gekeken. Dit zou recht doen aan de individualiteit van elke patiënt en aan de diversiteit tussen mensen onderling. Bij integrale zorg (integrated care) kunnen de lichamelijke problemen van mensen die in zorg zijn vanwege psychische of psychiatrische gezondheidsproblemen worden geïntegreerd in de zorg en behandeling, en (visa versa) kunnen geestelijke problemen van mensen in zorg vanwege lichamelijke gezondheidsproblemen worden geïntegreerd in zorg en behandeling. Integrale zorg is een stap op weg naar gepersonaliseerde gezondheidszorg. De verpleegkundige werkt altijd toe naar inzicht in de ervaren kwetsbaarheid (perceived susceptibility to illness), ervaren ernstig en dreiging (perceived severity of illness) en ervaren mate van controle over zijn ziekte, eigen gezondheid en gezondheidsgedragingen.

Barbara Sassen

8. Verpleegkundigen & presentiebenadering

Samenvatting

De presentiebenadering betekent dat de aandacht gericht is op patiënten die moeilijker te bereiken zijn omdat ze zich afzonderen of om patiënten met complexe zorgvragen. De presentiebenadering heeft als doel om deze patiënten te laten ervaren dat zij worden gezien. Als verpleegkundige doe je dit door de relatie aan te gaan en een vertrouwensrelatie op te bouwen. Alleen op die manier kom je erachter aan welke zorg een patiënt echt behoefte heeft. Dit denken vanuit patiëntbehoeften vraagt van professionals een switch in hun denken over ziekte en gezondheid.

Barbara Sassen

9. Verpleegkundigen & het zorg- en behandelaanbod

Samenvatting

Het zorg- en behandelaanbod bepaalt hoe de Nederlandse gezondheidszorg is georganiseerd. Vanuit het perspectief van de patiënt, is het vertrekpunt zijn individuele en specifieke patiëntbehoeften; vanuit het perspectief van zorgprofessionals is het vertrekpunt hun professionele zorg- en behandelaanbod. Zorgprofessionals werken vanuit dit zorgaanbod. Zij zijn opgeleid om vanuit de gezondheidsklacht van de patiënt te denken en hierop te reageren met een specifiek zorg- en behandelaanbod. Vanuit een persoongecentreerde blik kijken naar de wensen en behoeften van de patiënt in plaats van het zorg- en behandelaanbod te ‘plakken’ op de patiënt, vraagt een andere kijk op zorg en behandeling. Uitgangspunt wordt dan de vraag: ‘wat heeft deze patiënt nodig?’ Om daarachter te komen ga je op zoek naar de patiëntbehoeften, het verkennen van zijn zorgen, zodat de patiënt gezien wordt en zich gezien voelt.

Barbara Sassen

10. Verpleegkunde & kwetsbare groepen

Samenvatting

Kwetsbare patiënten zijn vaker ziek, ervaren vaker moeilijkheden om met hun gezondheidsproblemen goed om te gaan en hebben vaker beperktere gezondheidsvaardigheden. Daarnaast blijkt in deze patiëntengroep het vermogen om vloeiend te spreken geregeld een probleem en is er bovengemiddeld sprake van cognitieve beperkingen en sociale achterstanden. Mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden hebben vaker specifieke patiëntbehoeften. Het assessment van de patiëntbehoeften zou gericht moeten zijn op het verbeteren van gelijkheid in gezondheid en ten minste het bieden van passende zorg bij gezondheidsongelijkheid. Verpleegkundigen zouden de impact van gezondheidsverschillen in assessments moeten identificeren en adequaat moeten interveniëren om zo de kwaliteit van leven én de juiste kwaliteit van zorg te bieden, met als uiteindelijk doel om gezondheidsverschillen te minimaliseren.

