Top

Tijdschrift voor Psychotherapie

Gepubliceerd in:

15-04-2016 | Artikel

Van onbehandelbaar naar behandelbaar?

De toepassing van de combinatie FACT en MBT bij EPA-persoonlijkheidsstoornissen

Auteurs: Saskia Knapen, Marianne de Leeuw, Rixt Meinderts, Marjolein Fokkert

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 2/2016

Samenvatting

De combinatie van Flexible Assertive Community Treatment (FACT) en Mentalization Based Treatment (MBT) biedt op verandering gerichte psychotherapeutische behandeling voor patiënten met EPA-persoonlijkheidsstoornissen die eerder ongeschikt waren bevonden voor behandeling. Voor patiënten met ernstige persoonlijkheidsstoornissen biedt psychotherapie alleen te weinig holding, waardoor zij vaak buiten de boot vallen bij behandelprogramma’s voor persoonlijkheidsstoornissen. Door een psychotherapeutische behandeling als MBT in te bedden in de ‘holding environment’ die FACT kan bieden, kunnen veel patiënten de psychotherapeutische behandeling beter volhouden. Bovendien geeft deze werkwijze behandelaren de handvatten die nodig zijn om deze groep patiënten te kunnen behandelen en in zorg te houden. In dit artikel bespreken we de eerste ervaringen met deze werkwijze. De uitkomsten zijn positief en wijzen erop dat klachten afnemen en het functioneren verbetert. Hoewel bescheidenheid op zijn plaats is, vanwege methodologische beperkingen, laat deze studie zien dat we voorzichtig moeten zijn met het bestempelen van patiënten als onbehandelbaar of te gemakkelijk overgaan op slechts steunende en structurerende behandeling, zonder dat er nog naar verandering wordt gestreefd.

vorige artikel Klinische en economische evaluatie van schematherapie bij persoonlijkheidsstoornissen

volgende artikel Mentaliseren, pseudomentaliseren en dismentaliseren

Centrum Certificering ACT en FACT.

Allen, J. G., Fonagy, P., & Bateman, A. W. (2008). Mentaliseren in de klinische praktijk. Amsterdam: Nieuwezijds.

Arntz, A., Hoorn, M. van den, Cornelis, J., Verheul, R., Bosch, W. van den, & Bie, A. de (2003). Reliability and validity of the Borderline Personality Disorder Severity Index. Journal of Personality Disorders, 17, 45–59.CrossRefPubMed

Arntz, A. (1999). BPDSI: Borderline Personality Disorder Severity Index Versie IV. Maastricht: Universiteit Maastricht.

Arrindell, W. A., & Ettema, J. H. M. (1986). SCL-90: Handleiding bij een multidimensionele psychopathologie indicator. Lisse: Swets Test Publishers.

Bateman, A., & Fonagy, P. (2006). Treatment of borderline personality disorder with psychoanalytically oriented partial hospitalisation. An 18-month follow-up. Journal of Lifelong Learning in Psychiatry, 2, 244–252.CrossRef

Bateman, A., & Fonagy, P. (2008). 8‑Year follow-up of patients treated for borderline personality disorder: mentalization-based treatment versus treatment as usual. American Journal of Psychiatry, 165, 631–638.CrossRefPubMed

Bateman, A., & Krawitz, R. (2013). Borderline personality disorder. An evidence-based guide for generalist mental health professionals. Oxford: Oxford University Press.CrossRef

Bowlby, J. (1969). Attachment. Attachment and loss: Vol. 1. New York: Basic Books.

Coates, S. W., & Target, M. (1998). Having a mind of one’s own and holding the other in mind. Psychoanalytic Dialoges, 8, 115–148.CrossRef

Delespaul, P., & Consensusgroep EPA (2013). Consensus over de definitie van mensen met een ernstige psychische aandoening (EPA) en hun aantal in Nederland. Tijdschrift voor Psychiatrie, 5, 427–238.

Evers, A., Braak, M., Frima, R., & Vliet-Mulder, J. van (2009). COTAN Documentatie. Amsterdam: Boom.

