Skip to main content
Top

2020 | OriginalPaper | Hoofdstuk

22. Urine-incontinentie bij ouderen

Auteurs : dr. T. A. M. Teunissen, prof. dr. A. L. M. Lagro-Janssen

Gepubliceerd in: Urogynaecologie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Urine-incontinentie is een veelvoorkomend probleem bij ouderen. Er zijn grofweg vijf vormen van urine-incontinentie: stressincontinentie, urgency-incontinentie, gemengde incontinentie, overloopincontinentie en functionele incontinentie. Door het afnemen van een goede anamnese, het in kaart brengen van de incontinentiebevorderende factoren, een vaardig lichamelijk onderzoek en een mictiedagboek kan in de meeste gevallen het type incontinentie bepaald worden en een behandeling worden ingesteld. Aanpak van de incontinentiebevorderende factoren is de eerste stap in de behandeling. Bij onvoldoende effect heeft het toevoegen van oefentherapie de voorkeur. Bij stressincontinentie vaker dan twee keer per week is te overwegen om met de vrouw te overleggen of een verwijzing voor een mid-urethraal bandje de voorkeur heeft boven oefentherapie.
Literatuur
1.
go back to reference Teunissen D. Urinary incontinence in the elderly in general practice. Proefschrift Radboudumc Nijmegen. Wageningen: Ponsen en Looijen; 2006. Teunissen D. Urinary incontinence in the elderly in general practice. Proefschrift Radboudumc Nijmegen. Wageningen: Ponsen en Looijen; 2006.
2.
go back to reference Teunissen D, Dekker JH, Lagro-Janssen ALM, Berghmans LCM, Uijen JHJM, Mientjes GHC, et al. NHG-Standaard incontinentie voor urine bij vrouwen. 2e herziening. Huisarts Wet. 2015;58(7):368–75. Teunissen D, Dekker JH, Lagro-Janssen ALM, Berghmans LCM, Uijen JHJM, Mientjes GHC, et al. NHG-Standaard incontinentie voor urine bij vrouwen. 2e herziening. Huisarts Wet. 2015;58(7):368–75.
3.
go back to reference Van Iersel M, et al. Leerboek geriatrie probleem georiënteerd werken met ouderen. 3e druk. Utrecht: De Tijdstroom; 2017. Van Iersel M, et al. Leerboek geriatrie probleem georiënteerd werken met ouderen. 3e druk. Utrecht: De Tijdstroom; 2017.
4.
go back to reference Prins A, Bosch JLHR. Urologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2004. Prins A, Bosch JLHR. Urologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2004.
5.
go back to reference Dik P, Veenboer PW. Spina bifida, spinale dysrafie, neurogene blaasfunctiestoornissen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Bijblijven uitgave 9/2017. Dik P, Veenboer PW. Spina bifida, spinale dysrafie, neurogene blaasfunctiestoornissen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Bijblijven uitgave 9/2017.
6.
go back to reference Klaasen R, Hilkens C, Teunissen D, Lagro-Janssen T. Urine-incontinentie heeft een negatieve invloed op het seksuele functioneren van vrouwen. Tijdschr Seksuol. 2008;32:20–7. Klaasen R, Hilkens C, Teunissen D, Lagro-Janssen T. Urine-incontinentie heeft een negatieve invloed op het seksuele functioneren van vrouwen. Tijdschr Seksuol. 2008;32:20–7.
7.
go back to reference Visser E, De Bock GH, Berger MY, Dekker JH. Impact of urinary incontinence on sexual functioning in community-dwelling older women. J Sex Med. 2014;11:1757–65.PubMedCrossRef Visser E, De Bock GH, Berger MY, Dekker JH. Impact of urinary incontinence on sexual functioning in community-dwelling older women. J Sex Med. 2014;11:1757–65.PubMedCrossRef
8.
go back to reference Van den Muijsenbergh METC, Lagro-Janssen ALM. Urinary incontinence in Moroccan and Turkish women. Br J Gen Pract. 2006;56:945–9.PubMedPubMedCentral Van den Muijsenbergh METC, Lagro-Janssen ALM. Urinary incontinence in Moroccan and Turkish women. Br J Gen Pract. 2006;56:945–9.PubMedPubMedCentral
9.
go back to reference Lagro-Janssen T, Teunissen D. Urine-incontinentie op oudere leeftijd. Huisarts Wet. 2009;13:674–8. Lagro-Janssen T, Teunissen D. Urine-incontinentie op oudere leeftijd. Huisarts Wet. 2009;13:674–8.
10.
go back to reference Brown JS, Bradley CS, Subak LL, et al. The sensitivity and specificity of a simple test to distinguish between urge and stress urinary incontinence. Ann Intern Med. 2006;144(10):715–23.PubMedPubMedCentralCrossRef Brown JS, Bradley CS, Subak LL, et al. The sensitivity and specificity of a simple test to distinguish between urge and stress urinary incontinence. Ann Intern Med. 2006;144(10):715–23.PubMedPubMedCentralCrossRef
11.
go back to reference Richtlijn urine-incontinentie bij kwetsbare ouderen. Utrecht: V&VN; 2010. Richtlijn urine-incontinentie bij kwetsbare ouderen. Utrecht: V&VN; 2010.
12.
