Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top
Gepubliceerd in:
Duizeligheid hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2016 | OriginalPaper | Hoofdstuk

65. Vergeetachtigheid

Auteurs : A. W. Wind, H. de Vries, Y. A. L. Pijnenburg

Gepubliceerd in: Diagnostiek van alledaagse klachten

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

De grote lijn van de diagnostiek bij vergeetachtigheid en andere cognitieve stoornissen bestaat uit:
  • vaststellen of er sprake is van cognitieve stoornissen;
  • uitsluiten van behandelbare oorzaken zoals depressie en somatische oorzaken;
  • vaststellen of er sprake is van dementie;
  • nadere diagnostiek bij dementie, gericht op comorbiditeit (somatisch en psychiatrisch), functionele beperkingen en de vorm van de dementie.
De verschillende richtlijnen voor de diagnostiek berusten voor het grootste deel op consensus. Alert zijn op vroege symptomen komt tijdige opsporing van dementie ten goede. Bij het vaststellen van cognitieve stoornissen en voor het differentiëren tussen de verschillende oorzaken nemen anamnese en heteroanamnese en het afnemen van eenvoudige bedside cognitieve functietests zoals de MMSE of kloktekenen een centrale plaats in. Lichamelijk onderzoek en eenvoudig laboratoriumonderzoek dienen om behandelbare somatische oorzaken van vergeetachtigheid op te sporen. De CT-scan is vooral bedoeld om behandelbare intracraniële oorzaken op te sporen. Met behulp van MRI kan men specifieke aandoeningen aantonen. Hippocampusatrofie past bij de ziekte van Alzheimer en infarcten passen bij vasculaire dementie. De geïnteresseerde arts kan ver komen met de diagnostiek bij vergeetachtigheid en kan specialisten vragen specifieke diagnostische vragen te beantwoorden. Daarbij is een onderscheid tussen ziektegerichte respectievelijk zorggerichte diagnostiek van belang.
vorige hoofdstuk Sombere stemming
volgende hoofdstuk Verwardheid
Literatuur
1.
2.
Nielen MMJ, Spronk I, Davids R, et al. Incidentie en prevalentie van gezondheidsproblemen in de Nederlandse huisartsenpraktijk in 2013. Uit: Nivel Zorgregistraties eerste lijn [internet]; 2014. www.​nivel.​nl/​node/​4096.
3.
4.
Bowers J, Jorm AF, Henderson S, et al. General practitioners’ detection of depression and dementia in elderly patients. Med J Aust. 1990;153:192–6.PubMed
5.
Cooper B, Bickel H, Schaufele M. The ability of general practitioners to detect dementia and cognitive impairment in their elderly patients: a study in Mannheim. Int J Geriatr Psychiatry. 1992;7:591–8.CrossRef
6.
O’Connor DW, Fertig A, Grande MJ, et al. Dementia in general practice: the practical consequences of a more positive approach to diagnosis. Br J Gen Pract. 1993;43:185–8.PubMedPubMedCentral
7.
Lin JS, O’Connor E, Rossom RC, et al. Screening for cognitive impairment in older adults: a systematic review for the US Preventive Services Task Force. Ann Intern Med. 2013;159:601–12.PubMed
8.
Numans ME, Wind AW. Screen niet alle ouderen op cognitieve stoornissen. Commentaar. Ned Tijdschr Geneeskd. 2014;158:A7334.
9.
Wind AW. Mogelijkheden om dementie in een vroeg stadium te herkennen. Huisarts Wet. 1997;40:589–92.
10.
Gezondheidsraad. Dementie. Den Haag: Gezondheidsraad; 2002 (publicatienr. 2002/04).
11.
12.
Zorgstandaard dementie. 2013. Alzheimer Nederland & Vilans.
13.
14.
APA. Beknopte handleiding bij de diagnostische criteria van de DSM-IV. Lisse: Swets & Zeitlinger; 1995. pag. 120–32.
15.
Kwa IH, Hijdra A,Gool WA van. Nieuwe diagnostische criteria voor vasculaire dementie; mijlpaal of struikelblok? Ned Tijdschr Geneeskd. 1993;137:2412–4.
16.
Verhey FR, Ponds RW, Rozendaal N, et al. Depression, insight and personality changes in Alzheimer’s disease and vascular dementia. J Geriatr Psychiatry Neurol. 1995;8:23–7.PubMed
17.
Petersen RC, Stevens JC, Ganguli M, et al. Practice parameter: early detection of dementia: mild cognitive impairment (an evidence based review). Report of the Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology. Neurology. 2001;56:1133–43.CrossRefPubMed
18.
19.
Frisoni GB, Fratiglioni L, Fastbom J, et al. Mild cognitive impairment in the population and physical health: Data on 1,435 individuals aged 75 to 95. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2000;55:M322–8.CrossRefPubMed
20.
Boxtel MP van, Buntinx F, Houx PJ, et al. The relation between morbidity and cognitive performance in a normal aging population. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 1998;53:M147–54.CrossRefPubMed
21.
Cooper C, Sommerland A, Lyketsos CG, Livingston G. Modifiable predictors of dementia in mild cognitive impairment: a systematic review and meta-analysis. Am J Psychiatry. 2015;172:323–34.CrossRefPubMed
22.
