Skip to main content
Top

2017 | wo | Boek

Tandarts in de knel

Leidraad voor conflictpreventie

Auteur: Luzi Abraham-Inpijn

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

insite
ZOEKEN

Over dit boek

Dit boek is een bundeling van de meest informatieve en belangwekkende antwoorden die de afgelopen 30 jaar zijn gepubliceerd in de rubriek Feedback Post van het tijdschrift Tandartspraktijk. 

In Feedback Post geeft Luzi Abraham-Inpijn (emeritus hoogleraar - Divisie Interne Geneeskunde (DIVA), Academisch Medisch Centrum, Amsterdam) antwoord op vakinhoudelijke vragen/casuïstiek die ingestuurd worden door mondzorgprofessionals. Het gaat in toenemende mate om vragen betreffende de uitgevoerde behandeling en de kritiek die de patiënt vervolgens daarop heeft, soms leidend tot conflicten met de patiënt, en zelfs claims. De 30 hoofdstukken in deze uitgave bieden suggesties, aanwijzingen, waarschuwingen en zelfs verplichtingen die de algemeen practicus helpen voorkomen in die situatie terecht te komen. De antwoorden zijn bijgewerkt en up-to-date, gerelateerd aan de kennis van nu.

Door de vele praktijkvoorbeelden geeft het boek een goed inzicht in de potentiële valkuilen waar de mondzorgprofessional mee te maken kan krijgen. Bovendien maakt het de lezer bewust van het belang van goede communicatie. “Preventie” is ook hier het devies.

Tandarts in de knel is bestemd voor tandartsen en mondhygiënisten.

Beschikbare hoofdstukken

30. Medicatie via internet, doen?
Samenvatting
Het gevaar van onbekend medicatiegebruik. Het ongecontroleerd gebruiken van medicatie heeft iets van gokken. Boeiend voor mensen die daarop kicken, maar soms buitengewoon vervelend als men met de gevolgen geconfronteerd wordt. Niet alleen het internet stimuleert, maar ook de regering doet soms een duit in het zakje, zoals met het vrijgeven van NSAID’s voor supermarkten en tankstations.
Luzi Abraham-Inpijn

