Skip to main content
Top

2019 | Boek

Thoraxchirurgie

Auteurs: Jeanette Beukema, Daniël Pollack

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Boekenserie : Operatieve zorg en technieken

insite
ZOEKEN

Over dit boek

Dit boek beschrijft de basisprincipes en -procedures van thoraxchirurgie, de meest voorkomende operaties in het specialisme en alle aspecten van de zorg op de operatiekamer die daarbij horen. Het boek is geschreven voor operatieassistenten in opleiding. Het leerboek is ook geschikt als naslagwerk voor gediplomeerd operatieassistenten en andere beroepsgroepen in de gezondheidszorg.
Het boek is opgebouwd uit vijf delen. Het eerste deel behelst algemene informatie omtrent geschiedenis van de thoraxchirurgie, de anatomie van thorax en hart, de diagnostiek en een beschrijving van de standaard openhartoperatie. Hierbij wordt ook de speciale apparatuur van de cardiothoracale operatiekamer behandeld. Deel 2 houdt zich bezig met specifieke ingrepen aan het hart, namelijk de coronaire bypassoperaties, een tweetal hartklepoperaties en de aortachirurgie. Longchirurgische ingrepen worden in deel 3 beschreven. In deel 4 staan de transplantaties en de mogelijkheden voor mechanische ondersteuning van hart en/of longen binnen het specialisme thoraxchirurgie centraal. Deel 5 gaat over minimaalinvasieve en endoscopische technieken. Thoraxchirurgie is onderdeel van de reeks operatieve zorg en technieken en is bestemd voor de opleiding tot operatieassistent. Naast het basisboek bestaat de reeks uit een aantal vervolgdelen, waarin de verschillende chirurgische subspecialismen van de chirurgie worden behandeld. De reeks benadert de beroepsuitoefening van de operatieassistent zo dicht mogelijk, waarbij de talrijke gebruikte afbeeldingende benaderingen onderbouwen.

Inhoudsopgave

Voorwerk

Introductie

Voorwerk
1. Geschiedenis van de thoraxchirurgie en algemene principes van dit boek
Samenvatting
In dit hoofdstuk worden de basisbegrippen van de hartchirurgie besproken. Met een algemene introductie en een kort historisch overzicht van de ontwikkeling van dit specialisme. Ook wordt de indeling van het boek uitgelegd.
Jeanette Beukema, Daniël Pollack
2. Anatomie
Samenvatting
In dit hoofdstuk wordt de globale anatomie van thorax en hart beschreven.
Jeanette Beukema, Daniël Pollack
3. Diagnostiek
Samenvatting
In dit hoofdstuk wordt de meest relevante preoperatieve diagnostiek besproken, onder andere de thoraxfoto en het elektrocardio- en echocardiogram.
Jeanette Beukema, Daniël Pollack
4. Standaardprocedure openhartoperatie en inrichting van thoraxchirurgische operatiekamer
Samenvatting
Dit hoofdstuk behandelt de standaardprocedures van het openen van de thorax via een mediane sternotomie, het aan- en afkoppelen van de patiënt aan de hart-longmachine en het sluiten van de sternotomiewond. Hierbij is ook aandacht voor een aantal specialistische apparaten zoals defibrillator en hart-longmachine. De verschillende vormen van cardioplegie, de standaardbenodigdheden voor een openhartoperatie, thoraxdrainage en de algemene postoperatieve zorg voor deze patiëntencategorie worden besproken. Met de korte- en langetermijn-postoperatieve complicaties na een openhartoperatie sluiten we dit hoofdstuk af. De volgende hoofdstukken (hartchirurgie) zullen regelmatig naar dit hoofdstuk verwijzen.
Jeanette Beukema, Daniël Pollack