Visser PJ, Kester A, Jolles J, Verhey F. Ten-year risk of dementia in subjects with mild cognitive impairment. Neurology. 2006;67:1201–7.CrossRefPubMed
23.
Bowen J, Teri L, Kukull W, et al. Progression to dementia in patients with isolated memory loss. Lancet. 1997;349:763–5.CrossRefPubMed
24.
Bozoki A, Giordani B, Heidebrink JL, et al. Mild cognitive impairments predict dementia in nondemented elderly patients with memory loss. Arch Neurol. 2001;58:411–6.CrossRefPubMed
25.
26.
Walstra GJM, Teunisse S,Gool WA van, et al. Reversibele dementie bij bejaarde patiënten verwezen naar een polikliniek voor geheugenstoornissen. Ned Tijdschr Geneeskd. 1997;141:376–80.
27.
Yaffe K, Blackwell T, Gore R, et al. Depressive symptoms and cognitive decline in nondemented elderly women: a prospective study. Arch Gen Psychiatry. 1999;56:425–30.CrossRefPubMed
28.
Rocca WA, Hofman A, Brayne C, et al. Frequency and distribution of Alzheimer’s disease in Europe: a collaborative study of 1980–1990 prevalence findings. Ann Neurol. 1991;30:381–90.CrossRefPubMed
29.
Hofman A, Rocca WA, Brayne C, et al. The prevalence of dementia in Europe: a collaborative study of 1980–1990 findings. Int J Epidemiol. 1991;20:736–48.CrossRefPubMed
30.
Schmand B, Jonker C, Hooijer C, et al. Subjective memory complaints may announce dementia. Neurology. 1996;46:121–5.CrossRefPubMed
31.
Geerlings MI, Jonker C, Bouter LM, et al. Association between memory complaints and incident Alzheimer’s disease in elderly people with normal baseline cognition. Am J Psychiatry. 1999;156:531–7.PubMed
32.
Schofield PW, Jacobs D, Marder K, et al. The validity of new memory complaints in the elderly. Arch Neurol. 1997;54:756–9.CrossRefPubMed
33.
Schofield PW, Marder K, Dooneief G, et al. Association of subjective memory complaints with subsequent cognitive decline in community-dwelling elderly individuals with baseline cognitive impairment. Am J Psychiatry. 1997;154:609–15.CrossRefPubMed
34.
35.
Folstein MF, Folstein SE, McHuhg PR. Mini mental-state, a practical method for grading the cognitive state of patients for the clinician. J Psychiatr Res. 1975;12:189–98.CrossRefPubMed
36.
O’Connor DW, Pollitt PA, Hyde JB, et al. The reliability and validity of the mini mental-state in a British community survey. J Psychiatr Res. 1989;23:87–96.CrossRefPubMed
37.
Tombaugh TN, McIntyre NJ. The Mini Mental-State Examination: a comprehensive review. J Am Geriatr Soc. 1992;40:922–35.CrossRefPubMed
38.
Ponds RWHM, Verhey FRJ, Rozendaal N, et al. Dementie-screening: validiteit van de Cognitieve Screeningtest (CST) en de Mini Mental-State Examination (MMSE). Tijdschr Gerontol Geriatr. 1992;23:94–9.PubMed
39.
Eefsting JA, Boersma F, Tilburg W van, et al. Bruikbaarheid van de ‘Mini mental-state examination’ voor het vaststellen van dementie; onderzoek naar de criteriumvaliditeit in een Nederlandse plattelandspopulatie. Ned Tijdschr Geneeskd. 1997;141:2066–70.PubMed
40.
Brooke P, Bullock R. Validation of a 6 item cognitive impairment test with a view to primary care usage. Int J Geriatr Psychiatry. 1999;14:936–40.CrossRefPubMed
41.
Tierney MC, Szalai JP, Dunn E, et al. Prediction of probable Alzheimer disease in patients with symptoms suggestive of memory impairment. Value of the mini mental-state examination. Arch Fam Med. 2000;9:527–32.CrossRefPubMed
42.
43.
Heeren ThJ, Lagaay AM, Beek WCA van, et al. Reference values for the mini mental-state examination (MMSE) in octo- and nonagenarians. J Am Geriatr Soc. 1990;38:1093–6.
44.
Crum RM, Anthony JC, Bassett SS, et al. Populationbased norms for the mini mental-state examination by age and education level. JAMA. 1993;269:2386–91.CrossRefPubMed
45.
Kempen GIJM, Brilman EI, Ormel J. De, Mini Mental-State Examination. Normeringsgegevens en een vergelijking van een 12- en 20-item versie in een steekproef ouderen uit de bevolking. Tijdschr Gerontol Geriatr. 1995;26:163–72.PubMed
46.
Black SA, Espino DV, Mahurin R, et al. The influence of noncognitive factors on the Mini Mental-State Examination in older Mexican-Americans: findings from the Hispanic EPESE. Established Population for the Epidemiologic Study of the Elderly. J Clin Epidemiol. 1999;52:1095–102.CrossRefPubMed
47.
48.
Luboshitzky R, Oberman AS, Kaufman N, et al. Prevalence of cognitive dysfunction and hypothyroidism in an elderly community population. Isr J Med Sci. 1996;32:60–5.PubMed
Metagegevens
Titel
Vergeetachtigheid
Auteurs
A. W. Wind
H. de Vries
Y. A. L. Pijnenburg
Copyright
2016
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Boek
Diagnostiek van alledaagse klachten

Print ISBN: 978-90-368-1154-5

Elektronisch ISBN: 978-90-368-1274-0

Copyright: 2016

DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-1274-0_65