Samenvatting
In de symptomatologie bij multipele sclerose (MS) valt er geen indeling te maken in primaire en secundaire stoornissen. De symptomen zijn namelijk geheel afhankelijk van waar de sclerotische haarden zich manifesteren. De lokalisaties van de sclerotische haarden zijn bepalend voor de symptomatologie die zich gaat uiten ten gevolge van de MS. Het is een beeld met een grote diversiteit aan symptomen. Kenmerkend voor MS is het optreden van exacerbaties. Deze kunnen zich in een wisselende frequentie aandienen. Het is belangrijk om behandelinterventies te introduceren die een positieve invloed hebben op reductie van genoemde exacerbaties. Medicatie en een goede afstemming van belasting en belastbaarheid geven een reductie van het aantal exacerbaties. Als we naar de symptomatologie kijken, zien we veel overeenkomsten met de andere CNA, zoals spasticiteit, vermoeidheid, vertraagde informatieverwerking, depressiviteit enzovoort. Dit geeft uiteraard aangrijpingspunten voor uniforme behandelinterventies bij CNA, zonder daarbij het unieke van het individu uit het oog te verliezen. In dit hoofdstuk komen achtereenvolgens aan de orde: oorzaken, prevalentie en diagnostiek, verschillende vormen, symptomatologie. Tot slot wordt de disbalans in het belasting- en belastbaarheidmodel ten gevolge van sociaal-emotionele problematiek belicht.