Inhoudsopgave

Voorwerk
1. Tornen
Samenvatting
Binnen vierentwintig uur rolden via de mail de vragen bij me binnen. Deze keer niet alleen van tandartsen maar ook van een huisarts, en allemaal naar aanleiding van een door een mondhygiënist verzorgd verslag, gepubliceerd in dentaal INFO van december 2013, van een voordracht van een collega-internist tijdens het 12e VPM-congres, met als titel ‘Zin en onzin van de antibioticaprofylaxe’. Die publicatie bleek veel vragen op te roepen en veroorzaakte onrust en onzekerheid, getuige de overheersende vraag in de mails: ‘Vertel ons wat we hiermee aan moeten’. Hoewel ik niet bij dat congres betrokken was, vormen de mij gestelde vragen voldoende aanleiding om daarop voor de TP-lezers/tandartsen dieper in te gaan.
Luzi Abraham-Inpijn
2. Piercings, mondhygiëne is voorwaarde
Samenvatting
Piercings als middel om je te onderscheiden. Een lezer mailt me deze vraag: ‘Sinds kort heb ik een paar jongens in de praktijk met een piercing, één in de tong en één in de lip. Welk behandelbeleid wordt er van mij verwacht?
Luzi Abraham-Inpijn
3. Duizeligheid
Samenvatting
Onbekend type? Verwijs naar de huisarts.
Een tandarts schrijft me: ‘Graag wil ik u de volgende casus voorleggen: een patiënt van 49 jaar, gezond voor zover hij zelf weet, geen bijzonderheden uit anamnese. Sport behoorlijk intensief. Wat gespannen voor behandeling. Wilde voorheen om deze reden altijd verdoving, maar sinds de afgelopen drie behandelingen (in een paar jaar tijd) heeft de patiënt in toenemende mate last van klachten na behandeling die hij zelf relateert aan de verdoving. Er zijn zowel in de boven- als onderkaak restauraties gemaakt met verdoving, dus de plaats van anesthesie lijkt mij niet het probleem. Eind 2012 heeft patiënt na behandeling met verdoving direct na het verlaten van de stoel en nog diezelfde dag last gehad van duizeligheid. augustus 2013 is dit nogmaals gebeurd, alleen toen hebben de klachten een week aangehouden. november 2013: zelfde verhaal, dit keer zelfs vier maanden last gehouden van duizeligheidsklachten.
Luzi Abraham-Inpijn
4. Chantage (1)
Samenvatting
“Ik heb een probleem dat naadloos aansluit bij uw recente artikel in TP ‘Tornen aan zekerheden’. Ik ben erg benieuwd naar uw mening in de volgende kwestie: De patiënt ken ik sinds juni 2012. Hij heeft een desastreuze dentitie en komt voornamelijk als hij klachten heeft, zo ook in maart 2013. Hij meldde zich in de weekenddienst met hevige kiespijn. Deze pijn bleek reeds enkele dagen aanwezig. Ik heb toen een zenuwbehandeling uitgevoerd aan de 36 (fig. 4.2). Voorafgaande aan de behandeling heb ik, evenals in 2012, een EMRRH-afgenomen (fig. 4.1). Beide keren werd slechts hyperventileren als probleem gemeld. De medicatie bestond uit een pijnstiller en een maagzuurremmer. Volgens de regels heb ik een begin-, lengte- en eindfoto gemaakt. Ondanks dat het element avitaal was, bleek er geen peri-apicale zwarting aanwezig. De restauratie was klein, dus heb ik even geaarzeld voordat ik de endo startte, maar de heftige pijn die patiënt aangaf, heeft de doorslag gegeven.
Luzi Abraham-Inpijn
5. Chantage (2)
Samenvatting
In deel 1 van deze casus schreef een tandarts me onder meer: “De patiënt ken ik sinds juni 2012. Hij heeft een desastreuze dentitie en komt voornamelijk als hij klachten heeft, zo ook in maart 2013. Hij meldde zich in de weekenddienst met hevige kiespijn. Deze pijn bleek reeds enkele dagen aanwezig. Ik heb toen een zenuwbehandeling uitgevoerd aan de 36. Voorafgaande aan de behandeling heb ik, evenals in 2012, een EMRRH-afgenomen. Beide keren werd slechts hyperventileren als probleem gemeld. De medicatie bestond uit een pijnstiller en een maagzuurremmer. (…)
Luzi Abraham-Inpijn
6. Aangeklaagd
Samenvatting
“Ik word aangeklaagd door een patiënte met een moeheidsyndroom. De patiënte meent dat zij tijdens de behandeling van de 36 een spasme van haar lichaam ontwikkelde welke zij toeschrijft aan de 1,8 ml anesthesievloeistof Septanest SP die als mandibulaire geleidingsanesthesie is gegeven. Zij refereert aan de bijsluiter van Septanest SP waarin tot voorzichtigheid wordt gemaand bij patiënten met epilepsie.
Luzi Abraham-Inpijn
7. Vlekjes
Samenvatting
Mijn dochtertje (groep I) komt thuis met het bericht dat haar vriendinnetje de ‘vlekjesziekte’ heeft. Navraag bij de schoolleiding brengt mij niet veel verder. Er wordt iets geroepen van de vijfde of zesde ziekte, met daarbij de mededeling dat een aantal kinderen uit de klas hetzelfde heeft. Hoe is dit met de besmettelijkheid? Zijn er voorzorgen voor mijn tandartspraktijk nodig? Ik heb veel ouders met kinderen van school in mijn praktijk.
Luzi Abraham-Inpijn
8. Hersenen (1)
Samenvatting