Gabbard, G., & Wilkinson, S. (1994). Management of countertransference with borderline patients. New York: American Psychiatric Press.

Gunderson, J. G., & Links, P. S. (2008). Borderline personality disorder: a clinical guide. Washington, DC: American Psychiatric Publishers.

Helleman, M., Goossens, P. J. J., Kaasenbrood, A., & Achterberg, T. van (2014). Evidence base and components of brief admission as an intervention for patients with borderline personality disorder: a review of the literature. Perspectives in Psychiatric Care, 50, 65–75.CrossRefPubMed

Hendin, H. (1981). Psychotherapy and suicide. American Journal of Psychotherapy, 35, 469–480.PubMed

Hermens, M. L. M., Splunteren, P. T. van, Bosch, A. van den, & Verheul, R. (2011). Barriers to implementing the clinical guideline on borderline personality disorder in the netherlands. Psychiatric Services, 62, 1381–1383.CrossRefPubMed

Kate, C. A. ten, Eurelings-Bontekoe, E. H. M., Muller, N., & Spinhoven, P. (2007). Persoonlijkheidsstoornissen in een instelling voor tweedelijns geestelijke gezondheidszorg. Prevalentie, kenmerken, behandelindicatie en drop-out. Tijdschrift voor Psychiatrie, 49, 597–609.PubMed

Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen (2014). Meedoen. Aanbevelingen voor de behandeling van mensen met EPA-PS. Utrecht: Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen. Geïntegreerde richtlijnbehandeling. Verkorte versie. www.kenniscentrumps.nl, Geraadpleegd op 5 januari 2016.

Knapen, S. R. Y. (2013). FACT voor ernstige persoonlijkheidsstoornissen. Ervaringen met de combinatie met MBT. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 68, 20–28.

Knapp, M., & Chisholm, D. (2006). Introduction and manual for the CSSRI-EU. In G. Thornicroft, T. Becker, M. Knapp, H. C. Knudsen, A. Schene, M. Tansella, & J. L. Vazquez-Barquero (Eds.), International outcome measures in mental health: quality of life, needs, service satisfaction, costs and impact on carers (pp. 71–75). Londen: Gaskell.

Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnontwikkeling (2008). Multidisciplinaire Richtlijn Persoonlijkheidsstoornissen. Richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van volwassen patiënten met een persoonlijkheidsstoornis. Utrecht: Trimbos-instituut.

Meekeren, E. van, Bunningen, N. van, Kaasenbrood, A. D., Knapen, S., Luyn, B. van, Nijmeijer, B., & Steendam, M. (2015). Ernstige psychische aandoening: kwaliteit van de relatie ligt in de reparatie. Psychopraktijk, 7, 20–25.CrossRef

National Institute for Health and Clinical Excellence (2009). Borderline personality disorder: recognition and management. Manchester: NICE Guidelines.

Stoffers, J. M., Völlm, B. A., Rücker, G., Timmer, A., Huband, N., & Lieb, K. (2012). Psychological therapies for people with borderline personality disorder. Cochrane Database of Systematic Reviews, 8 (2).

Veldhuizen, J. R. van, Bähler, M., & Polhuis, D. (2015). Handboek FACT. Utrecht: de Tijdstroom.

Webb, D., & McMurran, M. (2009). A comparison of women who continue and discontinue treatment for borderline personality disorder. Personality and Mental Health, 3, 142–149.CrossRef

Titel: Van onbehandelbaar naar behandelbaar?
De toepassing van de combinatie FACT en MBT bij EPA-persoonlijkheidsstoornissen
Auteurs: Saskia Knapen
Marianne de Leeuw
Rixt Meinderts
Marjolein Fokkert
Publicatiedatum: 15-04-2016
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 2/2016
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI: https://doi.org/10.1007/s12485-016-0118-z

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 2/2016

Het gedachtegoed van W.R. Bion

Klinische en economische evaluatie van schematherapie bij persoonlijkheidsstoornissen

Bijeenkomsten

Mindfulness in de klinische praktijk

Stay safe

Psychotherapie: confectie of maatwerk? Dag van de Psychotherapie. Amsterdam, 18 december 2015