go back to reference Sjöström M, Umefjord G, Stenlund H, Carlbring P, Andersson G, Samuelsson E. Internet-based treatment of stress urinary incontinence: a randomised controlled study with focus on pelvic floor muscle training. BJU Int. 2013;112(3):362–72.PubMedPubMedCentralCrossRef Sjöström M, Umefjord G, Stenlund H, Carlbring P, Andersson G, Samuelsson E. Internet-based treatment of stress urinary incontinence: a randomised controlled study with focus on pelvic floor muscle training. BJU Int. 2013;112(3):362–72.PubMedPubMedCentralCrossRef
13.
go back to reference Labrie J, Berghmans BLCM, Fischer K, Milani AL, Van der Wijk I, Smalbraak JC, Vollebregt A, et al. Surgery versus physiotherapy for stress urinary incontinence. N Engl J Med. 2013;369:1124–33.PubMedCrossRef Labrie J, Berghmans BLCM, Fischer K, Milani AL, Van der Wijk I, Smalbraak JC, Vollebregt A, et al. Surgery versus physiotherapy for stress urinary incontinence. N Engl J Med. 2013;369:1124–33.PubMedCrossRef
15.
16.
go back to reference Teunissen TAM, Lagro-Janssen ALM. Sex differences in the use of absorbent (incontinence)pads in independently living elderly people: do menreceive less care? Int J Clin Pract. 2009;6:869–73.PubMedCrossRef Teunissen TAM, Lagro-Janssen ALM. Sex differences in the use of absorbent (incontinence)pads in independently living elderly people: do menreceive less care? Int J Clin Pract. 2009;6:869–73.PubMedCrossRef
17.
go back to reference Malek JM, Ellington DR, Jauk V, Szychowski JM, Parden AM, Richter HE. The effect of age on stress and urgency urinary incontinence outcomes in women undergoing primary midurethral sling. Int Urogynecol J. 2015;26(6):831–5.PubMedPubMedCentralCrossRef Malek JM, Ellington DR, Jauk V, Szychowski JM, Parden AM, Richter HE. The effect of age on stress and urgency urinary incontinence outcomes in women undergoing primary midurethral sling. Int Urogynecol J. 2015;26(6):831–5.PubMedPubMedCentralCrossRef
18.
go back to reference Miotla P, Cartwright R, Skorupska K, et al. Urinary retention in female OAB after intravesical Botox injection: who is really at risk? Int Urogynecol J. 2017;28:845.PubMedPubMedCentralCrossRef Miotla P, Cartwright R, Skorupska K, et al. Urinary retention in female OAB after intravesical Botox injection: who is really at risk? Int Urogynecol J. 2017;28:845.PubMedPubMedCentralCrossRef
19.
go back to reference Gormley EA, Lightner DJ, Faraday M, Vasavada SP, American Urological Association, Society of Urodynamics, Female Pelvic Medicine. Diagnosis and treatment of overactive bladder (non-neurogenic) in adults: AUA/SUFU guideline amendment. J Urol. 2015;193(5):1572. Gormley EA, Lightner DJ, Faraday M, Vasavada SP, American Urological Association, Society of Urodynamics, Female Pelvic Medicine. Diagnosis and treatment of overactive bladder (non-neurogenic) in adults: AUA/SUFU guideline amendment. J Urol. 2015;193(5):1572.
20.
go back to reference Stewart F, Gameiro OL, El Dib R, Gameiro MO, Kapoor A, Amaro JL. Electrical stimulation with non-implanted electrodes for overactive bladder in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2016;4:CD010098. Stewart F, Gameiro OL, El Dib R, Gameiro MO, Kapoor A, Amaro JL. Electrical stimulation with non-implanted electrodes for overactive bladder in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2016;4:CD010098.
26.
go back to reference Van Iersel M, et al. Leerboek geriatrie probleem georiënteerd werken met ouderen. 3e druk. Utrecht: De Tijdstroom; 2017. Van Iersel M, et al. Leerboek geriatrie probleem georiënteerd werken met ouderen. 3e druk. Utrecht: De Tijdstroom; 2017.
27.
go back to reference Bekkenbodem belicht (man en vrouw). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Bijblijven 09:2015. Bekkenbodem belicht (man en vrouw). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Bijblijven 09:2015.
28.
go back to reference Van Kerrebroeck PhEV, Van Koeveringe G. Urine-incontinentie. In: Bangma CH, redactie. Urologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2013. Van Kerrebroeck PhEV, Van Koeveringe G. Urine-incontinentie. In: Bangma CH, redactie. Urologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2013.
29.
go back to reference Prins A, Bosch JLHR. Urologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2004. Prins A, Bosch JLHR. Urologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2004.
Metagegevens
Titel
Urine-incontinentie bij ouderen
Auteurs
dr. T. A. M. Teunissen
prof. dr. A. L. M. Lagro-Janssen
Copyright
2020
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2409-5_22