Hart

Voorwerk
5. Coronaire bypassoperatie (CABG)
Samenvatting
De coronaire bypassoperatie, als meest uitgevoerde operatie, staat centraal in dit hoofdstuk. De standaardprocedure, als ook de off-pumpvariant (zonder hart-longmachine) worden beschreven. Uitgaande van de onderliggende ziekte komen diverse aspecten zoals de keuze van graftmateriaal en specifieke benodigdheden aan bod. Bij de operatiebeschrijving zullen de graft-uitname (arteria mammaria interna (IMA) en vena saphena magna of arteria radialis) en de eigenlijke bypassprocedure beschreven worden. Het openen en sluiten van de thorax en het aan- en afkoppelen van de hart-longmachine komen in H. 4 aan bod bij de standaardprocedures. Het verloop van de postoperatieve fase en de meest frequente complicaties en de te verwachten resultaten completeren dit hoofdstuk.
Jeanette Beukema, Daniël Pollack
6. Hartklepchirurgie
Samenvatting
In dit hoofdstuk dienen de conventionele aortaklepvervanging en de mitralisklepplastiek als voorbeelden voor de verschillende hartklepoperaties. Beginnend bij onderliggende pathologie worden de diverse hartklepprothesen en anulusringen en het voorbereiden daarvan voor de implantatie besproken. Na een kort stappenplan volgen de specifieke benodigdheden. De operatiebeschrijving behandelt alleen de hartklepvervanging. Voor de sternotomie en het aan- en afkoppelen van de hart-longmachine wordt verwezen naar H. 4 (standaardprocedures). Naast de conventionele hartklepvervanging wordt ook de hartklepvervanging met een sutureless aortaklepprothese kort beschreven. In het tweede deel van dit hoofdstuk komt de mitralisklepchirurgie aan bod. De introductie met specifieke benodigdheden en mogelijke manieren van benadering van de mitralisklep wordt gevolgd door een gedetailleerde beschrijving van de operatie via een linker atriotomie. Het openen en sluiten van de thorax et cetera wordt in H. 4 (standaardprocedures) behandeld. In het kort worden de specifieke complicaties benoemd. De transkatheterkleppen worden bij de minimaal invasieve procedures besproken.
Jeanette Beukema, Daniël Pollack
7. Aortachirurgie
Samenvatting
Twee belangrijke ziektebeelden, het aneurysma aortae en de acute aortadissectie, staan in dit hoofdstuk centraal. Na een beknopte anatomische beschrijving volgt uitleg omtrent de onderliggende pathologie van deze twee aandoeningen. Ook wordt de antegrade selectieve cerebrale perfusie (ASCP) hier toegelicht, omdat deze regelmatig bij de aortachirurgie toegepast wordt. Aansluitend komen de specifieke benodigdheden en de preoperatieve voorbereiding op deze ingreep aan bod. Hierna wordt de acute aortadissectie behandeld. Met een stappenplan wordt de operatie inzichtelijk gemaakt. Er volgt een gedetailleerde beschrijving van alle stappen. Zoals bij de eerdere hoofdstukken wordt voor de sternotomie en het aan- en afkoppelen aan de hart-longmachine verwezen naar de standaardprocedures in H. 4. Als onderdeel van deze ingreep zal ook het circulatoir arrest beschreven worden. Afsluitend komt de postoperatieve fase aan bod met de eventueel te verwachten complicaties op de korte en op de lange termijn.
Jeanette Beukema, Daniël Pollack

Longen

Voorwerk
8. Longchirurgie
Samenvatting
In dit hoofdstuk wordt de chirurgische behandeling van aandoeningen van de longen besproken. Hierbij staan conventionele (open) procedures centraal. Allereerst komt de relevante anatomie van de longen aan bod, gevolgd door diagnostiek en een bespreking van de meest belangrijke longpathologie. Hierna volgen de algemene richtlijnen voor longchirurgie, het positioneren van de patiënt, de specifieke benodigdheden. De thoraxdrainage krijgt extra aandacht in dit hoofdstuk. Daarna wordt de standaard antero-laterale thoracotomie als de belangrijkste benadering voor de open longchirurgie besproken. Dit hoofdstukdeel wordt afgesloten met een overzicht van postoperatieve complicaties. In het volgende deel staan de lobectomie en de pneumonectomie in de focus. De respectievelijke operatiebeschrijvingen worden aangevuld met een beknopte inleiding met specifieke benodigdheden en instrumenten en een korte bespreking van de korte- en langetermijncomplicaties.
Jeanette Beukema, Daniël Pollack