Samengevat: Een mijnheer, niet bekend met medische afwijkingen en zonder enig medicatiegebruik, wordt na een eerste intake op 8 januari, op 19 februari en 5 maart mondhygiënisch behandeld. Op 11 maart wordt bij hem een 4–5 cm groot hersenabces geconstateerd. Veel informatie krijgt de tandarts en de mondhygiënist, ondanks herhaald aandringen bij de huisarts en de heren specialisten, niet.
Luzi Abraham-Inpijn
9. Hersenabces (2)
Samenvatting
Antibioticaprofylaxe ‘vergeten’? De vraag wel of geen profylaxe bij een scala aan afwijkingen is een steeds weerkerend thema per mail en telefoon.
Luzi Abraham-Inpijn
10. Parodontitis
Samenvatting
Ik heb vanochtend een mevrouw van 37 jaar gezien waarbij ik vanwege een pijnklacht een endodontische behandeling moet starten. Zij heeft een hartoperatie ondergaan en heeft na veel complicaties nu twee mechanische hartkleppen. Zij is onder controle van een cardioloog.
Luzi Abraham-Inpijn
11. Waterpokken
Samenvatting
Twee feedbackposten werden in de loop van de jaren aan dit onderwerp gewijd (in 2002 en 2015). In 2002 was vaccinatie nog niet aan de orde. In 2015 behoorde dit tot de norm … Een reden om oude literatuur naar de prullenmand te verwijzen?
Luzi Abraham-Inpijn
12. Kinkhoest
Samenvatting
‘Onlangs bleek bij de medische anamnese dat de manlijke patiënt van 59 jaar in de stoel kinkhoest had. Hierop heb ik de huisarts gebeld met de vraag of deze ziekte besmettelijk was. Dit werd bevestigd.
Luzi Abraham-Inpijn
13. Ehlers-Danlos
Samenvatting
De afwijking Ehlers-Danlos komt niet frequent voor; de meeste tandartsen zullen er ook nooit mee geconfronteerd worden. Deze twee vragen echter vormden toch de aanleiding voor een Feedback Post.
Luzi Abraham-Inpijn
14. Plotselinge dood
Samenvatting
Het betreft een patiënte van 73 jaar oud. Zij kwam bij mij als nieuwe patiënt eind maart van dit jaar en had nog een restdentitie vol met apicale problemen. De medische anamnesevragenlijst heb ik bij dit bezoek meegegeven, alsmede een verzoek om de medicatielijst van mevrouw. De medicatielijst heb ik vlak voor het 2e bezoek ontvangen, de medische vragenlijst had zij nog niet ingevuld. Deze zou nog volgen. Ik heb dus alleen de belangrijkste vragen gesteld, mede afhankelijk van de medicatie die mevrouw gebruikte. (Zie bijlage). In haar medische voorgeschiedenis zaten 4 herseninfarcten (hiervoor bloedverdunning ascal) maar op het moment was het rustig. Zij wilde de restdentitie nog niet geëxtraheerd hebben, want zij had volgens zeggen, geen klachten. Er is haar wel verteld dat dit niet goed voor de gezondheid was.
Luzi Abraham-Inpijn
15. Onzekerheden
Samenvatting
Een bewoner van een verpleeghuis is op maandag 04 mei jl. naar de kaakchirurg voor een totale extractie van de onderkaak geweest. Volgens hem heeft een verzorgende de hechtingen linksonder op donderdag doorgeknipt en een paar dagen later is een hechting aan de voorkant door een andere verzorgende verwijderd. Ik ben er helaas door niemand over gebeld. Toen de tandprotheticus op 19 mei de prothese wou komen onderzoeken, zag hij een wond in de mond en hij heeft mij meteen gebeld.
Luzi Abraham-Inpijn
16. Radar
Samenvatting
Het tv-programma AvroTros Radar heeft enige tijd geleden aandacht besteed aan de gevaren van lokale anesthesie in de tandheelkunde. De aanleiding was een patiënt die na herhaald toedienen van Articaïne systemische klachten had ontwikkeld. Aan het woord kwamen een tandarts/jurist, een kaakchirurg en een afvaardiging van de (toen nog) NMT. Op het in dat programma beweerde past commentaar.
Luzi Abraham-Inpijn
17. Patiënt met ESBL
Samenvatting
Geachte mevrouw Abraham-Inpijn, u hebt aangeboden dat wij per mail vragen mogen stellen. Ik wil heel graag op uw aanbod terugkomen. Ik heb een patiënt in een verpleegkliniek. Hij komt min of meer regelmatig naar mijn praktijk voor onder andere gebitsreiniging. Nu vertelde zijn echtgenote dat er een kies afgebroken is en dat de wortelrest mogelijk verwijderd zou moeten worden (patiënt is klachtenvrij). Maar de patiënt lijdt sinds enkele weken aan de ESBL bacterie. Kan ik deze patiënt dan toch in mijn algemene praktijk behandelen en welke (extra) maatregelen moet ik nemen? Kunt u mij helpen?
Luzi Abraham-Inpijn
18. Ik heb gehoord
Samenvatting
Bij deze Feedback Post betrek ik ook een vergelijkbare vraag uit 2013. Vraag I werd gesteld door een tandarts. Voor vraag II was een mondhygiënist verantwoordelijk.
Luzi Abraham-Inpijn
19. Citeren
Samenvatting
Tot op heden worden met de regelmaat van de klok vragen gesteld met betrekking tot de chronische bijwerkingen van articaïne. Bellers, faxers, e-mailers en schrijvers, onder wie enkelen aan wiens visie men zeker waarde dient toe te schrijven, citeren daarbij veelal dezelfde bron. Wat is nu de realiteit van articaïne? (zie ook tab. 19.1).
Luzi Abraham-Inpijn
20. Dilemma
Samenvatting
