Top

2016 | Boek | 1. editie

hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

Tandheelkundige kennis voor tandartsassistenten

Auteur: Berry Duizendstra-Prins

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Boekenserie : Basiswerk AG

Over dit boek

Hoe word je een goede tandartsassistent? De eisen die gesteld worden aan de moderne tandartsassistent worden steeds hoger. Van een tandartsassistent wordt verwacht dat ze proactief denkt en handelt. In de loop der jaren is het takenpakket uitgebreid met zelfstandige behandelingen. Het patiëntencontact wordt steeds intensiever. Een gedegen theoretische achtergrond wordt steeds belangrijker.

Vakspecifieke onderwerpen die uitgebreid behandeld worden, zijn onder meer: preventie en parodontologie, restauratieve tandheelkunde, kindertandheelkunde en orthodontie, mondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie, röntgenologie. Ook algemeen medische onderwerpen als anatomie en fysiologie van het hoofd-halsgebied, algemene ziekteleer en geneesmiddelenkennis maken deel uit van de aangeboden kennis. Het biedt hiermee een volledig overzicht van de belangrijkste tandheelkundige kennis voor de tandartsassistent.

De tekst wordt ondersteund door tekeningen en full color afbeeldingen. Het boek wordt middels een website ondersteund met verdiepingsstof, vragen & opdrachten en kennistoetsen. Het is hiermee een onmisbaar basiswerk voor tandartsassistenten (in opleiding).

Inhoudsopgave

Voorwerk

1. Anatomie en fysiologie van hoofd, hals en kauwstelsel

Samenvatting

Tandheelkunde houdt zich, anders dan het woord aangeeft, niet alleen bezig met de gezondheid van het gebit, maar ook van de mondholte en de omgevende weefsels. Achtergrondkennis van de anatomie en fysiologie van het hoofd-halsgebied is hierbij noodzakelijk. In dit hoofdstuk wordt basale kennis besproken als nomenclatuur van gebitselementen en andere anatomische structuren, zoals musculatuur, speekselklieren, zenuwstelsel en lymfesysteem. Er wordt inzicht gegeven in de werking en functie van de hiervoor genoemde structuren.

Berry Duizendstra-Prins

2. Algemene en specifieke ziekteleer in de tandheelkunde

Samenvatting

Micro-organismen kunnen ziekten in de mondholte veroorzaken, maar ook elders in het lichaam. In de gezondheidszorg is praktijkhygiëne van groot belang om het besmettingsrisico voor patiënten en personeel zo klein mogelijk te maken. Inzicht in besmettingswijzen en portes d’entrées draagt bij tot veiliger werken. Door regelmatig een medische anamnese af te nemen bij patiënten kan tijdens behandelingen rekening worden gehouden met gezondheidsproblemen en kunnen medische calamiteiten voorkomen worden.

Berry Duizendstra-Prins

3. Preventieve tandheelkunde

Samenvatting

Het doel van preventieve tandheelkunde is (verergering van) mondafwijkingen te voorkomen. In dit hoofdstuk worden mondproblemen als cariës en tanderosie en hun etiologische factoren besproken. De verschillende vormen van preventie worden toegelicht. Door het geven van voorlichting aan de patiënt over de rol van voeding en mondhygiëne kan een tandartsassistent een belangrijke rol vervullen in het kader van de mondgezondheid.

Berry Duizendstra-Prins

4. Anesthesie

Samenvatting

In de tandheelkunde worden algehele en lokale anesthesie toegepast. Algehele anesthesie wordt vooral in het ziekenhuis toegepast bij operatieve ingrepen en lokale anesthesie in de tandartspraktijk bij behandelingen. Lachgassedatie wordt vooral bij angstige patiënten en patiënten met een verstandelijke beperking toegepast. Bij plaatselijke verdoving worden verschillende technieken gebruikt. De keuze voor een techniek is afhankelijk van de anatomie van het zenuwstelsel in het kaakstelsel. De verschillende technieken en de gebruikte materialen worden in dit hoofdstuk besproken.

Berry Duizendstra-Prins

5. Restauratieve tandheelkunde

Samenvatting

Restauratieve tandheelkunde houdt zich bezig met het herstel of verfraaien van het gebit met vulmaterialen. De indicatie wordt meestal gesteld tijdens het periodiek mondonderzoek. Rond 1900 classificeerde Black de verschillende cariëslaesies al en de bijbehorende preparatievormen. Besproken wordt de indicatiestelling voor restauraties met plastische materialen en gegoten of gebakken materialen. Ook worden de materiaaleigenschappen vergeleken. De procedures voor het maken van restauraties met plastische en niet-plastische materialen worden beschreven. Achtergrondinformatie verschaft de tandartsassistent inzicht bij het assisteren van de tandarts.

Berry Duizendstra-Prins

6. Endodontologie

Samenvatting

Endodontische behandelingen worden uitgevoerd bij aandoeningen van de pulpa of om restauratieve redenen. Anatomie en fysiologie van de pulpa vormen de basiskennis op dit vakgebied. Pulpa-aandoeningen zoals pulpitis en periapicale aandoeningen veroorzaken verschillende klachten die een tandartsassistent leert beoordelen. Verschillende manieren van prepareren en afsluiten van pulpakanalen worden besproken. Ook bijzondere endodontische behandelingen en chirurgische endodontie worden in dit hoofdstuk toegelicht.