Transplantatie

Voorwerk
9. Harttransplantatie
Samenvatting
In dit hoofdstuk komen de hart- en de longtransplantatie aan bod. In de inleiding wordt de geschiedenis en de ontwikkelingen van de cardiothoracale transplantatiechirurgie belicht. Na een behandeling van de indicaties, contra indicaties en aspecten zoals transplantatiewachtlijsten, de stichting Eurotransplant en orgaandonoren wordt de harttransplantatie beschreven. Belangrijk onderdeel hiervan is de cardiëctomie (het wegnemen bij de donor van het te transplanteren hart). Uiteraard worden specifieke benodigdheden genoemd en wordt de postoperatieve zorg met mogelijke complicaties besproken.
Jeanette Beukema, Daniël Pollack
10. Longtransplantatie
Samenvatting
In dit hoofdstuk staat de longtransplantatie centraal. Ook dit hoofdstuk met een kort historisch overzicht en een bespreking van de indicaties en contra-indicaties. Daarna volgt de operatiebeschrijving van de heartbeating- en de non-heartbeatinglongdonatie. Aansluitend wordt de bilaterale longtransplantatie in detail beschreven. Dit wordt aangevuld met de postoperatieve zorg en de meest relevante complicaties op de korte en lange termijn.
Jeanette Beukema, Daniël Pollack
11. Extra corporal life support (ECLS)/extracorporele membraanoxygenatie (ECMO), mechanische hartondersteuning en intra-aortale ballonpomp (IABP)
Samenvatting
Een steeds belangrijkere rol in de cardiothoracale chirurgie spelen de diverse orgaan-ondersteunende apparaten zoals de extracorporele membraanoxygenatie (ECMO), de mechanische hartondersteuning (left/right ventricular assist device) en de intra-aortale ballonpomp (IABP). Deze technische apparaten komen in dit hoofdstuk aan bod. De verschillende systemen worden beschreven, alsmede de indicaties voor het inzetten ervan en de operatiebeschrijving voor implanteren van een steunhart (type Heartmate).
Jeanette Beukema, Daniël Pollack

Minimaal invasieve chirurgie

Voorwerk
12. Minimaal invasieve thoraxchirurgie
Samenvatting
Als snel groeiende tak van sport komen in dit hoofdstuk minimaal invasieve procedures van de hart en de longchirurgie aan bod. Beginnend bij de video assisted thoracic surgery (VATS) worden algemene principes en specifieke benodigdheden en apparatuur benoemd. Hierna wordt de verschillende VATS-behandelingen besproken. Daarbij krijgen de bullectomie, de pleurodese, de (draadgeleide) wigexcisie en de VATS-lobectomie aandacht. Dit wordt steeds aangevuld met indicatiestellingen, specifieke benodigdheden en de pre- en postoperatieve zorg. De mediastinoscopie sluit dit deel van dit hoofdstuk af.
Jeanette Beukema, Daniël Pollack
13. Minimaal invasieve hartchirurgie
Samenvatting
In dit hoofdstuk staat de minimaal invasieve hartchirurgie centraal. Hierbij worden de minimaal invasieve mitralisklepchirurgie via anterolaterale minithoracotomie, de minimaal invasieve aortaklepchirurgie, de transkatheter-aortaklepvervanging (TAVI) en de plaatsing van epicardiale pacemaker-leads via een VATS beschreven. Uiteraard worden de operatiebeschrijvingen gesuppleerd met specifieke benodigdheden, operatie-indicaties en relevante postoperatieve complicaties.
Jeanette Beukema, Daniël Pollack
Nawerk
Meer informatie
Titel
Thoraxchirurgie
Auteurs
Jeanette Beukema
Daniël Pollack
Copyright
2019
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN
978-90-368-2237-4
Print ISBN
978-90-368-2236-7
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2237-4