Skip to main content
Top

2023 | OriginalPaper | Hoofdstuk

34. Veroudering en kwetsbare ouderen

Auteur : Drs. Max Franken

Gepubliceerd in: Leerboek ambulancezorg

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Een groot deel van de patiënten in de ambulancezorg betreft ouderen en dit deel zal in de toekomst nog sterk toenemen. Fitte ouderen verschillen in (ambulance)zorg niet veel van volwassenen. Bij kwetsbare ouderen presenteren ziekten zich echter vaak anders, bijvoorbeeld met een val of een delier. De 4AT is een goed instrument om de belangrijkste symptomen van een delier te meten: iemand die afwijkend gedrag vertoont of dat iemand minder wakker of minder aandachtig. Het onderzoek bij ouderen wordt vaak gehinderd door hardhorendheid en slechtziendheid, geheugenproblemen en verwardheid. Medicatie is een veelvoorkomende oorzaak van problemen bij ouderen, met name plaspillen, bloeddrukverlagers en opiaten. Er is een vicieuze ‘geriatrische cirkel’ die mensen steeds kwetsbaarder maakt. Belangrijke signalen zijn vermoeidheid, afvallen, zwakheid, minder zelf kunnen en minder plezier in het leven. Er is een glijdende schaal tussen fit en kwetsbaar. De clinical frailty scale (CFS) helpt om dat te kwantificeren. Dat, gecombineerd met wat iemand aan veerkracht heeft, gebruik je voor je redenering om een passende therapie te kiezen. Je moet ook rekening houden met de beperkingen in de wet, met name de Wet zorg en dwang (Wzd).
Literatuur
go back to reference Ayoung-Chee, P., McIntyre, L., Ebel, B. E., Mack, C. D., McCormick, W., Maier, R. V. (2014). Long-term outcomes of ground-level falls in the elderly. The Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 76(2), 498–503; discussion 503. Ayoung-Chee, P., McIntyre, L., Ebel, B. E., Mack, C. D., McCormick, W., Maier, R. V. (2014). Long-term outcomes of ground-level falls in the elderly. The Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 76(2), 498–503; discussion 503.
go back to reference Calf, A. h., Pouw, M. A., Van Munster, B. C., Burgerhof, J. G. M., De Rooij, S. E., & Smidt, N. (2021). Screening instruments for cognitive impairment in older patients in the Emergency Department: A systematic review and meta-analysis. Age and Ageing, 50, 105–112.CrossRefPubMed Calf, A. h., Pouw, M. A., Van Munster, B. C., Burgerhof, J. G. M., De Rooij, S. E., & Smidt, N. (2021). Screening instruments for cognitive impairment in older patients in the Emergency Department: A systematic review and meta-analysis. Age and Ageing, 50, 105–112.CrossRefPubMed
go back to reference Franken, M., Franken, A., Van den Heuvel, W., Van den Bogaert, M. (2018). Geriatrie en gerontologie. Franken, M., Franken, A., Van den Heuvel, W., Van den Bogaert, M. (2018). Geriatrie en gerontologie.
go back to reference Haaksma, M. L., Claassen, J. A. H. R., Olde Rikkert, M. G. M., Melis, R. J. F. (2017). Dementie: Groeiende ramp of afnemende epidemie? NTvG. Haaksma, M. L., Claassen, J. A. H. R., Olde Rikkert, M. G. M., Melis, R. J. F. (2017). Dementie: Groeiende ramp of afnemende epidemie? NTvG.
go back to reference Imhoff, F. B., Schnell, F., Magaña, A., Diermeier, T., Scheiderer, B., & Braun, S. (2018). Single cut distal femoral osteotomy for correction of femoral torsion and valgus malformity in patellofemoral malalignment – proof of application of new trigonometrical calculations and 3D-printed cutting guides. BMC Musculoskeletal Disorders, 19(1), 215.CrossRefPubMedPubMedCentral Imhoff, F. B., Schnell, F., Magaña, A., Diermeier, T., Scheiderer, B., & Braun, S. (2018). Single cut distal femoral osteotomy for correction of femoral torsion and valgus malformity in patellofemoral malalignment – proof of application of new trigonometrical calculations and 3D-printed cutting guides. BMC Musculoskeletal Disorders, 19(1), 215.CrossRefPubMedPubMedCentral
go back to reference Nair, N. P., Chalmers, L., Bereznicki, B. J., Curtain, C., Peterson, G. M., Connolly, M., & Bereznicki, L. R. (2017). Adverse drug reaction-related hospitalizations in elderly Australians: A prospective cross-sectional study in two Tasmanian hospitals. Drug Safety, 40(7), 597–606.CrossRef Nair, N. P., Chalmers, L., Bereznicki, B. J., Curtain, C., Peterson, G. M., Connolly, M., & Bereznicki, L. R. (2017). Adverse drug reaction-related hospitalizations in elderly Australians: A prospective cross-sectional study in two Tasmanian hospitals. Drug Safety, 40(7), 597–606.CrossRef
go back to reference Oh, E. S., Fong, T. G., Hshieh, T. T., Inouye, S. K. (2017). Delirium in older persons: Advances in diagnosis. JAMA, 318(12), 1161–1174. Oh, E. S., Fong, T. G., Hshieh, T. T., Inouye, S. K. (2017). Delirium in older persons: Advances in diagnosis. JAMA, 318(12), 1161–1174.
go back to reference Rockwood, K., Song, X., MacKnight, C., Bergman, H., Hogan, D. B., McDowell, I., & Mitnitski, A. (2005). A global clinical measure of fitness and frailty in elderly people. CMAJ, 173(5), 489–495.CrossRefPubMedPubMedCentral Rockwood, K., Song, X., MacKnight, C., Bergman, H., Hogan, D. B., McDowell, I., & Mitnitski, A. (2005). A global clinical measure of fitness and frailty in elderly people. CMAJ, 173(5), 489–495.CrossRefPubMedPubMedCentral
go back to reference Witlox, J., Eurelings, l. S. M., De Jonghe, J. F. M., Kalisvaart, K. J., Eikelenboom, P., Van Gool, W. A. (2010). Delirium in elderly patients and the risk of postdischarge mortality, institutionalization, and dementia: a meta-analysis. JAMA, 304, 443–451. Witlox, J., Eurelings, l. S. M., De Jonghe, J. F. M., Kalisvaart, K. J., Eikelenboom, P., Van Gool, W. A. (2010). Delirium in elderly patients and the risk of postdischarge mortality, institutionalization, and dementia: a meta-analysis. JAMA, 304, 443–451.
Metagegevens
Titel
Veroudering en kwetsbare ouderen
Auteur
Drs. Max Franken
Copyright
2023
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2789-8_34