Berry Duizendstra-Prins

7. Parodontologie

Samenvatting

Het parodontium is het ophangsysteem van de gebitselementen. Aanhechtingsverlies door tandvleesziekten kan leiden tot verlies van het gebit. Er zijn verschillende exogene en endogene etiologische factoren voor gingivitis en parodontitis. Het stellen van een juiste diagnose is belangrijk bij het opstellen van een behandelplan. Er zijn verschillende onderzoeksmethoden die worden genoteerd in een pocket- of parodontiumstatus. Verschillende behandelmethoden worden in dit hoofdstuk besproken.

Berry Duizendstra-Prins

8. Mondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie

Samenvatting

Hoewel uitgebreide mondchirurgie meestal door de MKA-chirurg wordt uitgevoerd, worden eenvoudigere ingrepen ook in de tandartspraktijk gedaan; bijvoorbeeld het extraheren van gebitselementen. Ook heeft de tandarts een belangrijke functie bij het screenen van mondziekten. Omdat de meeste mensen regelmatig bij de tandarts komen voor periodiek mondonderzoek, worden mondziekten vaak al in een vroeg stadium ontdekt. In Nederland wordt jaarlijks bij ongeveer 550 mensen mondkanker geconstateerd. Verschillende chirurgische ingrepen worden besproken evenals de meest voorkomende mondziekten.

Berry Duizendstra-Prins

9. Implantologie

Samenvatting

Implantaten worden in het kaakbot aangebracht en dienen als basis voor een kroon of brug. Daarnaast kunnen ze door een kliksysteem het houvast van een prothese verbeteren. Implantaten groeien in de kaak vast door osseo-integratie. De indicatie voor het aanbrengen van implantaten berust op anamnese en onderzoek. Contra-indicaties moeten worden uitgesloten. Afhankelijk van de suprastructuur kan worden gekozen voor een één-fase- of twee-fasenimplantaat. Nazorg is belangrijk om tandvleesontstekingen en peri-implantitis te voorkómen.

Berry Duizendstra-Prins

10. Prothetische tandheelkunde

Samenvatting

Na extractie van gebitselementen ondergaat de mondholte veranderingen, die de functie maar ook het aangezicht beïnvloeden. Gebitsprotheses kunnen een oplossing bieden om enkele gebitselementen te vervangen, maar ook een volledige dentitie. Gebitsprotheses moeten vervangen worden, omdat ze slijten, maar ook omdat de kaakresorptie altijd doorgaat. Voor het vervaardigen van een gebitsprothese zijn verscheidene behandelafspraken nodig om de vorm van de kaken en de onderlinge relatie tussen de kaken vast te leggen. Bijzondere protheses als de immediaatprothese, de overkappingsprothese en partiële prothese worden besproken.

Berry Duizendstra-Prins

11. Kindertandheelkunde

Samenvatting

De tandheelkundige zorg voor kinderen is op veel gebieden gelijk aan die voor volwassen. Toch zijn er ook verschillen en die hebben te maken met de ontwikkeling van een kind. De gebitsontwikkeling begint al voor de geboorte. Tijdens de ontwikkeling groeit een kind en verandert het. Ook de motoriek en het niveau van communiceren ontwikkelen zich. Door rust uit te stralen en contact te houden met het kind, krijgt een kind vertrouwen. Hier is een rol weggelegd voor de tandartsassistente.

Berry Duizendstra-Prins

12. Orthodontie

Samenvatting

Met een orthodontische behandeling kunnen tand- en kaakstandsafwijkingen worden behandeld. Afwijkingen ontstaan vaak al tijdens de groei en ontwikkeling van het kind en hebben diverse oorzaken. Na uitgebreide anamnese en onderzoek kan de behandeling worden uitgevoerd met verschillende soorten orthodontische apparatuur. Niet alle afwijkingen kunnen met orthodontie alleen worden opgelost: een gecombineerde orthodontisch-chirurgische behandeling is dan geïndiceerd.

Berry Duizendstra-Prins

13. Röntgenologie

Samenvatting

Röntgenopnamen zijn een aanvullend diagnostisch hulpmiddel in de tandheelkunde. De kleinste opnames geven een beeld van slechts enkele gebitselementen. Op grotere opnames kunnen beide kaken worden afgebeeld. Vooral bij MKA-chirurgie worden tegenwoordig ook driedimensionale beelden gemaakt. Röntgenstraling kan schadelijke gevolgen hebben voor het menselijk lichaam. Hoewel in de tandartspraktijk de doses laag zijn, is het wel belangrijk maatregelen te nemen om zo veilig mogelijk met röntgenstraling om te gaan. Een en ander is wettelijk vastgelegd en moet per praktijk worden beschreven in een KEW-dossier.

Berry Duizendstra-Prins

14. Het geneesmiddel in de tandartspraktijk

Samenvatting

In de tandartspraktijk worden medicamenten gebruikt en ook voorgeschreven aan patiënten. Tandartsen mogen alleen geneesmiddelen voorschrijven die op hun vakgebied van belang zijn. Het aantal soorten is dan ook beperkt. Het doel van een voorgeschreven geneesmiddel is niet altijd genezing. Er zijn verschillende toepassingsgebieden van geneesmiddelen. Naast de hoofdwerking kan een geneesmiddel bijwerkingen hebben. Dosering, toedieningswijze en toedieningsvorm kunnen per middel verschillen. Een en ander dient op het recept te worden weergegeven. Dit gebeurt veelal met afkortingen van Latijnse termen.

Berry Duizendstra-Prins

Nawerk

Titel: Tandheelkundige kennis voor tandartsassistenten
Auteur: Berry Duizendstra-Prins
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN: 978-90-368-0963-4
Print ISBN: 978-90-368-0962-7
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-0963-4