Top

Huisarts en wetenschap

Gepubliceerd in:

01-02-2011 | Beschouwing

Terugvalpreventie bij depressie

Auteurs: Hermien Elgersma, prof. dr. Claudi Bockting, Gemma Kok

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 2/2011

Samenvatting

Elgersma HJ, Bockting CLH, Kok GD. Terugvalpreventie bij depressie. Huisarts Wet 2011;54(2):65–7.

Over twintig jaar zal depressie vermoedelijk gestegen zijn naar een tweede plaats op de ranglijst van ziektebeelden die het meeste lijden en kosten met zich meebrengen. Dat komt vooral doordat het een chronische aandoening is terwijl de behandeling zich vooralsnog sterk richt op de acute fase, op ‘cure’ dus. Om een volgende depressieve episode te voorkomen, zijn de meeste patiënten nog steeds aangewezen op een ‘onderhoudsbehandeling’ met antidepressiva, hoewel aangetoond is dat psychologische interventies soms meer bescherming bieden. Vanwege de toenemende persoonlijke en maatschappelijke kosten verdient de preventie van recidiverende depressies extra aandacht. Om de vereiste continuïteit van zorg te realiseren, moeten de eerste en de tweede lijn (de GGZ) meer en beter samenwerken. In dit artikel houden wij twee soorten psychologische interventies tegen het licht die ook in de eerste lijn prima toepasbaar zijn: preventieve cognitieve therapie (PCT) en interventies via internet, e-mental-health.

vorige artikel Ontwikkelingen in de huisartsgeneeskunde tussen 1987 en 2001

volgende artikel Geen onschuldig hoestje!

Smit F. Publieke geestelijke gezondheid: Analyse en synthese [oratie]. Amsterdam: Vrije Universiteit, 2009.

Layard R, Clark D, Bell S, Knapp M, Meacher B, Priebe S, et al. The depression report: A new deal for depression and anxiety disorders. London: London School of Economics and Political Science, Centre for Economic Performance, 2006.

Mueller TI, Leon AC, Keller MB, Solomon DA, Endicott JCW, Warshaw M, Maser JD. Recurrence after recovery from major depressive disorder during 15 years of observational follow-up. Am J Psychiatry 1999;156:1000–6.PubMed

Eaton WW, Anthony JC, Gallo J, Cai G, Tien A, Romanoski A, et al. Natural history of Diagnostic Interview Schedule/DSM-IV major depression: The Baltimore Epidemiologic Catchment Area follow-up. Arch Gen Psychiatry 1997;54:993–9.PubMedCrossRef

Van Weel-Baumgarten EM, Van Den Bosch WJ, Hekster YA, Van Den Hoogen HJ, Zitman FG. Treatment of depression related to recurrence: A 10-year follow-up in general practice. J. Clin Pharm Ther 2000;25:61–6.PubMedCrossRef

Piccinelli M, Wilkinson G. Outcome of depression in psychiatric settings. Br J Psychiatry 1994;164:297–304.PubMedCrossRef

Bockting CLH, Schene A, Spinhoven P, Koeter MWJ, Wouters LF, Huyser J, et al. Preventing relapse/recurrence in recurrent depression with cognitive therapy: A randomized controlled trial. J Consult Clin Psychol 2005;73:647–57.PubMedCrossRef

Bockting CLH, Speckens A. Psychotherapie bij depressie. In: Huyser J, Schene AH, Sabbe B, Spinhoven Ph, redactie. Handboek voor depressie. Utrecht: Tijdstroom, 2009.

Fava GA, Ruini C, Rafanelli C, Finos L, Conti S, Grandi S. Six-year outcome of cognitive behavior therapy for prevention of recurrent depression. Am J Psychiatry 2004;161:1872–6.PubMedCrossRef

10.

Judd LL, Akiskal HS, Maser JD, Zeller PJ, Endicott J, Coryell W, et al. A prospective 12-year study of subsyndromal and syndromal depressive symptoms in unipolar major depressive disorders. Arch Gen Psychiatry 1998;55:694–700.PubMedCrossRef

11.

Kessing LV, Hansen MG, Andersen PK, Angst J. The predictive effect of episodes on the recurrence of depressive and bipolar disorders: A lifelong perspective. Acta Psychiatr Scand 2004;109:339–44.PubMedCrossRef

12.