Barbara Sassen

11. Verpleegkunde & persoongecentreerde zorg

Samenvatting

Het doel van patiënt- en persoongecentreerde zorg is de zorg af te stemmen op de (complexe zorg)behoeften van de patiënt. Patiëntgecentreerde zorg gaat over patiëntspecifieke voorlichting. Patiëntgecentreerde zorg leidt tot meer patiënttevredenheid en een betere ervaren kwaliteit van leven en welbevinden, en de kwaliteit van de geleverde zorg is hoger. Bovendien neemt de arbeidstevredenheid onder professionals toe. Zorgverleners die patiëntgecentreerde zorg toepassen, investeren meer aandacht en tijd om de verwachtingen van de patiënt te exploreren, vragen naar de mening van de patiënt en checken of de patiënt hen heeft begrepen en aanmoedigen hen aan om te praten. Patiëntgecentreerd werken leidt tot minder contactmomenten, minder specialistische zorg, minder ziekenhuisopnames, tot minder laboratoriumonderzoek en diagnostische tests en tot lagere kosten. Als je als zorgprofessional de patiënt ‘kent’, dan kun je werken aan overeenstemming over het zorgplan, inclusief interventies voor preventie en gezondheidsbevordering. De focus op individuele zorgbehoeften vormt het vertrekpunt van goede verpleegkundige zorgverlening.

Barbara Sassen

12. Verpleegkundigen & familiegecentreerde zorg

Samenvatting

Patient and family centered care (PFCC) gaat over de patiënt- en familiebetrokkenheid bij de zorg. Patiëntgecentreerde zorg omvat het opbouwen van een relatie met de patiënt én met zijn familie om zo een volledig(er) beeld van de patiënt te krijgen, actief te luisteren naar symptomen en zorgen, en om gericht zelfmanagementsupport te kunnen bieden. Een belangrijk onderdeel van patiënt- en persoongecentreerde zorg is familiegecentreerde zorg. Als zorg ook familiegecentreerd is, zijn de patient outcomes van de zorg optimaler. PFCC heeft als effect dat attente reacties en steun van de familie toenemen. PFCC heeft ook een gunstig effect op de autonomie van de patiënt.

Barbara Sassen

13. Verpleegkundigen & herstelbenadering

Samenvatting

De kern van de herstelbenadering is de relatie van verpleegkundigen met de patiënt, waarbij het draait om het aangaan van een alliantie. We spreken van een alliantie als er een samenwerkingsrelatie ontstaat tussen de patiënt en de professional. Voor deze samenwerkingsrelatie is het cruciaal dat de patiënt participeert. Op basis van discussie wordt er gezocht naar overeenstemming over de behandeldoelen en hierop een akkoord te krijgen van de patiënt. Een alliantiebreuk ontstaat als er geen overeenstemming (meer) is, bij een gebrek aan samenwerking of bij spanningen. De herstelbenadering vertrekt vanuit patiëntbehoeften en is een vorm van patiënt- c.q. persoonsgericht zorg verlenen.

Barbara Sassen

14. Verpleegkundigen & co-creatie van zorg

Samenvatting

Bij complexe zorg en complexe zorgbehoeften van de patiënt, zoals in het geval van multimorbiditeit, kan naast patiëntgecentreerde zorg, co-creatie van zorg de zorgresultaten verbeteren. De kwaliteit van de patiëntgecentreerde interactie en communicatie wordt geoptimaliseerd door de zorgprofessional, hetgeen leidt tot betere zorguitkomsten, meer patiënttevredenheid en (sociaal) welbevinden. Als deze positieve interactie en communicatie ontstaan en een relatie wordt opgebouwd, is er sprake van een co-creatie van zorg én van patiëntgecentreerd werken. Co-creatie van zorg gaat over het zoeken naar innovatieve oplossingen voor complexe problemen.

