Urologie

Histopathologisch gaat het blaascarcinoom meestal (circa 90%) uit van het overgangsepitheel. Overgangsepitheel (urotheel) vormt niet alleen de slijmvliesbedekking van de blaas maar ook van de ureteren, het nierbekken, de nierkelkjes en van de urethra prostatica en de klierbuisjes van de prostaat. Bij de eerste presentatie zijn de meeste blaastumoren niet-spierinvasief (d.w.z. oppervlakkig). Van de spierinvasieve blaastumoren presenteert circa 85% zich echter als een primair invasieve tumor. Een belangrijk kenmerk van oppervlakkige blaastumoren is dat ze frequent recidiveren. Er wordt wel gesproken van een ‘field disease’; daarmee wordt bedoeld dat het hele slijmvlies ziek is, en dat recidieven dus op enig moment op iedere plaats waar overgangsepitheel aanwezig is, kunnen optreden. Het papillaire overgangsepitheelcarcinoom kan op meerdere plaatsen (tegelijk) in de blaas voorkomen, maar een voorkeurslokalisatie lijkt toch de blaasbodem en het gebied rond de inmonding van de ureteren te zijn. Een bijzondere vorm van het overgangsepitheelcarcinoom zijn de hooggradige vlakke tumoren van het carcinoma in situ (CIS). Dit zijn agressieve tumoren die snel progressief (= spierinvasief) kunnen worden en waarbij de term ‘in situ’ eigenlijk een te rooskeurige voorstelling van zaken geeft. Carcinogene invloeden zijn: contact met verfstoffen (aniline), cosmetische kleurstoffen (kappers, schoonheidsspecialisten) en het roken van sigaretten.