Paykel ES, Ramana R, Cooper Z, Hayhurst H, Kerr J, Barocka A. Residual symptoms after partial remission: An important outcome in depression. Psychol Med 1995;25:1171–80.PubMedCrossRef

13.

Bockting CLH, Ten Doesschate MC, Spijker J, Spinhoven P, Koeter MJW, Schene A, The DELTA study group. Continuation and maintenance use of antidepressants in recurrent depression. Psychother Psychosom 2008;77:17–26.PubMedCrossRef

14.

Ten Doesschate MC, Bockting CLH, Schene A. Adherence to continuation and maintenance antidepressant use in recurrent depression. J Affect Disord 2009;115:167–70.PubMedCrossRef

15.

Van Schaik DJ, Klijn AF, Van Hout HP, Van Marwijk HW, Beekman AT, De Haan M, et al. Patients’ preferences in the treatment of depressive disorder in primary care. Gen Hosp Psychiatry 2004;26:184–9.PubMedCrossRef

16.

Vittengl JR, Clark LA, Dunn TW, Jarret RB. Reducing relapse and recurrence in unipolar depression: A comparative meta-analyses of cognitive- behavioral therapy’s effects. J Conslt Clin Psychol 2007;75:475–88.CrossRef

17.

Hollon SD, DeRubeis RJ, Shelton RC, Amsterdam JD, Salomon RM, O’Reardon JP, et al. Prevention of relapse following cognitive therapy vs. medications in moderate to severe depression. Arch of Gen Psychiatry 2005;62:417–22.CrossRef

18.

Beck AT. Cognitive models of depression. J Cogn Psychoth 1987;1:5–37.

19.

Bockting CLH. Preventieve cognitieve training bij terugkerende depressive. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2009.

20.

Bockting CLH. Niet meer depressief. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2009.CrossRef

21.

Bockting CLH, Spinhoven P, Koeter MWJ, Wouters LF, Huyser J, Schene A. Long term effect of preventive cognitive therapy in recurrent depression: 5,5-year follow-up. J Clin Psychiatry 2009;70:1621–8.PubMedCrossRef

22.

Kuyken W, Byford S, Taylor RS, Watkins E, Holden E, White K, et al. Mindfulness-based cognitive therapy to prevent relapse in recurrent depression. J Consult Clin Psychol 2008;76:966–78.PubMedCrossRef

23.

Goddard L, Dritschel B, Burton A. Role of autobiographical memory in social problem- solving and depression. J Abnorm Psychol 1996;105:609–16.PubMedCrossRef

24.

Williams JMG, Scott J. Autobiographical memory in depression. Psychol Med 1988;18:689–95.PubMedCrossRef

25.

Pollock LR, Williams JMG. Effective problem solving in suicide attempters depends on specific autobiographical recall. Suicide Life Threat Behav 2001;31:386–96.PubMedCrossRef

26.

Peeters F, Wessel I, Merckelbach H, Boon-Vermeeren M. Autobiographical memory specificity and the course of major depressive disorder. Compr Psychiatry 2002;43:344–50.PubMedCrossRef

27.

Spek V, Cuijpers P, Nyklíček I, Riper H, Keyzer J, Pop V. Internet-based cognitive behaviour therapy for symptoms of depression and anxiety: A meta-analysis. Psychol Med 2007;37:319–28.PubMedCrossRef

28.

Griffiths KM, Christensen H. Review of randomised controlled trials of internet interventions for mental disorders and related conditions. Clinical Psychologist 2006;10:16–29.CrossRef

29.

Carlbring P, Nilsson-Ihrfelt E, Waara J, Kollenstam C, Buhrman M, Kaldo V, et al. Treatment of panic disorder. Live therapy vs. self-help via the internet. Behav Res Ther 2005;43:1321–33.PubMedCrossRef

Titel: Terugvalpreventie bij depressie
Auteurs: Hermien Elgersma
prof. dr. Claudi Bockting
Gemma Kok
Publicatiedatum: 01-02-2011
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap / Uitgave 2/2011
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI: https://doi.org/10.1007/s12445-011-0040-0

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 2/2011

Moeten we prediabetes behandelen?

Meer dan kanker alleen…

Lokale NSAID’s bij acute blessures

Dikke voeten

Interview met Madeleine Bruins Slot

Varenicline: aanwinst of nieuw rosiglitazon?