Barbara Sassen

15. Verpleegkundigen & autonomie en eigen regie

Samenvatting

Paternalisme geeft weer dat de zorgprofessional een dominante rol heeft in de zorg en bepaalt wat het beste is voor de patiënt. Bij autonomie ligt het accent op de patiënt, die zelf (gezondheidsgerelateerde) beslissingen neemt, in elk geval voor specifieke (deel)besluiten. Autonomie geeft handvatten om te participeren in de zorg, om beslissingen te kunnen nemen, om input te geven en om patiëntmanagent en zelfmanagement te ontplooien. Autonomie gaat over het opbouwen van een samenwerkingsrelatie met de patiënt binnen patiëntgecentreerd zorg verlenen. Patient empowerment kan de autonomie en het zelfvertrouwen verhogen. Bij patiënten van wie de autonomie beperkt is, neemt – zeker wanneer er sprake is van routinematige zorg – de patiënttevredenheid over de door de patiënt ervaren zorg af. Dit heeft weer negatieve invloed op de kwaliteit van leven. Zelfregulatie beïnvloedt in brede zin hoe de patiënt omgaat met ziekte en gezondheid. Het is gewenst dat patiënten de eigen regie voeren over hun gezondheid. Zowel patiëntgecentreerde zorg als gezamenlijke besluitvorming stelt in ethisch opzicht hoge eisen aan professionals. Inner en outer moral distress stellen zorgprofessionals vaak voor problemen.

Barbara Sassen

16. Verpleegkundigen & shared decision-making

Samenvatting

Gezamenlijke besluitvorming zou geïntegreerd moeten zijn in de zorgverlening. Shared decision-making heeft invloed op de patiënttevredenheid en ervaren kwaliteit van leven. Het gaat hierbij om het aangaan van een relatie, een alliantie tussen zorgprofessional en patiënt. De zorgprofessional bespreekt de patiëntbehoeften én verkent leefstijlfactoren. In de kern draait deze samenwerkingsgerichte relatie om wederzijds vertrouwen dat voelbaar moet zijn voor de patiënt. Beslissingsondersteunende hulpmiddelen zijn effectief om de gezamenlijke besluitvorming te kanaliseren.

Barbara Sassen

17. Verpleegkundigen & zelfmanagement

Samenvatting

Patiëntgecentreerde zorg omvat ook het bevorderen van het zelfmanagement van de patiënt, gericht op gedragsverandering. Uitgangspunt vormen patiëntbehoeften, en gezamenlijke besluitvorming is de rode draad. Voor verpleegkundigen gaat het bevorderen van het zelfmanagement over de patiënt en zijn familie de juiste support bieden, zodat zij hun eigen gezondheid kunnen managen. Het succes van de zorg en behandeling is in belangrijke mate afhankelijk van de effectiviteit van de behandeling, maar ook van het zelfmanagement en symptoommanagement van de patiënt. De patiënt moet in staat zijn om zijn leefstijl en gezondheidsgedrag in lijn te brengen en te houden met hetgeen gewenst is gezien zijn gezondheidssituatie. Symptoommanagement en zelfmanagement beïnvloeden dus de prognose. De beste behandeling kan ineffectief worden door niet-optimaal gezondheidsgedrag. Zelfmanagementbevordering is zelfmanagementsupport bieden. De rol van verpleegkundigen bij het bevorderen van het zelfmanagement bestaat uit het bieden van de juiste support aan de patiënt en zijn familie. Verpleegkundigen moeten zich richten op het ondersteunen van de balans in het behouden van gezondheid en het bevorderen en optimaliseren van de kwaliteit van leven en levensverwachting.

Barbara Sassen

18. Verpleegkundigen & patiëntgericht communiceren

Samenvatting

Vanuit een communicatief perspectief wordt de nadruk gelegd op het ontwikkelen van goede communicatieve vaardigheden en het werken aan een patiëntgerichte, gelijkwaardige relatie tussen de verpleegkundige en de patiënt. Dit optimaliseren van het communicatieve perspectief op zorg en behandeling heeft een positief effect op de tevredenheid van de patiënt over de aangeboden zorg en behandeling. Het je eigen maken van een betrokken en empathische communicatiestijl, in een continu proces van uitwisseling van verbale en non-verbale communicatie, is noodzakelijk voor verpleegkundigen.