Twee vragen in twee opeenvolgende dagen! (1) Geachte mevrouw Abraham-Inpijn, met deze mail wil ik u vragen om uw mening over het onderstaande. In de praktijk hebben wij een aantal medicijnen voor noodsituaties, daarnaast een AED, een kleine zuurstoffles en uiteraard verbandmiddelen. De vraag gaat over de medicijnen voor noodsituaties. Bij ons in de praktijk is een discussie ontstaan naar aanleiding van de deelname van een van de assistentes aan een BHV-cursus, verzorgd door Crisicom, via de KNMT. Zij kwam daarna met de mededeling dat de medicijnen die wij hebben niet nodig zijn, en zelfs niet gebruikt zouden mogen worden omdat wij niet de juiste diagnostiek kunnen bedrijven en behandelingen inmiddels met andere medicijnen worden gedaan.
Luzi Abraham-Inpijn
21. Kunstgewrichten
Samenvatting
Duidelijkheid laat nog wel te wensen over. De afgelopen jaren zijn er bij herhaling vragen gesteld over dit onderwerp. Een enkele wil ik memoreren, omdat deze een probleem aan de orde stelt dat zal blijven terugkeren, ondanks de nieuwe, op brede steun gebouwde Richtlijn.
Luzi Abraham-Inpijn
22. Hypertensie
Samenvatting
De verhoogde bloeddruk blijft de gelederen bezighouden. In de loop van 30 jaar zijn er jaarlijks veel vragen binnengekomen waarin de hypertensie het probleem vormde. Ik heb daaruit een keuze gemaakt teneinde het probleem vanuit verschillende invalshoeken in samenvattingen te kunnen belichten.
Luzi Abraham-Inpijn
23. Twee doortastende collegae
Samenvatting
De tandarts, en zeker de mondhygiënist, wordt regelmatig onderschat wat hun medische kennis betreft. Soms is dat helaas nog terecht, want er is nog altijd een groep collegae die de geneeskunde een ver-van-mijn-bed-show vinden. De twee vrouwelijke collegae (zijn vrouwen toch ijveriger?) van deze Feedback Post wisten van wanten.
Luzi Abraham-Inpijn
24. Patiënt heeft alles
Samenvatting
Een tandarts mailt het volgende: ‘Een patiënt heeft vandaag gebeld en komt morgen met een spoedklacht; dikke wang uitgaande van een losse kies in de onderkaak. De informatie geef ik uit mijn hoofd want ik kan nu niet bij de gegevens in de computer van de praktijk (is niet mijn eigen praktijk).
Luzi Abraham-Inpijn
25. Hartfalen
Samenvatting
Regelmatig klinkt de klacht van tandartsen en mondhygiënisten: ‘Ik krijg onvoldoende informatie over mijn patiënten uit de medische sector. Of ze laten me weten geen antwoord op mijn vragen te kunnen geven.
Luzi Abraham-Inpijn
26. Hoe ver moet je gaan?
Samenvatting
Tandartsen en mondhygiënisten worden, en niet alleen door het stijgen van de gemiddelde leeftijd, geconfronteerd met steeds ziekere en soms bijna terminale of wilsonbekwame patiënten. Hoe ver ga je dan met je behandeling? Deze vraag is een algemeen medisch probleem die veel discussie oproept.
Luzi Abraham-Inpijn
27. Haast! Ik heb een CVA-patiënt in de stoel!
Samenvatting
Bij herhaling worden vragen gesteld met uiterst summiere informatie over de patiënt. Dat maakt het beantwoorden vrijwel onmogelijk zonder als vraagbak een risico te lopen. Ook een telefonische vraag is niet altijd even simpel te beantwoorden. Een antwoord vraagt toch vaak wikken en wegen en dat vergt tijd.
Luzi Abraham-Inpijn
28. Zorgplicht en allergie
Samenvatting
Bij verdenking op een allergische reactie: verwijzen. Bij sommige vragen, zo ook bij deze casus, is het een kwestie van drie-in-één: antibioticaprofylaxe, allergie type I en de verantwoordelijkheid van tandarts en mondhygiënist.
Luzi Abraham-Inpijn
29. Zwangerschap
Samenvatting
De tandarts zit klem tussen gevoel en verstand bij een zwangere patiënt. In de loop der jaren kwam dit onderwerp bij herhaling aan de orde als ‘Tandheelkundig gebruikte geneesmiddelen in relatie tot de zwangerschap’, ‘Aan twee kanten van de grens’ en is een zwangerschap fysiologie of toch pathologie? Tandartsen zijn opvallend terughoudend bij het behandelen van zwangeren. In hoeverre is deze houding gebaseerd op een reëel risico? Enkele aspecten lijken terug te voeren op mystiek, andere zijn juist gericht op het geven van extra zorg. Wat is reëel?
Luzi Abraham-Inpijn
30. Medicatie via internet, doen?
Samenvatting
Het gevaar van onbekend medicatiegebruik. Het ongecontroleerd gebruiken van medicatie heeft iets van gokken. Boeiend voor mensen die daarop kicken, maar soms buitengewoon vervelend als men met de gevolgen geconfronteerd wordt. Niet alleen het internet stimuleert, maar ook de regering doet soms een duit in het zakje, zoals met het vrijgeven van NSAID’s voor supermarkten en tankstations.
Luzi Abraham-Inpijn
Meer informatie
Titel
Tandarts in de knel
Auteur
Luzi Abraham-Inpijn
Copyright
2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN
978-90-368-1442-3
Print ISBN
978-90-368-1441-6
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-1442-3