Terugblik op de influenzapandemie

Influenza (‘griep’) is een acute luchtweginfectie, veroorzaakt door een influenzavirus. De infectie komt in Nederland vooral in koude jaargetijden voor. Verreweg de meeste patiënten herstellen binnen enkele weken, maar de infectie kan gepaard gaan met ernstige complicaties en bij sommigen fataal verlopen.

In maart 2009 kwam de eerste melding van een nieuw influenza-A-virus (H1N1) uit Californië. Dit virus leek op een influenzavirus dat bij varkens voorkwam. Min of meer gelijktijdig kwamen er berichten uit Mexico over een forse toename van pneumonieën onder jonge mensen. Eind april bleek dat het Californische virus ook de oorzaak was van die Mexicaanse uitbraak. Op 24 april kwam de eerste pandemiewaarschuwing van de WHO. Het virus zou later genoemd worden naar de eerste vindplaats: Influenza A/California/7/2009 (H1N1)v, maar de termen ‘Mexicaanse griep’, ‘swine flu’ en ‘Nieuwe Influenza H1N1’ bleven internationaal in omloop. In dit artikel is gekozen voor de term Mexicaanse griep. De discrepantie tussen de uitgebreide voorbereiding en de uiteindelijke omvang van de pandemie heeft wereldwijd geleid tot behoefte aan evaluatie. Het lijkt te vroeg om nu al conclusies te trekken. De effectiviteit van preventieve zorg is altijd moeilijk te meten. Het resultaat van preventie is een non-event: als het goed wordt uitgevoerd, gebeurt er niets. De opvatting dat door de optimale voorbereiding en uitvoering van alle activiteiten de omvang van de pandemie is meegevallen, is niet populair. Duidelijk is al wel dat Europese afstemming node gemist is: op het terrein van voorbereiding, vaccinatie en antivirale behandeling waren er geen twee protocollen gelijk. Als alleen al dat zou verbeteren, is de evaluatie niet voor niets geweest.