Barbara Sassen

19. Verpleegkundigen & narratieve benadering

Samenvatting

Voor patiëntgecentreerd, relationeel verplegen kunnen narratieven een manier zijn om de persoon ‘achter’ de patiënt te gaan zien. Een persoonlijk narratief is een autobiografisch verhaal van de patiënt dat wordt opgebouwd aan de hand van levensgebeurtenissen, waardoor betekenis aan levensgebeurtenissen en aan het leven wordt gegeven. Narratieven kunnen leiden tot unfolding of one’s life en worden ook life journey of life history genoemd. De ervaring om te leven met gezondheidsproblemen en de nood die deze ervaring veroorzaakt, maar ook de zorg en behandeling die ontvangen worden, zijn kritische hoofdstukken in het levensverhaal van de patiënt.

Barbara Sassen

20. Verpleegkundigen & relatiegecentreerde zorg

Samenvatting

Relationship-centered care (RCC) gaat over de relatie van de zorgprofessional met de patiënt, de relatie zorgprofessional met collega’s en de relatie zorgprofessional met het systeem van de gezondheidszorg en de samenleving. De verpleegkundige biedt in deze gecentreerde zorg support aan respectievelijk een hoge kwaliteit van zorg, een kwalitatief goede werkomgeving en aan de kwalitatief goede werking van het gezondheidszorgsysteem. Als de relatie van de verpleegkundige met de patiënt goed is, leidt dit tot positieve gezondheidsuitkomsten.

Barbara Sassen

21. Verpleegkundigen & geïntegreerde zorg

Samenvatting

Zorg zal beter worden afgestemd op de patiënt als er sprake is van geïntegreerde zorg in tegenstelling tot gespecialiseerde en gedifferentieerde zorg. Geïntegreerde zorg gaat over het integreren van klinische zorg (microniveau), het professioneel en organisatorisch integreren van zorg (mesoniveau) en over het integreren van systemen (macroniveau). Integrale zorg is beter afgestemd op de patiënt, met name bij complexe gezondheidsproblemen en multimorbiditeit. Het conceptueel model van geïntegreerde zorg biedt een denkkader. Op microniveau wordt het zorgbehandelproces in co-creatie met de patiënt ontwikkeld. Op mesoniveau gaat het om het zorg- en behandelaanbod, uitgevoerd in partnerships tussen beroepsgroepen. Op macroniveau wordt de patiënt met zijn patiëntbehoeften in het midden van het gezondheidszorgsysteem geplaatst, met partnerships tussen organisaties. Binnen de verpleegkundige zorg zou het accent moeten liggen op een zorgdominatie. Bij zorggericht denken kijkt de verpleegkundige primair naar het afstemmen van de zorg op de behoeften van de patiënt. Zodoende staat integrale zorg loodrecht tegenover gespecialiseerde en gedifferentieerde zorg. Zorggericht denken is hiermee minder oplossingsgericht vergeleken met het medisch denken. Dit betekent echter niet dat verpleegkundigen niet toewerken aan het ‘oplossen’ van de ziekte. Het betekent wel dat de ‘ziekte’ van de patiënt wordt geplaatst in de context van goede zorg verlenen.

Barbara Sassen

22. Verpleegkundigen & intraprofessionele en interprofessionele samenwerking

Samenvatting

Effectieve teams zijn teams waarin mensen samenwerken om zo te komen tot resultaten van zorg die elke professional alleen niet zou kunnen bereiken. Het draagt bij aan de kwaliteit van zorg als patiënten geïnformeerd zijn en een actieve, regievoerende positie innemen in de communicatie met zorgprofessionals. Het draagt ook bij aan de kwaliteit van zorg als zorgprofessionals werken vanuit een proactieve positie, binnen een multidisciplinair team. Dit kan resulteren in integrale zorg, waarin preventie én curatie zijn geïntegreerd in de zorg en behandeling. De clashing of cultures tussen medische en niet-medische beroepsgroepen is een factor die integrale zorgverlening en behandeling bemoeilijkt. De oorzaak ligt in de dissonantie tussen het holistisch perspectief van verpleegkundigen, dat complex is, en een meer objectief perspectief, zoals artsen dat hanteren. Niet-effectief communiceren kan resulteren in foutieve diagnoses, medicatiefouten, vertraging in de behandeling en patiëntletsel.

Barbara Sassen

23. Verpleegkundigen & shared governance en professional governance

Samenvatting

Patiëntgecentreerde zorg vraagt om veranderingen op het niveau van de individuele zorgprofessional als op het organisatieniveau van gezondheidszorginstellingen. Hierbij is het gewenst dat de manier van leidinggeven niet ligt op controle en beheersing, maar op het voeren van gezamenlijk bestuur: shared governance. De betrokkenheid van verpleegkundigen bij de zorg neemt toe door hen in de gehele gezondheidszorgorganisatie te laten meedenken en beslissingsbevoegdheid te geven. Aldus ontstaat er een organisatiestrategie waarin verpleegkundigen zelf ‘eigenaar’ zijn over de verpleegkundige zorg. Als beslissingen worden genomen door leidinggevenden buiten de patiëntenzorg, dan geeft dit ongewenste effecten. Shared governance is to empower verpleegkundigen, waardoor zowel de patiënttevredenheid als de arbeidstevredenheid van verpleegkundigen toeneemt. In shared governance wordt de relatie centraal gesteld, en niet het uitvoeren van taken. Het is hiermee feitelijk een vorm van shared decision-making tussen lijn- en stafmanagement.

Barbara Sassen

24. Verpleegkundigen & evidence-based practice

Samenvatting

Het best beschikbare bewijs (evidence-based practice) zou een solide fundament voor verpleegkundige zorg moeten vormen. De doelgerichtheid en effectiviteit van de zorg zijn hierdoor toegenomen. We zijn nu op het punt aangekomen dat we zouden moeten vertrekken vanuit de patiëntbehoeften en samen met hem of haar bespreken welke evidence-based zorg en behandeling het best aansluiten op zijn behoeften. Persoongecentreerde of patiëntgecentreerde zorg lijkt in tegenstelling te zijn met evidence-based practice vanwege haar focus op behoeften van groepen en populaties. Maar de patient outcome zou moeten worden gedefinieerd in termen van hetgeen belangrijk, betekenisvol en waardevol is voor de individuele patiënt. Een outcome is pas een goede outcome als deze past bij de patiënt. Als verpleegkundige denk je niet alleen vanuit het zorg- en behandelaanbod, maar vertrek je vanuit de zorgbehoeften en de wensen van de individuele patiënt.

Barbara Sassen

25. Verpleegkundigen & patiëntgecentreerde kwaliteit van zorg

Samenvatting

Kwalitatief goede zorg gaat is erop gericht de kwaliteit van leven van de patiënt te verbeteren en zijn algemene gevoel van welbevinden te optimaliseren. Maar kwalitatief goede zorg gaat ook over het verbeteren van gezondheidsuitkomsten, health outcomes van de zorg. Kwalitatief goede zorg verlenen is meer dan een bepaalde taak technisch goed uitvoeren, want elke interactie die de patiënt heeft, bepaalt de kwaliteit van zorg. Zorg die patiënt- en familiegecentreerd is, verbetert de patiënttevredenheid en de ervaren kwaliteit van zorg. Bij kwaliteit van zorg is de patiëntervaring belangrijk, zo niet doorslaggevend, en daarbij gaat het niet alleen om rationele aspecten maar ook om functionele aspecten. Communicating for Continuity of Care (COC) is een term die benadrukt dat het belangrijk is dat patiëntgecentreerde kwaliteitszorg gaat over continuïteit van zorg en coördinatie van zorg, in én tussen klinische settings.

Barbara Sassen

26. Verpleegkundigen & patient journey

Samenvatting

Patient mapping of patient journey is een tool om de patiëntervaring met de zorg beter voor het voetlicht te krijgen en maakt vanuit het perspectief van de patiënt duidelijk wat bijdraagt aan goede zorg en wat niet. In het licht van kwaliteit van zorg wordt het begrip patient journey ook gebruikt om de route aan te duiden die een patiënt aflegt door het gezondheidszorgsysteem. Door te kijken vanuit het perspectief van de patiënt kunnen de effectiviteit en efficiëntie van de zorg worden verbeterd door het elimineren van ineffectieve of onnodige zorg. Op basis hiervan kan redesign van de patiëntroute worden gecreëerd met het doel de patiënttevredenheid en kwaliteit van zorg te verhogen. Dit wordt bereikt als zorgverleners de zorg zo veel mogelijk afstemmen op de perceptie, voorkeuren en verwachtingen van de patiënt.

Barbara Sassen

27. Verpleegkundigen & van triple aim naar quadruple aim

Samenvatting

Het doel van wat triple aim wordt genoemd, is de werking van het gezondheidszorgsysteem te verbeteren door het optimaliseren van de patiëntervaring, van de gezondheidstoestand van bevolkingsgroepen en het reduceren van kosten verbonden aan de gezondheidszorg. De quadruple aim voegt hieraan nog een vierde aspect toe: het verbeteren van de work life van zorgprofessionals. In de quadruple aim wordt benadrukt dat zorg voor patiënten vraagt om zorg voor professionals: ‘care of the patient requires care of the provider’. Partnership met de patiënt als consument (‘partnering with consumers’) kan de werking van het gezondheidszorgsysteem en hiermee de kwaliteit van zorg optimaliseren. Als de mate waarin de patiënt als partner in de zorg wordt benaderd, als laag wordt beoordeeld, zal deze de kwaliteit van zorg als laag beoordelen.

Barbara Sassen

28. Verpleegkundigen & patiëntgericht leiderschap

Samenvatting

Patiëntgericht leiderschap is het je eigen maken van leiderschapskwaliteiten. Elke verpleegkundige kan zich deze kwaliteiten eigen maken en deze competenties verwerven. Het doel is om patiëntgecentreerde zorg te verlenen en hierbij partnerships aan te gaan met de patiënt en zijn familie, maar ook om de zorg naar een hoger niveau qua efficiëntie en effectiviteit te tillen en te houden. Patiëntgericht, relationeel leiderschap leidt zo tot meer tevredenheid bij patiënten over de zorg, tot minder medicatiefouten, minder ziekenhuisinfecties, verhoogde patiëntveiligheid en een lagere mortaliteit. Relationeel leiderschap zou moeten worden gecombineerd met taakgericht leiderschap; deze combinatie van stijlen wordt transactioneel leiderschap genoemd. Daarbij ligt het accent op participatie. Transactioneel leiderschap is intellectueel uitdagend, inspirerend en motiverend, en het bouwt bruggen naar gunstige zorgresultaten. Transformationeel leiderschap leidt tot goed presterende teams omdat er een verbinding wordt gelegd met idealen over hoe de zorg eruit zou moeten zien. Het vraagt leiderschap van verpleegkundigen om de patiënt onderdeel te maken van het gezondheidsteam.

Barbara Sassen

29. Verpleegkundigen & value-based healthcare

Samenvatting

In value-based healthcare wordt voortdurend het perspectief van de patiënt meegenomen in de zorg en behandeling: besluiten worden genomen in een samenwerkingsproces met de patiënt, en bij verschillende standpunten of conflicten is discussie de weg vooruit. Value-based healthcare gaat erover hoe je op basis van big data de kwaliteit van zorg (verder) kunt optimaliseren. Door gegevens te analyseren verkrijgt men meer inzicht in de zorgresultaten, de patient outcomes van de zorg, waarbij ook patiëntgeoriënteerde zorg belangrijk en onontbeerlijk blijft voor kwalitatief goede zorg. Het uitgangspunt is dat de ervaren kwaliteit van leven van de patiënt toeneemt. Zorg en behandeling zouden gericht moeten zijn op de meest optimale gezondheidsuitkomsten voor de patiënt of patiëntengroep. Het is een stap op weg naar de verdere professionalisering van het verpleegkundig beroep.

Barbara Sassen

Nawerk